هاشمی و یزدی، تفاوت آشکار میان دو تفکر| سید هادی طباطبایی |
بوی باران| آقایان هاشمی رفسنجانی و محمد یزدی اگر چه دارای اختلافات سیاسیاند، اما نزاع این دو، تمایز میان دو دیدگاه در فقه اسلامی را نیز نشان میهد. نزاعی که گرایش به هرکدام، تاریخچهی فقه را رقم زده است. هاشمی بر ظهور عقلانیت در فقه تأکید دارد و یزدی بر فهم شریعت از طریق رجوع به نص، اصرار میورزد. پذیرش هر کدام از این دو تفکر، نتایجی را در سایر مقولات فقهی نیز به ارمغان آورده است. اجتهاد پیامبر
هاشمی رفسنجانی بر این باور است که پیامبر مکرّم اسلام، غیر از وحی و الهامی که از جانب خداوند بر ایشان ارزانی میشد، بر اساس تشخیص خودشان هم در مفاهیم و محتوا اجتهاد میکردهاند. به باور هاشمی، پیامبر در مصادیق هم به مشورت با افراد متعدد میپرداخته است .به تعبیر ایشان، اجتهاد در سیرت نبوی هم قابل استنباط است.(روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۸/۱۰/۸۷) آیت الله محمد یزدی اما این سخن را نمیپذیرد و بر این باور است که پیامبر غیر از وحی، کاری تحت عنوان اجتهاد به روشی که مصطلح فقهی است نداشتهاند و هرگز اجتهاد و مشورت در این خصوص قابل انتساب به ایشان نیست. به باور یزدی، اگر پیامبر در امور دینی اجتهاد کرده باشند به این معنا است که حجّت بر مطلب داشتهاند و در عین حال احتمال خلاف واقع را هم میدادهاند؛ در حالی که اگر چنین احتمالی در گفتهها و تصمیمات و دستورات پیامبر راه پیدا کند، اولاً عصمت پیامبر مخدوش میشود، ثانیاً اعتبار نبوّت زیر سؤال میرود و اساساً مشورت کردن دلیل بر اجتهاد کردن نیست. به اعتقاد یزدی، بدون تردید آنچه را که حضرت در طول بیست و سه سال در همه بخشهای زندگی فردی و اجتماعی عمل کردهاند صد در صد صحیح و برابر واقع و حق بوده و احتمال خطا و غلط در آنها راه ندارد. محمد یزدی اما تعریضی بر سخنان هاشمی میزند و اینگونه عنوان میکند که: اگر کسی تصور کند که حضرت نیز مثل فقها اجتهاد میکرده اند، در این خصوص دقت لازم را نداشته است.(خبرگزاری فارس، ۱۹/۱۲/۸۷) مواجهه با فقه اهل سنت هاشمی رفسنجانی بر فقه مقارن تاکید میکند. وی بر این باور است که اگر فقه اهل سنت را در کنار فقه اهل بیت بنشانیم و با یکدیگر به مقایسه بنشینیم، ممکن است بسیاری از آراء فقهی ما نیز متفاوت گردد. به تعبیر ایشان: هم اهل سنت و هم شیعیان باید این کار را بکنند، باید فقه مقارن را مقایسهای درس بدهیم و درس بخوانیم که در آن شرایط ممکن است فتاوای ما در خیلی از موضوعات فرق کند. وی بر این باور است که فقهای اهل سنت امروز اجتهاد باز و آزاداندیشی دارند.(اجتهاد در محاق، سید ضیاء مرتضوی، صص۱۷-۱۸) آیت الله محمد یزدی اما با فقه اهل سنت بر سر مهر نیست. وی معتقد است که: همه تاریخ نگارانِ حوزه تفقه و اجتهاد اعم از سنی و شیعه این مطلب را آوردهاند که عمر بن خطاب پیش از رحلت پیامبر اکرم نقل حدیث و بازگو کردن مطالب پیامبر(ص) را ممنوع کرده و با یک استدلال مغالطه آمیز گفت کتاب خدا کافی است و دیگران چون سراغ گفتههای پیامبرانشان رفتند از کتاب خدا باز ماندند و متفرق و پراکنده شدند. لذا فقه اهل سنت، ریشهای مستحکم ندارد و قابل اتکا نیست. محمد یزدی، اساساً فقه شیعه را قابل قیاس با اهل سنت نمیداند. به باور وی: راز این حقیقت که اجتهاد شیعی به لحاظ قوّت و اتقان، قابل قیاس با اجتهاد برادران اهل سنت نیست در این امر نهفته که شیعیان متکی به اظهارات معصومین(ع) عمل میکردند، رمز علوّ شأن فقه شیعه در این حقیقت نهفته است که شیعه به نقل روایت اکتفا نکرده است.(همان، صص۵۲-۵۴) هاشمی رفسنجانی اما بر این باور است که علمای شیعه و اهل سنت میتوانند بر معیاری واحد تأکید کنند و به نتیجهای مقبول دست یابند. به باور هاشمی، میتوان به احادیث اهل بیت(ع) رجوع کرد و اختلافات میان تشیع و تسنن را برچید، چرا که اهل بیت(ع) هم مقبول اهل سنتاند و هم قابل تبعیّت.(همان، ص۲۹) محمد یزدی اما همین نکته را مورد توجه قرار میدهد و عنوان میکند که: وقتی سخن از اعتبار مرجعیت عترت پیامبر و اهل بیت(ع) است دقیقاً به معنای عدم اعتبار مرجعیت روش و سنت اجتهادی اهل سنت است. به این معنا که اعتبار مرجعیتِ اهل بیت، شکل کاملاً انحصاری دارد نه اینکه صرفاً به عنوان یک مرجع مطمئن مد نظر شیعه باشد. این امر چیزی نیست که بتوان خلاف آن را توافق کرد که هم اندیشی علمای شیعه و سنی بتواند به توافق در خصوص آنها بیانجامد. به باور یزدی، نظرات چهار امام اهل سنت که منقطع از زمان پیامبر بودهاند قابل اعتماد نیست. از اینجاست که آیت الله، بر مدافعان فقه اهل سنت و فقه مقارن میشورد که: خوب است کسانی که نادانسته در خصوص تاریخ فقه شیعی و اهل سنت اظهار نظرهایی میکنند به این قطعه تاریخی از تفقه و اجتهاد که بسیار مهم است نیز توجهی داشته باشند.(همان، ص۵۲) تخصصی شدن اجتهاد
تخصصی شدن اجتهاد، یکی از دغدغههای آیت الله هاشمی است. وی میکوشد تا این باور را ترویج کند که اجتهاد نیز به مانند سایر علوم، میباید تخصصی شود. به باور هاشمی، بحث تخصصی شدن اجتهاد جدّی است. الان همه میفهمند که یک مجتهد نمیتواند به تنهایی در همه ابواب مورد نیاز فقهی جامعه و مردم متخصص باشد. هیچ کس قدرت این کار را ندارد. چگونه میتوانیم در عمر ۳۰ یا ۴۰ ساله تحصیل همه علوم دنیا را در حقوق بین الملل، حقوق کودک، حقوق زن، حقوق معلولین، حقوق جامعه و دهها رشته دیگر در حد متخصصین یاد بگیریم. در حالی که هرکدام آنها در حد یک تخصص بسیار بالاست که هر کدام چند رشته جدا و گرایش در زیر مجموعه خود دارند. واقعاً نمیتوان قبول کرد که یک نفر با علم به همه علوم در همه مسائل فتوا بدهد.(سخنرانی در ۲ دیماه ۱۳۷۸-دانشگاه تهران) آیت الله محمد یزدی، این رأی را دارای اشکالاتی میبیند و آنرا بر نمیتابد و خلاف ضرورت فقه میداند. وی اینگونه به این اندیشه اعتراض میکند: اگر قرار باشد در هر مسألهای از اعلم در آن مسأله تقلید شود اولاً در این که مرجع تشخیص کیست چه آشفته بازاری بوجود میآید. ثانیاً حجیت شرعی نفر دوم و سوم با آنکه اعلم اول فتوی دارد ثابت نیست بلکه عدم حجیت آن روشن است و در این بحث فرقی بین مسایل عبادی، اقتصادی و حکومتی وجود ندارد و در کل چنین نظری خلاف صریح نص و توقیع معصوم (ع) است. یزدی ایرادی دیگر هم در این نظر هاشمی میبیند و تذکار میدهد. وی با تأکید بر مسأله ولایت فقیه، عنوان میکند که: سیره عملی بیش از هزار ساله دوران غیبت کبری و سی ساله پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم نشان داده که تقلید از اعلم با تعدد مرجعیت مشکلی ندارد. اما در عین حال روشن است که ولایت و حکومت رسمی در شرایط بسط ید چون شرایط امروز کشور که یک فقیه جامعه الشرایط رهبری را به عهده دارد و نظام حاکم را اداره میکند به این معنا است که فتاوای او حجت شرعی است و اجازه پیروی از غیر او در مسایل حکومتی لااقل در برخی موارد جز هرج و مرج و ضعف و فروپاشی نظام، ثمره دیگری نخواهد داشت و التزام نظری به ولایت مطلقه فقیه نیز همین امر را تأیید میکند. اگر منظور این باشد که کسی که در مسائل حکومتی کارشناس و اعلم باشد اما در دیگر مسائل فقهی، عبادی و اجتماعی اجتهاد نداشته باشد یا ضعیف باشد میتواند بر مسلمین حکومت کند چنین نظری خلاف ضرورت فقه است.(خبرگزاری فارس، ۱۹/۱۲/۸۷) هاشمی رفسنجانی اما بر این باور است که در مسأله ولایت فقیه نیز میتوان شورایی شدن رهبری را مورد بررسی قرار داد.(روزنامه شرق، ۱۹ اسفند ۱۳۹۳) محمد یزدی اما این ایده را نیز نمیپذیرد. وی سابق بر این در این خصوص گفته بود: اگر منظور تصدی حکومت به شکل شورایی است باید گفت که حاکمیت حق فقیه اعلم و اعدل و اقوی است و تصمیم شورایی که طبعاً با اکثریت نهایی میشود حجیت شرعی کاملی ندارد. اگر مجلس قانونگذاری شورایی نیز داریم که در چهارچوب احکام اسلام با اکثریت قانونی را تصویب میکند و به تأیید شورای نگهبان میرساند صرفاً با تنفیذ و پذیرش ولی فقیه است که مشروعیت اجرایی پیدا میکند، چرا که سیستم حکومت و نظام حاکم اگر مورد تنفیذ ولی فقیه نباشد و ولی فقیه آن را تأیید نکند هیچ مشروعیت شرعی ندارد.(اجتهاد در محاق،ص۵۷) عقل در فقه
هاشمی رفسنجانی در مواجهه عقل در فقه اسلامی بر این باور است که پایه اجتهاد بها دادن به عقل و تفکر است. انبیا آمدهاند تا گنجهای عقلانیت را که در ویرانهها خوابیده و انسانها از آنها استفاده نکردند استخراج کنند. در کلمات ائمه (ع) و فقها با صراحت میبینیم که عقل را در کنار رسالت میگذارند.(روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۸/۱۰/۸۷) آیت الله یزدی در مواجهه با عقل اما طریقت دیگری دارد. وی بر این باور است که شعاع عقل در تشریعات در حدّی نیست که راز بسیاری از احکام شرعی را با خصوصیات آن بفهمد و مقصود از عقل که از ادلّه شرعی است عقل نظری کلی است، نه عقل و فکر اشخاص و سلیقههای آنان که چیزی جز ظنون و عرف نامعتبر نیست. محمد یزدی همچنین، تفکیک نهادن میان عقل و نقل را ناروا میداند و عنوان میکند که احادیث شیعه همگی دارای صبغه عقلانی هستند و کشف حدیث، کفایت میکند تا به سویههای عقلانی آن نیز معترف و معتقد گردیم. به تعبیر وی: آیا در فقاهت شیعی روایتی را میتوان یافت که بدون توجه به عقل، بیان شده و مورد استدلال قرار گرفته باشد؟ مگر غیر از این است که سنت، خود دلیلی مستقل در عرض عقل است؟ گذشته از آنکه کدام عقل باید در سنت دخالت کند؟ بدیهی است که مضامین روایات صحاح و موثق و عمل اصحاب دلیل و حجت است تا جایی که مخالف کتاب یا مستقلات عقلیه نباشد نه عقل و سلیقه افراد.(اجتهاد در محاق، ص۵۸) هاشمی رفسنجانی اگر معتقد است که حکومتها میباید عقلانیت زمانه را برگیرند و با فقه اسلامی منطبق سازند، اما یزدی رویّهای دیگر را میپسندد و عنوان میکند که حکومتها هم میباید مصالح خود را با فقه تطبیق دهند، نه آنکه فقه با خواست آنها و عامه مردم تطبیق پیدا کند. اگر قرار بود فقه اهل بیت(ع) خود را با مصالح و مفاسد حکام و دولتها تطبیق دهد، امروز امر ثابتی از اسلام باقی نمانده بود. جهانی سازی
آیت الله هاشمی بر جهانیسازی و التفات بر دستاوردهای بشر جدید تأکید دارد. وی بر این باور است که: همیشه زمان در حال پیشروی است. مسائل مستحدثه آن به آن اتفاق میافتد… لذا فقهی که امروز علما و حوزههای ما دارند از این جهت قابل مقایسه با دورههای قبل نیست. فقه سیاسی در اعماق فقه ما هست اما خیلی باید عوض و بزرگ شود. احکام سیاسی، اداره کشور، قانونگذاری قضا و قوانین دیگر در این شرایط دهها برابر مطالبی که قبلاً نوشته بودیم فروع دارد. معنای جهانی شدن این است که قدرتِ دولتهای محلی به نفع اداره جهانی کم شود.(سخنرانی ۲ دی ماه ۸۷ ، دانشگاه تهران) محمد یزدی اما بر این باور است که امر اجتهاد، دانشی نیست که تکامل علوم و نظریه پردازی در آن تاثیر گذار باشد. وظیفه فقیه، دستیابی به حکم شارع است نه نظر کردن بر پیشرفتهای علمی و نظریات دنیوی. به تعبیر ایشان: “دانش فقه و امر اجتهاد دانشی نیست که نظرات شخصی و برداشتها و سلیقهها در آن نقش اساسی داشته باشند یا تکامل علم و نظریهپردازی در آن تاثیر گذار باشد”. (خبرگزاری فارس) در خصوص روابط با جهان و نقش اجتهاد نیز آیت الله یزدی بحث از قانون اساسی را پیش میکشد و عنوان میکند: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصل چهارم تکلیف را مشخص کرده که بر مبنای آن کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزایی، مالی، اقتصادی، اداری و غیره باید بر اساس موازین اسلامی باشد. ثانیاً در سیاست خارجی حکومت اسلامی و روابط بین الملل، احکام و دستورات فقهی روشنی وجود دارد.. مبنای این تأیید خط قرمزهایی است که شرع مقدس مشخص کرده و به هیچ وجه جهانی شدن و مقررات سازمانهای بین المللی نمیتواند احکام قطعی اسلامی را جابجا کند. یزدی، بر این باور است که جامعه جهانی نمیتواند بر فقه اسلامی، هیچ امری را تحمیل کند. رویکرد هاشمی رفسنجانی به مسایل فقهی را میتوان در این ماجرایی که او بیان کرده است ملاحظه کرد. وی به یاد میآورد که: یک بار به خاطر مسأله ارثی که در خانوادهای به وجود آمده بود فکر کردم این حکمی که الان هست که همسران بعد از فوت شوهران از زمین ارث نمیبرند و فقط از اعیان و منقول ارث میبرند با توجه به ظاهر قرآن جای تأمل دارد. بررسی کردم و دیدم یکی از ریشههای این حکم به مسألهای برمیگردد که در زمان فوت پیامبر اتفاق افتاد که یکی از همسران پیامبر به خاطر مالکیت یکی از حجرههایی که در آن زندگی میکرد آن مسایل را مطرح کرد. از همان زمان کم کم تعصبی بین شیعه و سنی در موضوع مالکیت زمین پیدا شد. بعد این تبدیل به فتوا شد که خیلیها آن فتوا را میدادند و عمل میشد. موضوع را دنبال کردم و در سفر به قم با بعضی از مراجع صحبت کردم و دیدم آنها هم میگویند “احتیاط میکنیم”. یا میگویند “مصالحه کنند”. با رهبری صحبت کردم و گفتم این چه دلیلی دارد تعدادی روایت داریم که ناظر به هر دو طرف است. رهبری دستور دادند در جلسهای که شبهای پنج شنبه با علما دارند، بحث کنند. آیت الله شاهرودی بحث را آماده کردند و به جلسه بردند که این فتوا در بسیاری از زوایا اصلاح شد…(سخنرانی ۲ دی ماه ۸۷ ، دانشگاه تهران) محمد یزدی اما رویکردی دیگر نسبت به مسأله دارد. او میگوید: اجتهاد یک روش عقلایی و حجت شرعی است، نتیجه آن هر چه باشد هرگز تصوّر ظلم به مقلّدین در خصوص نتیجه آن راه ندارد. بنابراین نمیتوان اگر دیدگاه فقهی بر این اقامه شده زن در عین زمین و عقار از شوهر ارث نمیبرد آن را ظلم در حق زنان قلمداد کرد و گفت که فقها فرضاً در استنباط خود اشتباه کردهاند. بلکه با توجه به آنچه بیان شد در واقع نسبت ظلم دادن به مراجع عظام و صاحبان فتوا خود ظلم است. (اجتهاد در محاق، ص۶۲) هاشمی رفسنجانی و محمد یزدی، دو رویکرد متفاوت نسبت به فقه دارند. هاشمی بر عقلانیت بشر جدید تأکید میکند و دستاوردهای نوین را در اجتهاد نیز دخیل میداند؛ محمد یزدی اما فقه را دانشی مستقل میداند که دانشهای بیرونی، گزندی بدان وارد نمیکند. یکی دغدغه نتایج و ثمرات فقهی دارد و دیگری، به برآوردن نصِّ شریعت اهتمام تام میورزد. نزاع این دو تفکر اما قدمتی دیرین دارد. نزاعی که هر بار یکی غالب میشود و بر دیگری فائق میآید. نزاعی که میتواند کورهی معرفت را گرم نگه دارد. منبع: دین آنلاین
|
- می گویند : با دوستان مروت با دشمنان مدارا
- هاشم آقاجری: خلاء معنوی نباید با خرافه پر شود
- آیا مسیح، متأهل بوده؟
- بزرگمهر که بود؟
- انحصارطلبی از نظر ما مردود است
- عقلانيت انتقادي رازي
- سفرنامه حج سید علیرضا بهشتی شیرازی : قدر احرامم را ندانستم
- احتجاج با مروّجان بهائیت در پرتو آزادی عقیده و آزادی بیان / برگرفته از سایت اکبر اعلمی
- هزینه برگردن ایرانیان ، بهره وری برای بیگانگان
- بازگشت دوم خرداد با کارگزارانیهای جدید؛ یک رمزگشایی ساده از یک پرونده
- كالبدشكافي مناظره تاريخي حضرت زينب (س) و عبيداللهبنزياد درگفتوگو با آيتالله بياتزنجاني: زينب زيبايي اسلام حقيقي را نشان داد
- تحريفات عجيب و شگفت آور درباره واقعه نينوا
- درنگی بر مشکلات فراروی ایران؛ چه باید کرد؟ گام نخست چیست؟
- گفتاری از مصطفی ملکیان حسین بن علی(ع)؛ قدیس و قهرمان اخلاقی
- عاشورا در برابر بدعتها / محمد تقی فاضل میبدی
- گمشدهای به نام قانون / حمیدرضا شکوهی
- جامعه چندصدایی ؛ با قانون یا بی قانون / مهدی راستی
- علوی تبار در مصاحبه تفصیلی با ایلنا مطرح کرد: ضرورت تشکیل "شورای عالی تصمیمگیری" برای اصلاح طلبان
- موسی غنینژاد اتهامات به طرفداران بازار رقابتی را رد کرد / نسبت آزادیخواهی و عدالت
- دکتر اعوانی درگفتگو با روزنامه اعتماد : علوم انساني حكمناپذير است
- مروری بر چند سطر از قانون اساسی در حکومت جمهوری اسلامی ایران
- عالمان بی حلم و زاهدان بی علم آفت دین و دنیای مردم؛ حکایت این جماعت !
- علی اکبر گرجی در کافه خبر مطرح کرد: هیچ تناسبی بین اختیارات و مسئولیتهای رئیس جمهور در قانون اساسی وجود ندارد
- محمدرضا تاجیک در بهار نوشت : سیاست سیاه، سفید و خاکستری در جامعه امروز ایرانی
- آرایی نژاد در گفتگو با فرارو : برخی در حال فرصت سوزی هستند
- "در بیصفتترین دوران سیاسی قدم میزنیم"
- عضو شوراي مرکزي حزب «مردمسالاري» : پايگاه اجتماعي اصولگرايان ضعيف شده است
- بازخواني تخريب ساختارها از سوي دولتيها نويسنده : محمد سرکاميان
- چون غرض آمد هنر پوشیده شد صد حجاب از دل به سوی دیده شد ... جناب آیت الله! انصاف را ! - مصطفی فقیهی
- آیتالله هاشمی رفسنجانی : اداره كشور با ديدگاه سياه و سفيد غيرممكن است
- اصرار عسگراولادی بر مواضع اخیر خود : موسوی و کروبی مجرم نیستند / آنها که بر مرکب احساس سوارند در آن دنیا نمیتوانند جواب مرا بدهند
- احمدینژاد ، پدیدهای غیرقابل پیشبینی و 3 حرف کلیدی در باره کاراکتر او !
- مصباح یزدی :خیال میکنند رایدادن حقمردم است !
- فاز دوم هدفمندي ؛ كليد پيروزي در انتخابات ؟
- چرا علوم انسانی در ایران توسعه نیافته است؟ ضرورت آزاداندیشی و نقد عالمانه
- مفاهیم: توسعه پایدار چیست؟
- عسگراولادی : آفتاب لب بامم؛ موسوی و کروبی مجرم نیستند؛ خوابی هم ندیدم
- در باره انتخابات نظام پزشكي : نامه شكوريراد به حسين شريعتمداري
- غفوریفرد : نمیدانم کسانی که به خاتمی تهمتها زدهاند چطور میخواهند پاسخ خدا را بدهند
- آیتالله هاشمی رفسنجانی : بايد انتخابات با حضور سلايق گوناگون برگزار شود / اگر از تخريب و تهمت بپرهيزيم، بسياري از اختلافات مرتفع خواهد شد
- خشایار دیهیمی افشاگری؛ هیولایی که دامن همه را میگیرد
- بر اثر صبر، نوبت ظفر آید / در تمرین دموکراسی، تندروي فاجعهآور است
- دکتر حاتم قادری در مصاحبه با روزنامه شرق : تفاوت خرداد 1376با خرداد 1392
- دکتر علی شریعتی / خودسازی انقلابی : انسان فقط و فقط یک چیز بیشتر نیست و آن و همه ی ارزشها از آن زاییده میشوند و آن اختیار و ازادی مطلق توست.
- لطفالله میثمی : چرایی 28 مرداد / مصدق قانون انتخابات را به صورتی تنظیم کرد که قدرتی که به دربار منتقل شده بود، به ملت و مجلس شورای ملی و مردم بازگردد.
- خاستگاه و علل پیدایش سکولاریسم
- شرایط امکان تداوم اعتدالگرایی در عرصه سیاسی / محمدجواد غلامرضاکاشی
- آزادی بیان رکن اساسی دموکراسی + آزادی بیان و خطوط قرمزش
- :. برخاستن چپ از دنده راست .::منبع: ماهنامه مهرنامه، شماره 30
- پیام انتصاب علی شمخانی چیست ؟
- سخنی با دوستان اصلاح طلب : آیا به اصولگرایان ثابت نمیشد که در یک فضای آرام، اصلاحطلبان حاضر و حتی مشتاق به همکاری با اصولگرایان شایسته هستند
- آنسوی خط با شمسلنگرودی : ادبیات چپ پاسخگوی نياز جامعه امروز نيست
- راهکار دکتر محمود سریعالقلم، پژوهشگر حوزه توسعه، علوم سیاسی و تاریخ معاصر ایران برای توسعه آزادیها
- کشوری توسعه یافته و پیشرفته چه کشوری است ؟
- دکتر صادق طباطبایی : داشتن نگاه بدبینانه به آمریکا تنها مانع برقراری روابط نیست
- مهدی شجاع : ضرورت پذیرش مسئولیت اجتماعی توسط روشنفکران
- مناظره اکبر اعلمی و قدیریابیانه در باره آمريكا : در دنیای امروز ديگر نميتوان فضائی فکر کرد
- آرمان هاي اصلاحات سر جايش است / گفت و گو با محمد رضا خاتمي درباره انتخابات 24 خرداد و ماه هاي پس از آن
- حمزه جهانگیری در بهار نیوز نوشت : در نقد بودجه نئو لیبرالی دولت / اقتدارگرایان چگونه دوباره به قدرت می رسند ؟
- مدل «عارف- ناطق» به جاي «عارف – روحاني» تجربه انتخابات رياست جمهوري نقشه راه اصلاح طلبان
- مهمترین هدف سیاست تحقق خیر عموم مردم است، و کنش فضیلت مندانه در این عرصه قطعاً تابعی از تحقق این خیر خواهد بود.
- میلاد پیامبر پاکی بهانهاي برای نزدیکی قلوب / از وحدت در «لفظ» تا وحدت در «عمل» از وحدت در «لفظ» تا وحدت در «عمل» اسماعیل حسینپور
- دکتر ابراهیم یزدی : به نظر من هیچ راهی جز ادامه اصلاحطلبی برای ایران نمانده است.
- مگر قرار است1000سال با آمریکا ارتباط نداشته باشیم؟ روایت رفیقدوست از نظر امام درباره رابطه با آمریکا
- نگاهي به «راه طي شده» مهندس بازرگان تا... انقلابایران؛ دو حرکت و دو چالش در 35سالگي/ علیرضا کفایی
- در نکوهش «بداخلاقی و ریاکاری سیاسی»؛ سخنی با حامیان فصلی «کرامت انسانی، عزت ملی و آزادی بیان»
- شمسالواعظین در گفتگو با سلام نو: در مثلهای ایرانی میگویند که تجربه شکستهای گذشته را باید چراغ راه آینده کرد.
- دکتر ابراهیم یزدی: ما با انتخاب جمهوری اسلامی و قبول اصل حاکمیت ملت در واقع دموکراسی را پذیرفتیم اما بارها گفتیم که دموکراسی یادگرفتی است
- هر عمل تشكيلاتي و حزبي را به فال نيك بگيريم/ تنگنظري در اصلاحطلبي جايگاهي ندارد/ سردبیر سایت بهارنیوز
- ملت رشید ایران در انتخابات سال92 ریاست جمهوری به تفکر اعتدال و میانه روی،راستگویی، اخلاق ورزی، خردجمعی و دوری از تنشهای حزبی و جناحی روی آوردند.
- طرح 2 دیدگاه متفاوت راجع به مرحوم شیخ فضل الله نوری و حوادث مشروطیت از موسی نجفی و دکتر صادق زیباکلام
- حسامالدین قاموس مقدم کارشناس ارشد حقوق کیفری و خبرنگار: آنچه از «اسید» سوزانندهترست و سوزناكتر!
- عدالت اجتماعی پیشنیاز توسعه همه جانبه است/ عطا افشاریان
- تفاوت اصولگرایی و اصلاح طلبی دقیقا در چیست؟/ رسول جعفریان
- نشست بررسی وضعیت قانون مطبوعات؛ مطبوعات قانون نمیخواهند؛ آزادی میخواهند
- بالندگي فرهنگ سياسي در پرتو احزاب سياسي/ موج ناپايدار احزاب در جوامع توسعه نيافته
- نظام سياسي ایران باید فرصت تاریخی بزرگ را قدر بداند و با ایجاد روابط صحیح با غرب بخصوص آمریکا، امنیت منطقه را در دست بگیرد./ عطا افشاریان
- ریشه های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی ( نقش و ارباب و دهقان در روند نوین سازی)”، برینگتون مور، ترجمه یوسف نراقی
- جامعه بسته به سرزمین فرصتها مبدل نميشود/ جامعه آزاد خلاق است، جامعه بسته خلاقيتسوز
- دکتر علیرضا بهشتی مدرس فلسفه سیاسی گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس: نقد اصلاح طلبان؛ چرا انتخابات محوری به جای جامعه محوری؟
- صادق زیباکلام "تفاهم لوزان": آیندگان از این بیانیه به عنوان ایران اسلامی بعد از تفاهمنامه لوزان یاد خواهند کرد
- آلن ایر به خبرگزاری فارس: این کتاب شهید مطهری را بخوانید
- درباره «ملت و دولت؛ همدلی و همزبانی» الزامات وصول به راهبرد همدلی و همزبانی/ دکتر هوشنگ عطاپور
- وجوه تمایز جریان اصلاحطلبی با اصولگرائی/ اصلاحطلبی یک گفتمان است؟ یک روش است، یا یک هدف؟
- شهبانویی که روزگاری نگران فقر و فاقه مردم بود، حالا کارگردان جشن هایی است که آشکارا به اعتقادات آنان دهن کجی می کند
- در آستانه 11 اردیبهشت روز جهانی کارگر- کارگری در ابرها/ روی خط خطر/ اینجا طبقه 18+، کارگران با مشکلات فراوان مشغول کارند...
- توسعه سیاسی و خوانش چالشهای ساختاری و رسوب یافته آن در ایران/ مصطفی مطهری *
- دکتر رضا داوری اردکانی: انقلاب کردیم که به اخلاق برسیم؛ اما شاهد فساد، دروغ و تهمت هستیم.
- نماد توسعه را باید در رفتارهای اجتماعی ما جستجو نمود و میزان احترام و امنیتی که جامعه و افراد برای یکدیگر قائل هستند...
- نتیجه مقاومت در مقابل تکنولوژی چه خواهد بود؟ اینترنت و برخوردهای غلط با آن در ایران/ عطا افشاریان
- «چرا ملت ها شکست می خورند؟» نحوه نگاه و درک شما را نیست به جهان دگرگون می کند.
- انديشه سياسي شهيد بهشتي در گفت و گو با عليرضا بهشتي: پدرم به نظام تكحزبي قائل نبود
- لازمه حیات بشری و حرکت به سمت دولت خرد است. دولت خرد، بطور حتم دولتی است که بر مبنای اندیشه سالم و "ما ینطق عن الهوی " ایجاد خواهد شد
- رفیقدوست: امام گفت مگر قرارست 1000سال با آمریکا رابطه نداشته باشیم؟
- در بحث موسیقی هم باید مواظب بود با احتیاطات مردم علی الخصوص جوانان را به دین بدبین و دین را در نظر ایشان دشوار و غیرفطری جلوه ندهیم.
- با «مرتضی رحمانی موحد» معاون گردشگری کشور: برنامه دولت برای بازاریابی و تبلیغات گردشگری چیست؟
- آشنایی با انجمن علمی گردشگری ایران/ ارتقای دانش و گسترش پدیده صنعت گردشگری و بهبود امور آموزشی و پژوهشی
- سید محمد بهشتی ریاست پژوهشگاه میراثفرهنگی را برعهده گرفت
- حالِ جایگزین نفت خوب نیست! صنایع دستی کالایی زیبا و برگرفته از روح انسانی و ذوق و سلیقه ای ایرانی است
- مسعود سلطانی فر، معاون رییس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری: روزهای درخشان فراروی گردشگری ایران
- درآمد گردشگری ایران از زبان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
- مرکز خدمات تخصصی روانشناسی و مشاوره جهاددانشگاهی مشهد برگزار میکند: همایش انتخاب رشته کنکور سراسری 94 ویژه داوطلبان
- رئیس پژوهش گاه میراث فرهنگی در گفت و گو با ایلنا: احیای بافت تاریخی مانند زرگری است و نیازمند به کار مینیاتوری و ظریف دارد
- شهردار نیشابور: هر گردشگر با خود 15 شغل میآورد
- اگر کارشناسان این نهاد تایید کنند و وزارت ارشاد هم مجوز بدهد، گروههای موسیقی میتوانند در اماکن تاریخی کنسرت بدهند.
- رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت جام گفت: خانه صنایع دستی با هدف تعامل هرچه بیشتر هنرمندان و بازدید عموم در شهرستان گشایش یافت.
- برنامههای توسعه گردشگردی با مشارکت شهرداریها و بخش خصوصی تصویب شد
- رئیس مرکز آموزش علمی- کاربردی ورزش و جوانان خراسان رضوی از آغاز ثبتنام این مرکز در 18 رشته ورزشی خبر داد.
- گردشگری؛ اولویت اول برنامه ششم/ ابراهیمبای سلامی عضو شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
- مدير كل ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري خراسان رضوي گفت: بر اساس برنامهريزيهاي انجام شده اتحاديهها و تشكلهاي مرتبط با صنعت گردشگري در پايتخت معنوي ايران در برنامهريزيها براي مشهد 2017 مشاركت فعال خواهند داشت.
- گردشگري داخلي موتور محرکه توسعه اقتصادي/ جاي خالي سند توسعه گردشگري
- نوروز در خطه خراسان رضوی، طنازی بهار در صفحه ای از فرهنگ، هنر و تاریخ
- منطقه ییلاقی شاندیز در ۳۸ کیلومتری غرب مشهد واقع شده است. رودخانهها و درههای گوناگون شاندیز و اقلیم متنوع و چشمانداز طبیعی آن منظره دلنشین را برای گردشگران طبیعت پدید آورده است.
- حسین زارع صفت، مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی: در امر گردشگری مجبور به تغییر نگرش، رویه و رفتار هستیم و برندسازی امری ضروری است.
- حمله به کنسولگری عربستان، شوک به اقتصاد مشهد بود/ گزارشی از رکود گردشگری در مشهد/ کاهش 80 درصدی زائران خارجی
- نماینده یونسکو در تهران از شهرام ناظری، این خواننده پیش کسوت موسیقی سنتی کشورمان قدردانی کرد.
- استاندار خراسان رضوی در نشست کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت مشهد: برای گردشگری پاک و توام با معنویت برنامهریزی میکنیم
- مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خراسان رضوی از ثبت 47 اثر میراث طبیعی،فرهنگی و گردشگری شهرستان قوچان خبر داد.
- مشهد و مسئولیت شهردار/ ابراهیمبای سلامی- عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری