درامد:

مشهد، آرامگاه امام علی بن موسی الرضا علیهماالسلام، میراث دار خراسان بزرگ، و گنجینه آثار و مفاخر فرهنگی منطقه توس، و کانون تمدن پهنه ای گسترده در خراسان بزرگ و فرارود است، و به همین اسباب، شهری است که در آن معنویت و زندگی در هم می آمیزد.

این شهر سرفراز، از جانب آیسسکو(سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی اسلامی ) به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی در سال 2017 (یازدهم دی ماه 1395 تا دهم دی ماه 1396) برگزیده شده است.

 پایتخت فرهنگ اسلامی؛

مشهد از دیرباز تا کنون، با میزبانی از زائران و گردشگرانی از ادیان و فرق گوناگون، و  با سرآمدی در پرورش فرهیختگان و دانشمندان، گسترش دهنده معارف اسلامی و فرهنگ شیعی و  جایگاه  همزیستی ادیان و فرق، کانون رخدادهای تاریخی و انقلابی اثربخش، و پیشگام در توسعه فناوری های ارتباطی و بنابراین شایسته پرسابقه این عنوان بوده است.

در آینده نیز با  تصویر چشم انداز تبدیل به قطب صنایع فرهنگی، پایانه مهم گردشگری اسلامی، مقصد جهانی گردشگری سلامت و نیز مرکز تولید علوم انسانی، شایسته این عنوان خواهد ماند.

شهروندان و مدیران مشهد، سال 2017 را  فرصت بیان ارزش های جاری در تجربه تاریخی این شهر، برای جهانیان به شمار می آورند، و تلاش می کنند مردم جهان و به ویژه هموندان جوامع مکرم اسلامی را با اجرای برنامه های فراگیر و غنی فرهنگی، به شایستگی میزبانی کنند، و الگویی پایدار برای  پایتخت های فرهنگ اسلامی فراروی بگذارند.

1-    ارزش های بنیادی:

مشهد متبرک است به نام و حرم امام علی بن موسی الرضا علیهماالسلام، و بنابراین شایسته است که پایتخت فرهنگ اسلامی، تا حد مقدور متصف به صفات رضوی و برگرفته از تجارب تاریخی حاصل از میزبانی آن امام باشد:

§                  رأفت:    میزبان زائران و گردشگران و گسترش دهنده وقف و امور خیریه

§                  علم: مفتخر به حضور دانشمندان و استادان و برخوردار از مراکز متعدد آموزشی و پژوهشی

§                  گفتگو: عرصه حضور اقوام و فعالیت اندیشه ها و نحله های گوناگون معرفتی و فرهنگی

§                  ادب پروری: پرورش دهنده مفاخر ادب پارسی همچون فردوسی؛ و خاستگاه سبک خراسانی

§                  هنر وری: پیشگامی در هنرهای تجسمی، میراث دار خوش نویسی و معماری خراسان، و سرآمد در آوزاهای آیینی

§                  نیایش و زیارت: سرزمین بزرگترین زیارتگاه اهل بیت پیامبرص، و کانون مزارات و مساجد و سایر فضاهای مذهبی

§                  انس با قرآن و حب اهل بیت: سرآمد در معارف و هنرهای قرآنی و تجلیگاه مهرو و ارادت به خاندان پیامبر اکرم

§                  پیوند آفرینی: کانون پیوند پارسی زبانان و روایتگر شکوه تاریخ، هنر و عرفان خراسان بزرگ

§                  تاریخ سازی: پیشتاز در کنش های وحدت آفرین و آزادی بخش تاریخی و انقلابی 

2-    هدف و راهبردها:

2-1-        هدف:

مشهد 2017تنها یک هدف اصلی و عمده را دنبال می کند:

باز آرایی سیمای ذهنی مشهد و معرفی آن به جهانیان

2-2-        راهبردها:

§         برجسته سازی ظرفیت های شهری (ارتقای بهره گیری از ظرفیت های محیطی، کالبدی و مردمی مشهد )

§         هویت پردازی و نشانه سازی (یکپارچه سازی هویتی از طریق نشانه های دیداری/ یکپارچه سازی هویتی از طریق هماهنگی  شعار ها و برنامه ها)

§         بازنمایی شهری: (بهره گیری از ظرفیت های رسانه های بین المللی برای بیان توانمندی ها و ظرفیت های توسعه پایدار و همه جانبه در شهر مشهد)

§         پایدارسازی مفهومی: ( عرضه الگویی پایدار برای مفهوم پایتخت فرهنگ اسلامی و تداوم شایستگی این عنوان)

2-3-        سیاست های اجرایی:

§         تمرکز بر عینی سازی جنبه های معنوی فرهنگ در برنامه ها و تولیدات فرهنگی

§         تأکید بر بهره گیری از توان و ظرفیت نخبگان علمی و فرهنگی و مشارکت دادن بخش خصوصی

§         زمینه سازی برای ارتباط فعال و موثر با مراکز مذهبی، علمی،  آموزشی، پژوهشی و فرهنگی در جهان اسلام

§         حفظ و توسعه همگرایی اقوام ایرانی و فرق و مذاهب و ملل اسلامی و پرهیز از برنامه های تنش زای قومی و فرهنگی

§         پایدارسازی ظرفیت های برآمده از رویداد مشهد2017 برای آینده بعنوان شتاب دهنده حرکت به جانب چشم انداز 1404

§         استفاده از ظرفیت رسانه‌اي و مردمی ستارگان و چهره های شاخص مشهدی، ایرانی و جهانی(علوم، فرهنگ، هنر و ورزش)

§         ارتقای بهره وری از ظرفیت های موجود، تسریع در اجرای پروژه های در دست اجرا و توسعه زیرساخت های میزبانی

§         اهتمام به مدیریت شایسته شهر در ابعاد مختلف توسط دستگاه های اجرایی مسئول در طول سال 2017

§         پرهیز از انضمام برنامه های جاری و توسعه ای دستگاه های اجرایی به رویداد مشهد2017

§         تمامی برنامه های مشهد2017، با توجه به محورهای مهم فعالیت های آیسسکو اجرا می شود:

-          میراث، هویت فرهنگی اسلامی و الزامات جهانی شدن

-          تنوع فرهنگی برای ترویج خلاقیت و رسیدن به توسعه پایدار

-          گفتگو و اتحاد تمدن ها در روابط منطقه ای و بین المللی

-          فناوری  اطلاعات و ارتباطات در خدمت توسعه پایدار در جهان اسلام

3-         چارچوب برنامه های اجرایی:

برنامه های اجرایی در پایتخت فرهنگ اسلامی بر اساس سیاست های اجرایی تعیین شده و برای دستیابی به هدف اصلی معرفی مشهد به جهانیان، در حوزه های زیر انجام می شود:

3-1-        رویدادهای 2017

§                    رویداد رسمی: برگزاری اجلاس وزیران فرهنگ کشورهای اسلامی در اردیبهشت ماه 1396

§                    رویداد مرکزی: برگزاری نمایشگاه بزرگ فرهنگ و هنر اسلامی (اکسپو) از اردیبهشت تا شهریور1396

§                    رویدادهای تشریفاتی: برنامه بزرگ افتتاحیه در نوروز 1396 و اختتامیه در دی ماه 1396

§                    رویدادهای دیگر: هفته ها یا دوهفته های موضوعی (علمی، آموزشی، فرهنگی و هنری)

3-2-        توسعه زیرساخت‌های میزبانی بین‌المللی و ارتقای بهره‌وری از آنها در سال 1395 با اولويت حوزه‌هاي اطلاع‌رسانی، فضاسازی شهری با تأكيد بر کریدورهای اصلی، امکانات حمل و نقل و دسترسی، بوستان‌های موضوعی و مجموعه‌های فرهنگی

3-3-        اطلاع‌رساني گسترده فعاليت‌ها و برنامه‌ها با پوشش بين‌المللي در تمامي كشورهاي اسلامي و بهره‌گيري از انواع رسانه‌هاي مكتوب، مجازي و ديداري و شنيداري

4-          احکام و الزامات اجرایی:

برای هماهنگ سازی اقدامات اجرایی ستادهای فرهنگی، شهری، عمرانی و بین الملل پایتخت فرهنگ اسلامی، لازم است که تمامی برنامه ها با اشراف دبیرخانه شورای برنامه ریزی و هماهنگی استانی و در قوالبی که توسط آن دبیرخانه تعیین می شود، اجرا شود.

4-1-        تنها شاخص های کمی اثربخشی توفیق سنجی مشهد2017 به عنوان پایتخت فرهنگی اسلامی، که در طی سال های 2016 تا 2018 سنجیده می شود، عبارت است از:

-          بهبود نگرش به شهر مشهد (به تفکیک زائران غیر ایرانی و ایرانی و شهروندان)

-          افزایش تعداد زائران و گردشگران غیر ایرانی

4-2-        منطق تمامی برنامه های تدوین شده برای اجرا در سال 2017 یا آماده سازی پایتخت فرهنگ اسلامی باید مبتنی بر مفاد این منشور باشد.

4-3-        تمهید امکانات و زمینه های میزبانی از زائران و گردشگران نیازمند توسعه زیرساخت ها و ارتقای بهره وری از آنها ست. لیکن برنامه‌هاي اجرايي در سال 2017 با تأکید بر برگزای جشنواره‌های موضوعی شكل مي‌گيرد و ساخت‌وسازها، سخنرانی‌ها یا جلسه‌ها محور اين اقدامات نخواهد بود.

4-4-        استفاده از نشانه تصویری یکسان مشهد2017 برای تمامی اقداماتی که توسط دبیرخانه تأیید شده الزامی و صرفا برای موارد مصوب، مجاز است.

4-5-        تمامی برنامه ها بر اساس روزشمار تهیه شده توسط دبیرخانه،  اجرا خواهد شد و هرگونه تغییر در زمان بندی رویدادها باید با هماهنگی دبیرخانه صورت گیرد.

متن حاضر به عنوان منشور مشهد2017 پایتخت فرهنگ اسلامی، در دبیرخانه شورای برنامه ریزی و هماهنگی مشهد2017 و شورای فرهنگ عمومی استان خراسان رضوی، به تصویب رسیده و ملاک عمل برای تمامی ستادها و کمیته ها و دستگاه های اجرایی و همکاران دیگر در بخش های عمومی و خصوصی است.