به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)– منطقه خراسان، كاووس حسن‌لي استاد دانشگاه شيراز و پژوهشگر در نشست علمي تخصصي روز بزرگداشت خيام كه در سالن همايش‌هاي دانشكده هنر برگزار شد، گفت: سوالات زيادي پيرامون شخصيت خيام وجود دارد؛ اين‌كه مثلاً خيام دو نفر بوده و... . از اين دست سوالات بسيار زيادست و بحث در جاي خودش مفيد خواهد بود ولي در اين‌جا مورد نظر نيست و ما در اين گفت‌وگو خيامي را باور داريم كه هم منجم است و هم طبيب؛ هم حكيم است و هم اديب و هم عجيب است و غريب؛ همين كه شعر خيام در ذهن و ضمير مردم ما جاري‌ست بايد ببينيم كه رمز آن در چيست كه مردم هنوز دارند با او زندگي مي‌كنند. دست كم هفت دليل روشن وجود دارد كه مردم ما هنوز به كسي مانند خيام نياز دارند.
وي ادامه داد: اول اين‌كه شعر خيام يك پديده هنري است. شعر چگونه گفتن است نه چه چيز گفتن؛ هرگز كسي به عناصر زيبايي شناسي رباعي‌ها توجه نكرده و اين‌قدر معاني فربه در رباعيات خيام بوده كه انگار فراموش شده است كه رباعيات قبل از هرچيز اشياء هنري هستند و از آن‌جا كه هنر از مرزهاي زمان مي‌گذرد امروز هم براي التذاذ هنري به رباعيات خيام نياز داريم.
حسن‌لي عنوان كرد: دومين دليل خردورزي و تعقل‌گرايي است. خيام نيز مي‌توانست به خانقاه رفته و تسليم شود و پرسشي در ذهن او برانگيخته نشود ولي مي‌دانيم كه خيام به راهي ديگر رفت و ورزش فكري او در علوم رياضي و نجوم باعث شد كه او پرسش داشته باشد و ساده‌پنداري نداشت و شرايط فرهنگي نيشابور باعث شد كه كسي همچون خيام برويد و اين‌گونه فريبا قد بكشد؛ سخناني از جنس رباعيات خيام مي‌تواند به خردورزي و ژرف‌انديشي كمك كند.
اين پژوهشگر در ادامه افزود: سومين دليل تاكيد خيام بر درنگ و تامل است كه در شتاب شگفت‌انگيز فناوري اطلاعات بسياري از مردم امكان تامل و درنگ ندارند؛ چهارم مبحث فرصت است كه در دنياي امروز كه همه به متن‌هاي كوتاه و مينيمال رو آورده‌اند، رباعيات خيام در جايگاه متن‌هاي مختصر و مفيد است.
استاد دانشگاه شيراز گفت: در رباعيات خيام پرسشگري وجود دارد حال آن‌كه مي‌بينيم امروز متاسفانه جوانان ما يا پرسش ندارند يا پرسش آن‌ها از لايه‌هاي بيروني زندگي است و متاسفانه پرسشگري در ذهن و ضمير جوانان ما رو به خاموشي است؛ دليل ششم نياز به هويت‌طلبي است. خيام متعلق به گروه و مذهب خاصي نيست و در همه جاي اين كشور خيام را مي‌خوانند و يك سرمايه مشترك ملي است. ما يك خيام نهصد ساله در اين تاريخ داريم كه قرن‌هاست مردم، پرسش‌هاي حيرت‌آلود خود را در قالب رباعي به حساب جاري كسي به نام خيام واريز مي‌كنند و مردم ما نياز به چيزي به نام انديشه خيامي اعتقاد دارند و متاسفانه برخی بلافاصله وقتي پرسشي مطرح مي‌شود به الحاد و كفر نسبت مي‌دهند. چه كسي است كه پرسش نداشته باشد، انسان انديشمند بايد پرسش داشته باشد.
حسن‌لي اظهار كرد: موضوع آخر اين‌كه امروز در سطح جهان همه به دنبال بهانه هستند كه براي خود اعتبار جهاني درست كنند و ما يكي از نامدارترين شخصيت ادبي و علمي ما در جهان خيام است و اين‌قدر كه دنيا خيام را مي‌شناسد، بقيه شاعران ما را به آن اندازه نمي‌شناسد و شهرت جهاني خيام براي ما كه متعلق به ماست اعتبار جهاني دارد.
وي در پايان گفت: اين تنها هفت دليل است كه براي اين پرسش بنده آورده‌ام و به ذهن من رسيده است و ممكن است شما هم دلايل بسيار ديگري داشته باشيد، بلي ما هنوز به خيام نياز داريم و در آينده نيز نياز خواهيم داشت.
مطالب مرتبط: