 |
دکتر سید محمد هاشمی استاد حقوق اساسی دانشگاه شهید بهشتی: فرانسوی ها بعد از ۷۲ سال از انقلاب فرانسه که انواع و اقسام ناخجستگی ها را با خود همراه داشت این اصطلاح را به کار می برند که «من تحول evolution را بر انقلاب revolution ترجیح می دهم». |
سید محمد هاشمی :
هاشمی گفت: آثار منفی ای که امروز ما پس از انقلاب اسلامی می بینیم؛ مربوط به انقلاب نیست بلکه مربوط به افراد فرصت طلب و سودجویی است که به نام اسلام سواستفاده کردند.
به گزارش خبرنگاران پایگاه خبری و اطلاع رسانی جماران دکتر سید محمد هاشمی استاد حقوق اساسی دانشگاه شهید بهشتی که در همایش اعضای مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی در بزرگداشت یکصد و هشتمین سالگرد انقلاب مشروطیت سخن می گفت، با قرائت آیه «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ »گفت: بر اساس این آیه، عدالت کمال مطلوبی است که انسان اجتماعی برای میل به آن هیچ گاه فراغت نمی یابد و حکمتی است که با امید به آن ده ها سال زندگی پر مرارت را بر خود هموار می سازد و بالاخره در جستجوی آن به سرای باقی می شتابد. وی با اشاره به اینکه هدف اصلی اش از سخنرانی بیش از آنکه نا امید کننده باشد، سازنده است گفت: باید به مقدماتی توجه کرد، نخست این که در رو در رویی قدرت حکومتی و آزادی طبیعی افراد مردم، جانب حکومت و زمامداری را نمی توان گرفت چرا که نتیجه چنین رویکردی بر اساس تجربه تاریخی، غلبه قدرت استبداد و ظلم سلاطین و مشارحان بوده است حتی به نام خداوند تعالی.
وی دومین مقدمه مورد تأکید خود را اهمیت رشد و تکامل اندیشه ها در طول تاریخ از برکت روشنگری های دلنشین اندیشمندان سیاسی و اجتماعی دانست.
هاشمی، مشروعیت یافتن حق مقاومت برای مردم را سومین نکته پراهمیت در مقدمه سخنان خویش دانست و افزود: روشن است که حکومت بر مردم، برای مردم است، البته ای کاش حکومت نبود ولی حضرت علی(ع) می فرماید «لابُدَّ لِلنّاسِ مِن أَمِیرٍ برٍّ أَو فاجِرٍ» چاره ای نیست، به هر حال حکومت لازم است و ضروری اما از آنجا که حکومت برای مردم است اگرحق مردم در امر حکومتی و فرمانروایی مخدوش بشود، مردم حق مقاومت و ایستادگی دارند.
استاد حقوق اساسی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه از این رهگذر می توان سه نوع مقاومت را تصور کرد، توضیح داد: نخست مقاومت منفی که در چارچوب آن مردم در طول تاریخ سعی می کنند به تدریج نافرمانی کنند، خصوصا با نپرداختن مالیات که در کشور ما هم یکی از زرنگی های منفی نپرداختن مالیات است. امروزه این مقاومت منفی به شکل نافرمانی مدنی بروز پیدا می کند. دوم مقاومت مثبت اعتراضی است که مردم حق دارند نسبت به آنچه که انجام می شود اگر حقی زایل شود اعتراض کنند، منتها اعتراض به لحاظ حقوقی است و خوشبختانه ما در دین خود امر به معروف و نهی از منکر را داریم. حضرت علی(ع) می فرماید:«وَ اَفضَلُ مِن ذَلَکَ ذکر کَلِمَة عَدلٍ عِندَ اِمامٍ جَائِرٍ» نکته بسیار حساسی است که اگر سکوت بشود خیانت است؛ چنانکه در اوایل انقلاب شعاری بود که می گفتند«سکوت هر مسلمان خیانت است به قرآن» در اینجا البته خیانت به قرآن است یا به قرآن قسم هر دو را می توان استنباط کرد.
وی در تشریح سومین نوع مقاومت که مقاومت مثبت تعرضی است گفت: اگر مردم ناامید بشوند چاره ای جز مقاومت، ایستادگی نیست که در این خصوص ماده ۳۵ قانون اساسی سال ۱۹۷۳ فرانسه را مثال می زنم که می گوید «هرگاه دولت نسبت به مردم تخطی کند شورش و انقلاب برای ملت مقدس ترین حق و ضروری ترین وظایف خواهد بود» البته انقلاب هیچگاه نمی تواند صد در صد مثبت باشد و آثار تخریبی فراوانی دارد ولی بعضی از اوقات اجتناب ناپذیر است همچنانکه شاهد بودیم پیش از انقلاب می گفتند «تا شاه کفن نشود، این وطن وطن نشود» مخصوصا مقاومت تعرضی را توضیح دادم تا به مفهوم انقلاب برسیم و مقداری به انقلاب مشروطه و مقاومت های آن اشاره داشته باشیم.
به گزارش خبرنگاران جماران دکتر هاشمی در ادامه سخنان خود، با تاکید بر اینکه در درون انقلاب رفتارها و اعمال خشنونت بار وجود دارد و نمی توان آن را نادیده گرفت، گفت: این آثار مخرب تا جایی بود که فرانسوی ها بعد از ۷۲ سال از انقلاب فرانسه که انواع و اقسام ناخجستگی ها را با خود همراه داشت این اصطلاح را به کار می برند که «من تحول evolution را بر انقلاب revolution ترجیح می دهم». یعنی در مسیر تحول و به قول مردم در سال ۷۶ «اصلاح طلبی» عقلانیت بیشتر مشاهده می شود. برای انقلاب دو شرط و فصل ضرورت دارد؛ بعضی از دوستان اصطلاح انقلاب سفید را به خاطر دارند که از بالا آمده بود؛ در حالی که شرط اول انقلاب خودجوشی است و باید از خود مردم باشد.
وی با یادآوری سالهای دهه ۵۰ و ابراز نارضایتی مردم گفت: من شاهد این نارضایتی ها و ابراز آن به شیوه های گوناگون در دهه ۵۰ بودم. به خیابان شهباز جنوبی (۱۷ شهریور) که می رفتم مردم می گفتند که ای کاش شاه برود تا بی حجابی برداشته بشود. به شمیرانات می رفتم و مردم می گفتند ای کاش شاه برود تا بتوانیم تئاتر داشته باشیم. به دانشگاه ها می رفتم و می گفتند ای کاش شاه برود تا آزادی وجود داشته باشد و بازاریان نیز می گفتند ای کاش شاه برود تا کار و کاسبی ما رونق و رواج بیابد. بنابراین انقلاب به هر حال همگانی و مشترک بود که نمی توان آن را نادیده گرفت. انقلاب خود جوش و بستر مردمی آن، رد انقلاب فرمایشی است. فصل انقلاب وجود خجسته مردم است.
استاد دانشگاه شهید بهشتی با این توضیح که در انقلاب ها با پراکندگی خواسته ها مواجه هستیم گفت: این پراکندگی مستلزم همسازی منطقی میان مردم است که وجود راهبر برای آنها ضروری می نماید. گفتم راهبر تا به این معنا نباشد که کسی با فرمان و دستور خودش دیگران را تحت تسلط قرار دهد بلکه به عنوان زبان گویای مردم و مولف قلوب مردم راهبری کند.
به گزارش خبرنگار جماران دکتر سید محمد هاشمی در ادامه سخنان خود به گفت: در خصوص انقلاب ناگزیریم فرآیندی منطقی را متصور شویم. انقلاب در مقابل حکام جائر اولا مستلزم حاکمیت مردم می باشد که در اینجا دموکراسی را به ذهن متبادر می کند و در واقع این مردم هستند که حاکم بر مقدرات خویش هستند. فکر نکنیم دموکراسی یک تجربه غربی است، بلکه در قرآن هم هست. چرا این را فراموش می کنیم؟ آیه ای که در ابتدا قرائت کردم عین دموکراسی است. در متن قرآن خطاب به «الذین آمنوا» و «ناس» سخن گفته شده است، از همین مورد خطاب دادن مردم متوجه می شویم که فرد سالاری مردود است، خود مردم حاکم هستند و اگر کسی در راس قدرت قرار می گیرد باید امین پارسا باشد و نه حاکم مسلط .
وی در ادامه بحث حاکمیت مردم بر اهمیت تحولات اجتماعی تاکید کرد و گفت: دکتر شریعتی به زیبایی گفت «تفکیک بین دموکراسی رای ها و دموکراسی راس ها» در همه جا می بینیم که مردم رای هم می دهند و کمی هم زحمت می کشند اما در این حرکت انشا نیست. در اینجا قرآن می فرماید: «إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ».
دکتر هاشمی با اشاره به اینکه در این فرآیند منطقی در وهله دوم به حاکمیت قانون می رسیم، گفت: برای محاسبه کردن امور نیاز به قواعدی هست که در کنار حاکمیت مردم، حاکمت قانونی نیز باشد که از قلب خود مردم برآمده باشد و این قوانین همچنین باید مستولی بر حکامی باشد که به عنوان امانتدار اجرای وظیفه می کنند. برای اینکه حاکمیت قانون را درک کنیم، مسئولیت حکام را نمی توانیم نادیده بگیریم. وقتی از مسئولیت حکام صحبت می شود باید توجه داشت که مردم باید شاهد این باشند که حاکم واقعا امین پارساست. حضرت علی(ع) در این باره می فرماید:«إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ وَ أَنْتَ مُسْتَرْعًی لِمَنْ فَوْقَکَ لَیْسَ لَکَ أَنْ تَفْتَاتَ فِی رَعِیَّةٍ » این امانتی است که در اختیار توست و نکند که تو چون رییس و آقای عده ای هستی هر آنچه را که می خواهی انجام دهی.
وی با اشاره به جایگاه حضرت علی(ع) به عنوان نمونه بارز انسانیت گفت: چرا برای او جشن های بزرگی می گیریم و برای شهادتش عزاداری می کنیم ولی تعالیم ارزشمندش را فراموش می کنیم؟ حضرت وقتی به خلافت رسید، چاپلوسان به ستایش و مدح وی پرداختند و ایشان فرمود: «فلا تُکلّمونی بما تُکلَّمُ به الجَبابرة» با من آنچنان که با ستمگران سخن می گویید صحبت نکنید. من هم اشتباه می کنم و به من تذکر بدهید. امام معصوم این را می گوید! ما در جامعه اسلامی زندگی می کنیم، این مطالب نباید گفته شود؟
وی سپس به بحثی پیرامون آسیب شناسی رفتاری و اجتماعی انقلاب و سپس آسیب پذیری همبستگی پرداخت و گفت: در آسیب شناسی رفتاری شورش و هرج و مرج و خشونت را نمی توانیم نادیده بگیریم. در آسیب شناسی اجتماعی تنازع خواسته های اجتماعی وجود دارد، در جوامع مدرن راست گرایی، چپ گرایی، سنت گرایی و … است ولی همانطور که گفتم خواسته ها و اندیشه های مردم متفاوت است. در این خصوص به جای مجادله احسن مردم به جان هم می افتند. یک طبقه فتنه نام می گیرند و طبقه دیگر کمونیست و عده ای افراطی و … . یکی از اصول بارز دموکراسی که حاکمیت مردم است، کثرت گرایی است. لازمه کثرت گرایی تعدد احزاب و اندیشه هاست. شما می بینید که کسانی که در راس قدرت قرار می گیرند خودشان مجوز حزب الف را می دهند و مجوز حزب ب را نه! انسانیت و اسلام و دموکراسی در این میان کجاست؟ بعد از آن بحث آسیب پذیری ناشی از اقتدارگرایی رقبای سیاسی است که پیش از این به آن اشاره کردم.
به گزارش خبرنگاران جماران دکتر هاشمی سپس با بیان اینکه قصد داشت پیش از پرداختن به مشروطه در مورد انقلاب سخن بگوید و بعد وارد آن بحث شود توصیه کرد: دو انقلاب مشروطه و اسلامی که در کشور رخ داده است دارای نکات بارز مثبت و منفی هستند لکن بهتر است که ما به جای منفی گفتن، مثبت را بیان کنیم و منفی را اصلاح کنیم.
وی در ادامه درباره لغت مشروطه گفت: به زبان عربی معلوم است که مشروطه یعنی شرط شده و اسم مفعول شرط است. ولی در واقع اروپایی ها که انقلاب کردند و مبادرت به تدوین قانون اساسی کردند، فرانسوی ها به آن «شرت» می گفتند که به انگلیسی می گویند «چارت» و به هر حال این کلمه اولین بار از اروپا آمد و از آنجا که ترکیه همواره دوست دارد اروپایی باشد این کلمه را وارد کرد و آن را تحت تاثیر زبان عربی به صورت «مشروط» به کار گرفت و بعد از آن وارد کشور ایران شد و البته این کلمه به لحاظ مفهومی و لغوی با هر دو تعبیر با معناست.
استاد حقوق اساسی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به ابعاد فکری انقلاب مشروطه ابتدا به تاثیر اندیشه های آزاد غرب بر مشروطه پرداخت و گفت: سهولت حمل و نقل در آن دوران و ماشینیسم باعث سفرهای بیشتر مردم به خارج از کشور و اروپا شد و آنها شاهد جلوه هایی از مردم سالاری در کشورهای دیگر بودند، روابط البته در ابتدا بیشتر تجاری بود و بعد تبدیل به روابط سیاسی و اجتماعی شد و از این جهت مردم ایران به تدریج با افکار آزادی خواهانه و اندیشه های غرب آشنا شدند. ترویج عقاید انقلابی که زمینه اعتراض های بعدی را به وجود آورد منجر به اعتصاب بر ضد رژیم حاکم شد؛ از بسط نشستن معترضین و روحانیون در مساجد تا اعتراضات بیانی و … . در این خصوص در عین حال که شاهد تحرکات فیزیکی بودیم نمی توانیم اندیشه و نقش روشنفکران غرب گرا را نادیده بگیریم که شاهد مبارزات فکری و مطبوعاتی هم بودیم و همینطور ترویج ادبیات فارسی در روزنامه ها و میان مردم که از دیگر آثار غیر فیزیکی مبارزات بود. بعد از آن به نقش روحانیون بر می خوریم؛ آنچه که مسلم است بهره گیری روحانیون از اسلام را در اداره امور نمی توان نادیده گرفت. در این خصوص می توان روحانیون را دسته بندی کرد، برخی از آنان مروج پاره های از جلوه های عزا و ماتم اند اما بعضی دیگر که تعدادشان در حال حاضر قابل توجه است به درک مراتب اسلام رسیده اند و متوجه شده اند که آزادی و آزادی خواهی غرب در اندیشه اسلام هم وجود دارد.
وی سپس به بررسی برخی از علمای روشنفکر دینی در دوران مشروطه پرداخت و گفت: یکی از آنها سید جمال الدین اسدآبادی است که آثاری بسیار مثبت داشت و به این فکر رسید که رهایی از یوغ استبداد را در جامعه به زبان اسلامی ترویج کند و در واقع سعی داشت روحانیون را از استبداد جدا کند چرا که بسیاری از روحانیون به حکام وابسته بودند و بهره برداری شخصی می کردند در حالیکه از وظیفه اصلی شان که درک مراتب دین و دینداری بود غافل می شدند. ولی در این میان شخصی مانند سید جمال الدین را داریم که پاک شدن از خرافات را از اوصاف خود قرار می دهد و در روزنامه عروه الوثقی مطالب خود را شرح می دهد. بعد از او حاجی میرزا نصرالله ملک المتکلمین است که کتاب «من الخلق الی الحق» را نگاشته است که در آن افکار آزادی خواهانه و مخالفت با خرافه گرایان را ذکر می کند و به درک مراتب حق می پردازد. قسمتی از نوشته ایشان را برای شما می خوانم؛ «من پروردگار خودرا در مظهر آزادی پرستش می کنم و معتقدم بزرگترین مواهب رحمانی آزادی است زیرا بدون آزادی بشر به سر منزل کمال مطلوب که خداشناسی است نائل نخواهد شد. کاخ عدالت و انسانیت جز بر روی پایه آزادی استوار نخواهد گشت و درخت تمدن جز در پرتو آزادی پرورش نخواهد یافت و ریشه ظلم و ستمگری جز با تیشه آزادی کنده نخواهد شد. مردان با شهامت و تقوا جز در سرای آزادی نشو و نما نخواهند کرد و اصل حقوق بشریت جز در کنف آزادی مصون نخواهد ماند و شرافت حقوق ملل جز در سایه آزادی محفوظ نخواهد شد و حفظ شئون ملی و کانون خانوادگی جز با رعایت آزادی مستقر نخواهد گردید و پایه قومیت و ملیت فردی و اجتماعی و حفظ حیثیت سیاسی و اجتماعی و مصونیت از تجاوز و تعدی و زیستن با تقوا و سربلندی جز در پناه حصن حصین آزادی میسر نخواهد شد.»
به گزارش خبرنگار جماران دکتر هاشمی سومین شخصیت موثر را سیدجمال الدین واعظ اصفهانی دانست که در شهرهای اصفهان و شیراز و تبریز و مشهد به ترویج افکار آزادی خواهانه پرداخت و بیان کرد که استبداد مانع ترقی و پیشرفت ملت ماست و مبارزه با استبداد لازمه جامعه اسلامی است. در نهایت آنچه مشخص است سازمان یافتگی اعتراضات مردمی است که در شکل گیری انقلاب نقش اصلی را ایفا کرد و بسیار متاثر از اندیشه های اسلامی و آزادی خواهانه مروجین بوده است که در نهایت منجر به فرمان ۱۴ مرداد مشروطیت شد.
وی افزود: در اینجا ناگزیرم که به مواضع علمای دوران مشروطیت اشاره کنم. دو عالم، یکی توجیه کننده مشروطیت که علامه نایینی بود و دیگری عالم بنیان کننده مشروطه مشروعه ولی در واقع عالم ضد مشروطیت. در آن کتاب تنبیه الامه مدرنیته اثر علامه نائینی مشاهده می شود آن هم از یک عالم دینی؛ مفاهیمی نظیر دموکراسی و حاکمیت مردم و انواع نگرش هایی که به مردم است مطرح می شود که خود من هم در کتاب حقوق اساسی ام توضیح داده ام.
دکتر هاشمی در توضیح کتاب نائینی افزود: ایشان در بیان انواع حکومت ابتدا از حکومت استبدادی سخن گفته و ذکر شر کرده است از آن و بعد به حکومت مقیده/محدوده/عادله/مشروطه/مسئوله و دستوریه(مطابق با قانون اساسی) اشاره کرده است. وی در معرفی محدودیت ها به موارد مختلفی اشاره می کند از جمله محدوده های خانوادگی که امروزه به کنایه می گویند آقا زاده، همیشه در طول تاریخ بوده است. از نظر نایینی تقنین، مرتب داشتن دستور لازم برای مراقبت و نظارت بر سلطان است. دقت کنید که سلطان همیشه وجود دارد، سلطان فقط پادشاه نیست، روسای جمهور، مقامات حاکم و رهبران حاکم بر جامعه هم سلطان هستند.
به گزارش خبرنگاران جماران دکتر هاشمی که در همایش بزرگداشت یکصد و هشتمین سالگرد انقلاب مشروطیت و در جمع اعضای مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی سخن می گفت، درباره دومین کارکرد قانون اساسی از دیدگاه مرحوم نایینی گفت: ادامه داد: نائینی استقرار اساس محاسبه و مراقبه را ویژگی بعدی این نوع حاکمیت می داند که با محاسبه آشنا هستید، آنجا که می گویند شخص الف و ب نباید محاکمه شوند! دیگر این نکته که شورویت آزادی و مساوات است. اولین خطاب شورویت در قرآن خطاب به پیامبر است که در زمان جنگی بود که شکست خورده بودند که خداوند فرمود «و شاورهم فی الامر» بنابراین مشورت با شهروندان ضروری است. در جامعه نمونه مدنی هم یکی از اوصاف جامعه سالم «أَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ» است. مثل تشکیل همین مجالس و نهادهای مشورتی و ارزشمندی که مرحوم نایینی به آن اشاره داشته است.
وی افزود: و اما وقتی از مساوات سخن به میان می آید در واقع رد هرگونه طبقات است. در کشور ما متاسفانه از گذشته تا کنون حتی به زبان دینی طبقات و اشرافیت وجود داشته است. وقتی حضرت علی در مقابل چاپلوسان می گوید از من ایراد بگیرید، اما امروز با یک انتقاد کوچک به فرد برچسب تشویش اذهان عمومی را می چسبانند! به این ترتیب در واقع فاتحه آزادی و آزادگی خوانده شده است.
وی در جمع بندی سخنان خود خاطر نشان کرد که انقلاب پیامدهای مثبت و منفی دارد ولی بهتر است پیامدهای مثبت تر را بگوییم و ادامه داد: وقتی از پیامدهای مثبت می گوییم مردم یا بر اساس تذکر و ارشاد به صحنه آمده اند که خود این هم آنها را به فکر و اندیشه وا می دارد و در این فکر و اندیشه «هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمى وَ الْبَصیرُ» مشخص می شود.
وی با تأکید بر این که تحولات اندیشه مردم و تاثیر آن بر انقلاب ها را نمی توان نادیده گرفت؛ گفت: به همین جهت است که ما باید از انقلاب مشروطه قدردانی بکنیم.
هاشمی یادآور شد: آثار منفی ای که امروز ما پس از انقلاب اسلامی می بینیم؛ مربوط به انقلاب نیست بلکه مربوط به افراد فرصت طلب و سودجو بود که آمدند به نام اسلام سواستفاده کردند. در جریان جانشینی پیامبر هم می دانید که به نام اسلام چه اتفاقاتی رخ داد. اینجا چه کسی باید بایستد؟ مردم! این همه دانشگاه و مدرسه ساخته شد و راهبری های مجازی و غیرمجازی وجود دارد، وقتی که اینها هستند حق را بگو! «قُولُوا الْحَقَّ وَ لَو عَلَی أنْفُسِکُمْ». در این خصوص امید عبارت است از شعوری و نه شعاری ساختن و اعتنا به آزادی، برابری و برادری که نشات گرفته از کرامت و ارزش والای انسانی است.
وی در ادامه با اشاره به رهنمودهای قرآن کریم گفت: این آیه بسیار آیه بزرگی است که می فرماید «و لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً» شما مسیر این آیه را ببینید، کرامت انسانی، لازمه حضور و رفتن و حرکت به سوی بر و بحر برای تصمیم گیری چیست؟ آزادی! آری؛ آزادی ست که جزیی از کرامت انسانی ست و حیف است آن را نادیده بگیریم. در واقع آزادی است که در میانه میدان اصالت فرد و اصالت جامعه قرار دارد. بنابراین شمایی که از امکانات حکومتی استفاده می کنی اجازه بده که مردم صحبت بکنند! در این صورت مردم اگر نگویند خیانت می کنند و از طرفی وقتی حزب الف هست و حزب ب نیست، چرا نیست؟
نظریه شیخ فضل الله هم به فراخور صحبت ها جا داشت که آورده شود او آزادی مطبوعات را رجالیت ذکر کرده است و اینها را فساد می دانست، این دیدگاه های شیخ فضل الله ربطی به اسلام ندارد. مشکل از من نوعی است که درک ناخجسته از اسلام دارم. |
|
|||
|
|||
مطالب مرتبط:
- زندگی من ؛ گفتگو با دکتر مصطفی ملکیان
- ارز دولتی برای دانشجويان غیربورسیه قطع شد
- دانشگاه علمی کاربردی خراسان رضوی در 853 کد رشته محل دانشجو دارد
- چرا و به چه دلیل منشور جهانی دانشجویی بوجود آمد و تهیه و تدوین گردید
- نقد طرح حذف ارز دانشجویی / کریم آقاخانی
- بانک مرکزی نحوه عرضه ارز مورد نیاز دانشجویان غیربورسیه را اعلام کرد
- 15000 يورو هزينه سالانه تحصيل دانشجويان خارج از کشور
- مسائل دانشجویان ایرانی خارج از کشور و تاثیرگرانی ارز در ادامه تحصیل آن ها
- بسیاری از دانشجویان ایرانی در خارج از کشور که با سودای دلار هزار تومانی از کشور خارج شده اند و سربزنگاه تحصیل خود در دانشگاه های خارجی با دلار 3 هزار تومانی مواجه شده اند.
- تصمیمات جدید بانک مرکزی برای ارز تحصیلی دانشجویان غیربورسیه
- مروري بردلايل گسترش انفعال جنبش دانشجويي : دوري دانشجويان از سياست،تهديدي که بايد جدي گرفت
- گواهینامه ایرانی در مالزی معتبر است
- ناصر فکوهی بررسی کرد : نداشتن انگيزه و هدف مشكل اصلي دانشجويان ايرانی
- عباس عبدی تشریح کرد؛ ظهور و بروز جنبش دانشجویی دربحرانها
- بالغ بر ۸۳ میلیون دلار به دانشجویان غیر بورسیه پرداخت شد
- دکتر صادق طباطبائی : نگاهی به تاریخچه جنبش دانشجویی ایران (متن کامل)
- ارزيابي نقش دانشگاه و دانشجو در انتخابات آينده : پيششرط انتخابات رقابتي، فضاي باز سياسي است
- پرداخت 133میلیون دلار ارز مبادلهای دانشجویی
- دکتر علی رادمان، رهبر ارکستر معاصر پارس : موسیقی در دانشگاهها به فراموشی سپرده شده است
- تهیه سند راهبردی رفاهی دانشجویی/ اعتبارسنجی جدید دانشگاههای خارج
- اعتدال را به دانشگاهها بازگردانیم / دکتر ناصر هادیان
- رشید اسماعیلی، از فعالان اصلاح طلب اصفهان و عضو شورای سیاست گذاری سازمان ادوار تحکیم وحدت روز گذشته دار فانی را وداع گفت.
- رادمرز حسینی : صدایی رساتر از غوغا باید داشت / «فضای دانشگاهها آرام و مذهبی است…» !
- توسعه علمی با نگاه اصلاحطلبانه سنخیت بیشتری دارد / یادداشتی از دکتر هادی خانیکی
- مالزی به زودی برای ایران فرش قرمز پهن خواهد کرد !
- غلامرضا ظریفیان: دانشگاه تاثیرگذار در نگاه رییسجمهور
- روایت دانشجویان از فصل جدید دانشگاه تهران
- تاکید انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران بر عدالت آموزشی و اداره ی مستقل دانشگاه
- دکتر عباس شیخ الاسلامی، رییس دانشگاه آزاد اسلامی مشهد: تشکلهای دانشجویی با فرهنگ مدارا فعالیت کنند؛ هیچ تشکلی حق ندارد خود را نسبت به دیگر تشکلها برتر انگارد.
- جمعی از اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی گروههاي مخالف موسيقي را به مناظره دعوت کردند
- جشنواره پژوهشي و فناورانه پويش به همت شوراي دبيران انجمنهاي علمي دانشگاه فردوسي برگزار ميشود.
- رئيس موسسه آموزش عالي عملي كاربردي جهاددانشگاهي مشهد: مرکز مشهد رتبه نخست در بين مراكز جهاددانشگاهي كشور را به دست آورد
- مشروح مناظره " از ژنو تا لوزان" در در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
- از اولين دانشگاهجهان با ۱۷قرن قدمت چهميدانيد؟ دانشگاه جنديشاپور اهواز 60 ساله شد
- در واقع خداوند خودش را برای ما هدف قرار داده است انسان آنقدر باید تلاش کند تا به خدا برسد و این به خدا رسیدن یک مسیر بیپایان است.
- معاون علمی و فناوری رییسجمهور: اقتصاد ما نفتی است و این موضوع باعث خروج نخبگان از کشور می‌شود چون در داخل کاری برای انجام دادن ندارند
- رئیس دانشگاه فردوسی مشهد: تبادل تجربههای مدیریتی موجب هم افزایی نهادهای آموزشی كشور می شود
- جذب دانشجو در 10 رشته موسسه جهاد دانشگاهی کاشمر
- با ارتقای جایگاه سه دانشگاه تهران، شریف و امیرکبیر صورت گرفت: صعود هفت پلهای رتبه دانشگاههای ایران در نظام «شانگهای»
- مراسم یادبود چهلمین روز درگذشت استاد ابوالحسن نجفی با عنوان "در سایه خورشید" در دانشگاه فردوسی برگزار می‌شود.
- رئیس اداره دانشجویان بینالملل دانشگاه فردوسی: هدف از برگزاری جشنواره فرهنگ ملل تعامل دانشجویان خارجی با دانشگاه است
- يك استاد دانشگاه گفت: امروز اگر كسي بخواهد به شيوه خيام و مولوي و سعدي و حافظ شعر بگويد، مورد پسند هيچ صاحبذوقي نيست اما پرسش اين است كه چرا شعر اين بزرگان هنوز از پرخوانندهترين شعرهاي ماست؟
- دبیر انجمن اندیشههای دانشجویی دانشگاه آزاد مشهد گفت: در دولت یازدهم دانشجویان با امید بیشتری در فضای سیاسی کشور فعالیت میکنند.
- فعالان دانشجویی از جنبش دانشجویی در دولت روحانی میگویند؛ یک گام به جلو،دوگام به عقب
- دانشگاه فردوسی مشهد در نظام رتبهبندی بینالمللی UI Green Word University Ranking دومین دانشگاه سبز کشور شد