فهم قرآن بدون شناخت فرهنگ عرب پیش از اسلام ممکن نیست| ابراهیم منهاج |
بوی باران| سایت نیلوفر نوشت: ابراهیم منهاج دشتی: آیات قرآن گفتگو های شفاهی است: نیاز به توضیح ندارد که بخش اعظم آیات قرآن مجموعه ای ست از محاورات و گفتگو ها و سئوال و جواب هائی که بین حضرت رسول (ص) و مخاطبان اولیه او که مشرکین مکه بوده اند صورت گرفته. مخاطبانی که باز ماندگان عرب دوران جاهلیت بوده و فرهنگ و ادبیاتشان همان فرهنگ و ادبیات آن دوره بوده. تعبیرات و مجاز ها و کنایات و استعاره ها و تشبیهات و ضرب المثل هائی که در قرآن آمده مطابق ذوق و سلیقه و فهم آنها بیان شده. ذوق و سلیقه ای که به طور طبیعی در طول تاریخ خاص خودشان به وجود آمده و به طور طبیعی رشد کرده و در دراز مدت و در طی هزاران سال و بسیار آهسته به سوی تکامل به پیش رفته و به صورت یک حالت طبیعی و عادت غریزی در آمده بود.
فرهنگ و ادبیات آنها مادر زادی و غیر مدون و تعریف نشده بود. یعنی مانند زبان و فرهنگ و ادبیات مکتوب ملت های متمدن چندان قابل توضیح و تعریف و انتقال به دیگران نبود. به عبارت دیگر فرهنگ عرب دوران جاهلیت فرهنگ بسته ای بود که شباهتی با فرهنگ ملت های متمدن آن زمان نداشت و آنها هم به طوری در فرهنگ خود ذوب شده بودند که نمی توانستند تصور درستی از زبان و فرهنگ غیر خود داشته باشند.
فصاحت و بلاغت عرب پیش از اسلام:
عرب پیش از اسلام در عین حال که در فرهنگ عشایری و ابتدائی و به اصطلاح غیر متمدنانه مختص به خود فرو رفته بود ، و با اینکه به اصطلاح بی سواد بود و اهل خواندن و نوشتن نبود، از لحاظ زبان و ادبیات به درجه بالائی رسیده بود. قرن ها پیش اسلام، قبائل مختلف عرب برای کسب مهارت بیشتر در فصاحت و بلاغت، در حال رقابت و مسابقه با یکدیگر به سر برده بودند. و این مسابقه و رقابت آنها را به درجه بالائی از فصاحت و بلاغت رسانده بود. که به آن افتخار می کردند و آن را مایه امتیاز خود بر سایر ملت ها می دانستند. و به همین دلیل سایر ملت ها به خصوص ایرانیان را عجم یعنی بی زبان می نامیدند. عجم مشتق از عُجْمه به معنی بی زبانی و نداشتن قدرت بیان است. به همین مناسبت است که به حیوانات هم عجماوات می گفتند.
اعجاز قرآن:
همه می دانیم که بزرگترین معجزه پیغمبر اسلام قرآن است و نبوت او با همین قرآن به اثبات رسید که فصحای عرب از مقابله به مثل با آن عاجز شدند و به عجز خود اذعان نموده و تسلیم آن شدند و نبوت آن حضرت را تصدیق نموده و به آن شهادت دادند و از دین و آئین موروثی خود دست کشیدند و به برکت اسلام، بر ابر قدرت های زمان پیروز شده و در مدت کوتاهی پرچم اسلام را در بخش اعظم دنیای متمدن آن زمان به اهتزاز در آوردند و یک انقلاب فرهنگی دینی عظیم و پایداری را در جهان ایجاد و پایه های آن را تثبیت و استوار ساختند و تمدنی به وجود آوردند که در فرهنگ و تمدن همه ملت ها تاثیر گذار شد.
بنا بر این زبان و ادبیات قرآن، زبان و ادبیات عرب عشایری بت پرست و مشرک پیش از اسلام است که نسبت به ملل پیشرفته آن زمان، غیر متمدن و بی سواد به حساب می آمده هرچند از لحاظ زبان و ادبیات بسیار پیشرفته بوده است. البته ادبیات غیر مکتوب و غیر کلاسیک که به طور طبیعی و مادر زادی به درجه بالائی از فصاحت و بلاغت رسیده بود.
تدوین ادبیات عرب برای اثبات اعجاز قرآن و فهم آن:
از اوائل اسلام عده ای از مسلمین که عمدتا ایرانی الاصل و ساکن بصره یا کوفه شده بودند، برای اثبات اعجاز قرآن و فهم معانی آن در صدد تدوین لغت و ادبیات عرب برآمدند و بعضی از آنها که همت بیشتری داشتند برای تکمیل تحقیقات خود در این زمینه به صحرا رفته و با عرب هائی که زبان و فرهنگ شان دست نخورده تر مانده بود سال ها زندگی و معاشرت کردند تا از زوایا و نکات ریز زبان و فرهنگ آنان سر در آورده و تحریر و یادداشت نمایند و بر غنای ادبی خود بیفزایند. تا بدین وسیله اعجاز قرآن را اثبات نموده و زمینه فهم بهتر آن را فراهم سازند.
استشهاد علمای ادبیات عرب برای اثبات و توضیح قواعد لغت عرب، به اشعار عربِ پیش از اسلام، به خصوص مُعلّقات سبع یا عشر (برگزیده ترین قصیده هائی که در خانه کعبه آویزان شده بود ) و گنجانیدن بخشی از آن اشعار در کتب ادبیات عرب که در حوزه های علمیه تدریس می شود،به همین منظور بوده که خواسته اند با تنظیم و تدوین ادبیات عربِ دوره جاهلیت، زمینه فهم و درک بهتر قرآن را فراهم سازند.
افول نقش ادبیات عرب در تفسیر قرآن:
زمزمه هائی که در سال های اخیر در حوزه های علوم دینی ایران به عنوان اعتراض به وجود اشعار شاعران دوره جاهلیت در کتب درسی ادبیات عرب، به راه افتاده، منبعث از عدم اطلاع از دلیل و حکمت گنجاندن آن اشعار در کتب ادبیات است. بلکه به طور کلی توجه به نقش ادبیات عرب پیش از اسلام در فهم قرآن در قرون متاخر ناشناخته و کم رنگ شده است.
این بی توجهی به نقش ادبیات عرب در فهم صحیح قرآن از روحیه اخباری گری نشئت گرفته و از تبعات ناخواسته یا خواسته آن جریان است. اخباری ها چون معنی ظاهر قرآن را حجت نمی دانند و راه فهم قرآن را منحصر به روایاتی می دانند که در باره تفسیر آیات قرآن از حضرت رسول”ص” و امامان “ع” روایت شده، تحقیق در ادبیات عرب و استناد به آن برای فهم قرآن را بیهوده بلکه گمراه کننده می دانند. تفاسیر روائی مانند تفسیر صافی و نور الثقلین به همین منظور تالیف شده. برای آشنائی بیشتر با این جریان فکری به مقدمات تفسیر صافی مخصوصا مقدمه دوم مراجعه شود.
هر چند مذهب اخباری توسط وحید بهبهانی و شیخ مرتضی انصاری و آخوند خراسانی و علمای اصولی پیرو آنها سخت مورد حمله قرار گرفته و به صورت ظاهر رخت بر بسته و در اجتهاد احکام فقهی در حوزه های علمیه از آن استفاده نمی شود، ولی در غیر فقه و اجتهاد فقهی کاملا سرزنده است. و بر فرهنگ عمومی تشیع از قبیل اعتقادات و اخلاق و تاریخ حاکم، و مورد استناد است. کتاب بحار و سایر کتاب های مجلسی و کتاب های فیض کاشانی از جمله تفسیر صافی و کتاب های میرزاحسین نوری و شیخ عباس قمی با نوعی گرایش به جریان اخباری گری تالیف شده. اهل منبر و روضه خوان ها و مداحان و شاعران مدیحه سرا و مرثیه گو از همین کتاب ها تغذیه می نمایند. خلاصه اینکه فضای فرهنگی فعلی جهان تشیع در غیر فقه همان فرهنگ مذهب اخباری است.
اندک باز گشتی به راه اصلی:
طرح تفسیر قرآن به قرآن که در ازمنه قدیم هم وجود داشته و اخیرا توسط مرحوم علامه طباطبائی صاحب تفسیر المیزان مورد توجه قرار گرفته، هرچند تا حدودی از اهمیت تفسیر های متکی به روایت مانند تفسیر صافی کاسته، و راه بهتری ارائه داده است،ولی راه حل اساسی تر تفسیر قرآن بر اساس فرهنگ و ادبیات و فهم مخاطبین زمان نزول آن است. و برای کشف آراء آنها باید با فرهنگ و ادبیات آنها آشنا شویم و تصورات و برداشت آنها از قرآن را در نظر بگیریم که مخاطب مستقیم قرآن بوده اند و قسمت عمده آیات قرآن متشکل ازمذاکرات بین حضرت رسول”ص” و بین آنها است. مخاطب” یا أیها الناس” هائی که در قرآن آمده نیز، در درجه اول همان ها بوده اند، هرچند که در درجه بعد در بعضی موارد شامل همه انسان ها می شود.
تفسیر من وحی القرآن نوشته مرحوم سید محمد حسین فضل الله که از دانش های متنوعی از جمله تاریخ و فرهنگ ادبیات عرب پیش از اسلام برخوردار بود و از طرفی مطالب تفسیر المیزان را مورد نقد و بررسی قرار داده، می تواند تکمیل کننده تفسیر المیزان باشد.
شواهد و آثار گفتگوی شفاهی بودن قرآن:
هرچند این مطلب که قرآن مجموعه ای از مذاکرات و گفتگوهائی است که بین حضرت رسول(ص) و مخاطبان او صورت گرفته و قرآن به صورت تدریجی و بر حسب نیازهای روز مره نازل شده مطلب واضحی است برای کسانی که مختصر آشنائی با قرآن دارند ولی برای توضیح بیشتر این امر اشاره کوتاهی به شواهد و آثار آن می شود.
یک -کثرت تکرار صیغه های گوناگون از ماده قول و سؤال:
کوتاهترین راه برای روشن شدن این مطلب این است که به کثرت مشتقات ماده قول در قرآن و تکرار آنها توجه کنیم و ببینیم که چه قدر صیغه های قلنا،قال، قالو،قل، و یقولون و امثال اینها در قرآن تکرار شده. که خطاب به پیغمبر می فرماید به آنها چنین بگو.یا وقتی تو به آنها چنین گفتی آنها چنین می گویند و تو در جواب آنها چنین بگو. نظیر ” قالت الأعراب آمنا قل لم تؤمنو و لکن قولو أسلمنا” و “قل هو الله أحد”و ” قل یا أیّها الکافرون” و “إذا قیل لهم انفقو مما رزکم الله قال الذین کفروا للذین آمنو أنطعم…” و غیر اینها . و همین طور، تعبیراتی مانند: عم یتسائلون و سئل سائل بعذاب واقع و یسئلونک.
موارد یسئلونک در قرآن: سوره بقره آیه ۱۸۹ یسئلونک عن الأهله، آیه ۲۱۵ یسئلونک ما ذا ینفقون، آیه ۲۱۷ یسئلونک عن الشهر الحرام، آیه ۲۱۸ یسئلونک عن الخمر و المیسر، و یسئلونک ماذا ینفقون، آیه ۲۲۰ و یسئلونک عن المحیض. سوره مائده آیه ۴ یسئلونک ما ذا اُحل لهم. سوره اعراف آیه ۱۸۷ یسئلونک عن الساعه. سوره أنفال آیه ۱ یسئلونک عن الأنفال سوره إسراء آیه ۸۵ و یسئلونک عن الروح. سوره کهف آیه ۸۳ و یسئلونک عن ذی القرنین. سوره طه آیه ۱۰۵ و یسئلونک عن الجبال. سوره نازعات آیه ۴۲ یسئلونک عن الساعه.
دو ـ تکرار داستان ها:
بسیاری از قصه ها و داستان ها در قرآن حتی بعضی احکام، با عبارات مختلف، بعضی به اجمال و بعضی به تفصیل، که در هر کدام به گوشه ای از آنها اشاره شده، به دلیل همین مطلب است که آیات قرآن مذاکرات و گفتگو های روزمره ای بوده بین پیغمبر و مخاطبان او. و اگر غیر از این بود طبیعتا هر داستان مانند کتاب هائی که مطالب آن دسته بندی شده، فقط در یک سوره به طور مفصل بیان می شد و در موارد نیاز به آنجا ارجاع داده می شد. البته داستان هائی هم در قرآن وجود دارد که هر کدام یک بار نقل شده. مانند داستان یوسف و ذوالقرنین و موسی و خضر و اصحاب کهف و بعضی دیگر از داستان های کوتاه که بیشتر جنبه تمثیل دارد.
داستان های تکرار شده در قرآن:
داستان خلقت آدم: ۱- سوره بقره آیات ۳۰_۳۸ ، ۲- سوره اعراف آیات ۱۰_۲۷ ، ۳- سوره حجر آیات ۲۶_۴۳، ۴- سوره اسراء آیات ۶۱_۶۵ ، ۵- سوره طه آیات ۱۱۵-۱۲۳،۶- سوره ص آیات ۷۱_۸۵
داستان نوح: سوره اعراف آیات ۵۹_۶۴، سوره یونس آیات ۷۱_۷۳، سوره هود آیات ۲۵_ ۴۸، سوره مؤمنون آیات ۲۳_۳۰ ، سوره شعرا آیات ۱۰۵_۱۲۰، سوره عنکبوت آیات ۱۴_۱۵ ، سوره قمر آیات ۹_۱۷، سوره نوح تمام ۲۸ آیه آن.
داستان هود: سوره اعراف آیات ۶۵_۷۲، سوره هود آیات ۵۰_۶۰ ،سوره شعرا آیات ۱۲۳_۱۴۰ ، سوره احقاف آیات ۲۱_۲۸، سوره قمر آیات ۱۸_۲۲
داستان صالح:، سوره اعراف آیات ۷۳_۷۹ ، سوره هود آیات ۶۱_۶۸ ، سوره شعرا آیات ۱۴۱_۱۵۹ ، سوره نمل آیات ۴۵_۵۳ ، سوره قمر آیات ۲۳_۳۱ ، سوره شمس آیات ۱۱_۱۵ .
داستان لوط:، سوره اعراف آیات ۸۰_۸۴ ، سوره هود آیات ۷۷-۸۲ ، سوره حجر آیات۶۱-۷۴ ، سوره شعرا آیات ۱۶۰_۱۷۵ ، سوره عنکبوت آیات ۲۸_۳۵ ،سوره قمر آیات ۳۳_۳۹ .
داستان شعیب:، سوره اعراف آیات ۸۵_۹۳ ، سوره هود آیات ۸۴_۹۵ ، سوره شعرا آیات ۱۷۶_۱۹۱
داستان موسی: سوره اعراف آیات ۱۰۳_۱۵۶ ، سوره طه آیات ۹_۹۹ ، سوره شعرا آیات ۱۰_۶۸ ، سوره قصص آیات ۳_ ۴۳
داستان مریم و عیسی: سوره آل عمران آیات ۳۵_۶۰ ، سوره مریم آیات ۱۶_۳۵
تکرار داستان ها در قرآن نه تنها دلیل بر نقص آن نیست بلکه دلیل دیگری بر وحی بودن آن است چون اگر ساخته و پرداخته ذهن خود آن حضرت یا شخص دیگری بود یا از کتاب دیگری اقتباس کرده بود، برای احتیاط از عدم ایجاد تناقض در گفته های خود، هر داستان را به طور کامل در یک سوره تنظیم می کرد و در موارد نیاز همان را یاد آوری میکرد و میخواند.
سه ـ عدم جمع قرآن در یک جلد در زمان حضرت رسول”ص”
ظاهرا دلیل عدم جمع قرآن در یک مصحف در زمان حیات حضرت رسول “ص” نیز همین بوده که قرآن مجموعه ای از گفتگوهائی بوده که بین آن حضرت و مخاطبان او مبادله می شده و بعضی گفتگو ها در باره بعضی از موضوعات مدت ها و شاید تا آخرحیات آن حضرت ادامه داشته و تدریجا آیات دیگری به بعضی از آنها اضافه می شده است. ولذا پرونده بعضی از موضوعات در زمان خود او مختومه نمی شده و انتظار نزول آیات دیگری و الحاق آنها به آن موضوعات وجود داشته است.
دلیل عدم تکمیل بسیاری از سوره ها تا زمان وفات آن حضرت، و دلیل وجود آیات مکی در سوره های مدنی و آیات مدنی در سوره های مکی نیز همین امر بوده که آیاتی مربوط به موضوعاتی که در سوره های مکی بوده در مدینه نازل شده و سوره ها تدریجا کامل شده است. و این امر ناشی از نیاز ها یا سؤالاتی بوده که در طول حیات آن حضرت پیش می آمده است.
نتیجه:
بنا بر این واضح و آشکار است که قسمت عمده ای از قرآن مذاکرات و دیالوگ بین آن حضرت و مخاطبان او بوده. مخاطبانی که باز ماندگان دوره جاهلیت بوده و در جامعه و فرهنگ و آداب و رسوم و عادات عشایری خاص خود متولد شده و رشد کرده و قهرا با همان دیدگاه خاص خود به جهان و جهانیان می نگریسته و به تفسیر و تحلیل آن می پرداخته اند. گذشته از این، مسلمین صدر اول هم از باز ماندگان دوره جاهلیت بوده و صرف نظر از مطالب مربوط به شرک که از آن خارج شده بودند، حضرت رسول”ص” با همان ادبیات سابق با آنها گفتگو می کرده است. گفتگو با یهود و نصارای شبه جزیره عربستان نیز مطابق همان ادبیات و فرهنگ بوده است. روش سایر پیامبران الاهی نیز همین بوده که به زبان قوم خود به تبلیغ رسالت می پرداخته اند. آیه “و ما أرسلنا من رسول إلا بلسان قومه” )سوره ابراهیم آیه ۴ نیز اشاره به همین مطلب است.
لغت و فرهنگ و عادات و رسوم عشایری عرب مانند سایر ملت های ابتدائی ریشه در اعماق تاریخ دارد و در طول تاریخ خود طی هزاران سال به صورت خود رو شکل گرفته و حاکمیت و مدیریت متمرکزی در بین آنها وجود نداشته که در زیر چتر آنها در فرهنگ و ادبیات و عرفیات و رسومشان تغییر و تحولی به وجود آمده باشد. و در نتیجه فرهنگ و ادبیات شان برای سایرین قابل تعریف باشد بلکه مانند بسیاری از اقوام دور افتاده در جنگل ها و جزیره ها که از هزارها سال پیش تاکنون تحولی در وضع آنها پدید نیامده به همان وضع طبیعی خود مانده بودند.
عرفیات و عادات و فرهنگ این گونه اجتماعات حتی در صورتی که از وضع خوبی برخوردار باشد محدود و بسته و بدون ارتباط با سایر فرهنگ ها است و درک آن برای سایر ملت ها آسان و ساده نیست. بلکه مستلزم سال ها مطالعه و تحقیق و برسی است. به خصوص برای ما ایرانیان که از لحاظ نژاد و زبان و فرهنگ و تمدن و آداب و رسوم با فرهنگ و زبان و عادات و رسوم عشائری عرب وجوه مشترکی نداشته و با آن فاصله بسیار داشته ایم.
البته لغت و ادبیات عرب در عین حال که یک لغت و ادبیات امی و عشائری و صحرائی است از لحاظ مفردات و ترکیبات و محسنات لغوی به خصوص از لحاظ قابلیت اشتقاق لغات جدید و کشش و همراهی با نیازهای متحول اجتماعی لغتی است بسیار غنی و پرمایه و قابل انطباق با نیاز های جدید جامعه متغیر و پر تحول است.
منظور از فرهنگ و ادبیات تنها لغت و قواعد زبان نیست:
چه بسا بسیاری از ما که اهل ادبیات به معنی کامل آن نیستیم خیال کنیم با خواندن چند کتاب صرف و نحو و معانی بیان، آن هم بدون تطبیق و تمرین و ممارست کافی به اندازه ای با ادبیات عرب آشنا شده ایم که می توانیم قرآن را بفهمیم. ولی این مقدار آشنائی با ادبیات عرب برای فهم صحیح قرآن کافی نیست. چون فهم آیاتی که به نحوی متعرض بعضی عادات و رسوم عرب آن زمان شده و در صدد حک و اصلاح یا نفی یا تثبیت آن بر آمده مستلزم این است که ما با تاریخ و عادات و رسوم عرب پیش از اسلام آشنا باشیم و خصوصیات و جزئیات آن بشناسیم تا بتوانیم آنچه در قرآن مردود یا تثبیت شده را به خوبی مشخص نمائیم و تعریف کنیم . در غیر این صورت برداشت ما از آیات قرآن ناقص خواهد بود. و علم ناقص هم آثار و پیامدهای بسیار سوئی دارد همان طور که مولوی در مثنوی آن را شرح داده.
بنا بر این برای فهم بسیاری از مطالب قرآن باید اولا عادات و رسوم و عرفیات و ذهنیات و تصورات و سؤالات مخاطبین زمان نزول آن در نظر گرفته شود و ثانیا برداشت و فهم کسانی که در اوائل بعثت ایمان آورده و حضرت پیمبر ایمان و فهم و درک آنها از اسلام را مورد تایید قرار داده مورد توجه قرار گیرد. فهم و برداشت آنها مقدم است بر اجتهادات و فهم نسل های بعدی که با عادات و رسوم و عرفیات دیگری خو گرفته و در آن فضا پرورش یافته اند.
اختلاف در بسیاری از احکام مذکور در قرآن مانند احکام و کیفیت وضو و نماز مخصوصا نماز مسافر، برخواسته از تخطی و تجاوز از فهم مسلمین اول است. با اینکه آیات احکام به خصوص آیات وضو از آیات محکمات است و کسی آنها را از آیات متشابهات به حساب نیاورده. مضافا بر اینکه هم حضرت رسول”ص” و هم صحابه او صدها بلکه هزاران بار در جلو چشم همگان وضو گرفته و نماز خوانده اند. به نظر می رسد دقت و غوص در ریزه کاری هائی که مورد نظر قرآن نبوده و ذهن مسلمین اولیه از آنها خالی بوده، و تمرکز بیش از حد بر جنبه های فنی و حرفه ای شدن فقه، زمینه این اختلافات را به وجود آورده و به آن دامن زده باشد |
- دوستی با مردم دانا نکوست دشمن دانا ، به از نادان دوست
- مدارای اسلام با ادیان دیگر
- گفتوگوی عاشقانهی "خسرو و شیرین" به زبان آلمانی
- گفتگوی تمدنها ، صلح و امنیت جهانی
- لبنان نماینده تمدن های گوناگون
- برخورد تمدنها
- گفتگوي تمدن ها - انسان هاي روي زمين
- روز گفتگوی تمدن ها
- قانون در طب ابن سينا، ميراث فرهنگي و حاصل گفتگوي تمدنها
- زادروز تولد آلفرد نوبل : از اختراع ديناميت تا اهداي جايزه صلح
- گفتاری از آیت الله شهید، دکتر سید محمد حسینی بهشتی / حج مسخ شده
- فرزندان آدم و حوا چگونه ازدواج کردند
- پیشنهاد آمریکا برای بازگشایی سفارتخانه در ایران
- سلمان فارسی برگرفته از ویکیپدیا ، دانشنامهٔ آزاد
- خیابان کوروش در شهرهای اسرائیل
- اهداء دیپلم افتخار انجمن دوستی ملل یونان به یک گروه ایرانی
- مقایسه «روابط جنسی قبل از ازدواج» در میان پیروان ادیان بزرگ
- ره یافتی برای تحلیل تاریخی قیام ابا عبدالله الحسین (ع)؛ "فاجعه جهل مقدس" در عاشورا؛ گفتاری از دکتر مصطفی محقق داماد
- روشنفكري ديني در تحقق اهدافش موفق بود 'گفتگو با فاطمه صادقی
- در سی ساله انقلاب همیشه در برهه حساس بوديم! انقلاب کردیم تا بتوانیم اعتراض کنیم اما ميگويند انتقاد هم نكنيد
- گفت و گوی عصر ایران با دکتر مهدی گلشنی درباره "نسبت علم و دین" علم نمی تواند خدا را نفی کند
- قدرداني واتيکان از مواضع آيت ا... سيستاني
- نسل ما نسل کورش کبير است
- پیام صلح کریسمس در "سرزمین موعود" مراسم کریسمس در بیتلحم، زادگاه عیسی مسیح
- «میرجلالالدین کزازی» در جشن بزرگداشت شب چله : کریسمس از یلدای ایران اقتباس شده است
- معصومیت از دست رفته : لزوم همدلی جهانی در مورد حقوق کودکان
- وکلند و سیدنی آغازگر جشنهای سال ۲۰۱۳ میلادی : سال ۲۰۱۳ میلادی آغاز شد
- عملكردها در زمينه حقوق انسان نبايد به تضعيف دين بيانجامد
- سيماي پيامبر اسلام حضرت محمدابن عبدالله (ص) در قرآن کريم
- حجتالاسلام مقدم : انبيا براي احترام گذاشتن به حقوق انسانها آمدهاند
- پيامبر براي چه غمگين بود ؟
- صالحی: توهین به صحابه پیامبر (ص) و همسر ایشان [عایشه] کار دشمنان اسلام است
- یادداشتی از رسول جعفریان؛ برخورد امام رضا (ع) با ادعاهای هاله نوری غالیان
- بیا تا گل بر افشانیم و می در ساغر اندازیم ... فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم
- شهر زیر زمینی «مطماطه» در تونس + تصاویر
- متن دستنویس سخنرانی «همینگوی» در مراسم نوبل ادبیات کشف شد
- پيام آيتالله هاشمي رفسنجاني به همايش بيداري قرآني
- آيتالله هاشمي رفسنجاني : استقلال و پیشرفت نیاز به همکاری احزاب، اقوام و مذاهب دارد
- حسين کرمي، جراح زبردست کليه، قاري ممتاز بين المللي و حافظ کل قرآن / قرآن نقاط تاريک زندگي ام را روشن کرده است
- امید بخشترین آیه قرآن کریم کدام است؟ «و لسوف یعطیک ربک فترضی»یعنی «و پروردگارت آنقدر به تو عطا خواهد کرد که راضی شوی»
- ازدواج فرزندان آدم و حوا چگونه صورت گرفته است ؟!
- این عالم که به پایی بود، با اعتدال در پای بود / نوروز؛ زمان بازگشت به خط اعتدال و آغاز حیات نو
- جایگاه زنان در نقاشی های صدر اسلام چگونه بود؟ از خنیاگری زنانه تا نماد بالندگی
- ارتباط مسئله شر و وجود خدا در مسحیت بر اساس دیدگاه افلاطون وآگوستین
- يكي از اهداف حضور من در بُعد سياست خارجي، كم كردن كينههاي مذهبي و تقويت وحدت بين شيعه و سني در جهان اسلام بود
- رابطه انسان و دين 1 حجتالله جودکی *
- «سفيد» مردی بر چهره «سیاه» دنیا : ميبخشم اما فراموش نميکنم / به بهانه 95 سالگي نلسون ماندلا
- اسلام در دنيای مدرن از نگاه آيتالله سيد مصطفي محقق داماد
- دين تعبدي/ حجتاله جودكي / از آنچه به آن آگاهى ندارى، پيروى مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند.
- مفهوم و گستره «اعتدال» در گفتمان ديني
- در نظر آقا نجفی قوچانی منصب و مقام ارزشی نداشت و هدف او فقط رضای خدا و خدمت به مردم بود.
- تدابیر امامصادق (ع) برای مقابله با فرقه های انحرافی و شیعیان غالی
- نقد شعار مرگ بر ضد ولایت فقیه .::نه خودش اصل دین و نه انکارش کفرآور و فسق است. کسانی که غیر از این را می گویند نیز اهل بدعت بوده و از باب نهی از منکر باید آنان را طرد کرد
- در مسير گفتوگوي تمدنها تا ائتلاف تمدنها در گفتوگو با تقي آزاد ارمکي / گفت و گوی تمدن ها ؛ گذر از تعارض به تعامل جهانی
- عضو هیات رئیسه مجلس ششم در گفتگو با "تدبیر و امید": گفتگوی تمدن ها جایگاه انقلاب را به حركت عقلاني و بشردوستانه تبديل كرد
- «اخلاق» را بر صدربنشانيم / مصطفي ملكيان
- امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی ؟ و نقد آن توسط محمدعلی شاهآبادی / روزنامه بهار
- محمد تقی فاضل میبدی استاد برجسته حوزه و دانشگاه مفید قم / در حاشیه سخنان نادرست مصباح یزدی
- « انَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذهِب عَنکمُ الرِّجس اهل البَيتِ وَ يُطهِّرَکم تَطهيراً؛خداوند فقط مي خواهد پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور کند و کاملاً شما را پاک کند.»
- نامه امام علی(ع) به مالک اشتر: ای مالک! اگر شب هنگام کسی را در حال گناه دیدی، فردا به آن چشم نگاهش مکن ، شاید سحر توبه کرده باشد و تو ندانی
- عللِ ماندگاری و جاودانگی قیام امام حسین(ع) / حسين(ع)؛ پرچمدار اصلاحطلبي و اصلاحگري
- مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان: قیام امام حسین، قیام در برابر ظلم و استبداد بود
- دکتر معصومه ابتکار: عاشورا،مصاف عاشقان آزاد نه مقلدان موظف
- مراسم ویژه دهه دوم محرم در بنیاد امید ایرانیان / عاشورا زمانی رخ داد که جامعه اسلامی از درون پوسیده شده بود
- درس های عاشورا برای انسان ایرانی
- امروز چراغی درخشان در جهان از تابیدن باز ایستاد؛ نلسون ماندلا، «نماد آزادیخواهی» در جهان در گذشت
- هاشمی رفسنجانی در دیدار با دانشجویان : اسلام دین گفتوگو و شنیدن نظرات مختلف است
- جماران در گفت و گو با علیرضا بهشتی حسینی استاد فلسفه سیاسی : قانون اساسی مشروعیتش را از مردم می گیرد نه ولی فقیه
- دکتر محمود سریع القلم استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی : تفكر دينی اصالتاً ضدپوپوليسم است
- جواد طباطبایی : فهم ما از فلسفه سياسی ابتدایی است
- ضياء موحد : وضعیت فلسفه تحلیلی در ایران
- جریان انحرافی در شیعه و غلو درباره امام حسین (ع)
- بیست و پنجم دسامبر سالروز تولد پیامبر صلح و دوستی، مهربانی و مودّت عیسی مسیح(ع) مبارک باد.
- محمد؛ رحمهللعالمین است و برترین بنده خدا / تو آفتاب روشن حقیقت بودی در شام تیره زندگی
- آیتالله غرویان در گفتگو با سلام نو: نباید کارهای حساس به جبهه پایداری سپرده شود/جبهه پایداری میخواست جلوی اندیشه مرا بگیرد
- یونسی: نباید کسی به دلیل اعتقاد به یک دین و مذهب احساس محرومیت کند / باید همه دنیا را به صلح و آشتی دعوت کنیم
- آیات یکم تا پنجم سوره بقره (۱) تفسیر آیت الله خامنه ای از تقوا و خصوصیات متقین
- آیت الله امامیکاشانی : رییسجمهور با منطق و استدلال با دنیا سخن میگوید
- آیت الله مصطفی محقق داماد: دین رحمانی را در انقلاب اسلامی نشان دهیم
- تکرار اظهارات جنجالی در مورد نظر امام (ره) درباره «جمهوریت» و «حکومت اسلامی» از سوی مصباح یزدی: امام (ره) چون درصدد نفی حکومت سلطنتی بودند، لفط جمهوری را به کار بردند/ امام براي اقناع طرفهاي مقابل، به رأي مردم استدلال ميكنند
- سیدحسین موسوی بلده: از فیس بوک در مسیر فعالیتهای قرآنی استفاده میکنم
- آیت الله غرویان: فعالان سیاسی در اظهارنظرها، شرایط زمان را در نظر داشته باشند
- قرائتی: هم آسمان و هم زمین را از دست دادهایم/ از دین، خنده را رها کرده و به گریه چسبیدهایم
- ویژگیهای حکومت اسلامی، حاکم اسلامی، حقوق شهروندان، رابطه دولت با شهروند و … از نگاه علی(ع)
- نوروز که هرساله توسط ميليونها انسان در سرتاسر دنيا جشن گرفته ميشود پيام آور احترام، درک متقابل و صلح براي همه مردان و زنان است.
- / محمدجواد حجتی کرمانی / «آشتی ملی» و تبار ایرانی عمامه و کراوات
- بازرگان و سه گانۀ ایران، دین و دموکراسی
- نخستین گفتگوی والرشتاین در ایران
- پیام صلح و دوستی ایران برای منطقه ملتهب و آشوبزده خاورمیانه
- مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، سرپرست شورای هماهنگی مدارس اهل سنت استان سیستان وبلوچستان:اصل این است که افراط گرایی با اسلام سازگار نیست و اسلام دینی وسیع و معتدل است.
- مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان : در جلسات دینی به کینهورزیهای مذهبی دامن نزنید
- اعتدال و ميانهروي / منبع: روزنامه آرمان روابط عمومي
- سخنرانی منتشر نشده ای از شهید دکتر بهشتی در میان مردم قم/ مبادا بر خلاف دستور قرآن، مسلمان بودن و مسلمان زيستن را بر مردم تحميل كنيد
- سروش محلاتی تشریح کرد؛ تقابل عدالت خواهی علی(ع) با افراط گری های مریدان خود
- سه مشخصه فرهنگ آلمانی/ روحیه تیمی، تمرکز مطلق روی هدف و کادرسازی
- علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید: خداوند سبحان حقوق بندگانش را بر حقوق خود مقدم قرار داده است، پس هر کس که برای اداء حقوق بندگان خدا قیام کند، در حقیقت، این عمل، او را به ادای حقوق الهی می کشاند.
- عبدالعزیز آل شیخ رئیس هیئت علمای مسلمانان و مفتی اعظم پادشاهی عربستان سعودی نسبت به "آسان پنداشتن ارتکاب جنایت قتل" از سوی گروههای افراطی مدعی اسلام شدیدا هشدار داد.
- صبر و ملایمت طالقانی در برخورد با مخالفان ریشه در ایمان او به پیروزی و برتری اندیشههای اسلامی داشت.
- آیت الله وحید خراسانی: استفاده از آنتن ماهواره اشکالی ندارد
- خلاصه دعای عرفه ( با ترجمه دکتر علی شریعتی )...پروردگار من! من را از شر آنان كه در زمين ستم مي كنند در امان بدار!
- تقدیر مولوی عبدالحمید از ایجاد عیدگاه جدید برای اهل سنت در زاهدان
- در آستانه عید غدیر، بررسی شاخصه های حکومت امیر المومنین علیه السلام، گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن موحدی ساوجی
- آزادي انديشه و بيان از منظر قرآن كريم/ موحدی ساوجی، عضو هیات علمی پژوهشی مرکز مطالعات قرآن دانشگاه مفید
- جاي خالي انديشههاي طالقاني/ استراتژي طالقاني براي رواج انديشههاي خالص ديني در جامعه، گفتوگو، مدارا و بحث بود
- برتری عدالت بر مصلحت در کلام علی (ع)، استاد مرتضی مطهری
- ريشه همگرایی توسعه یافتهها و واگرایی جهان سوميها در چيست؟
- بررسی علت فاجعهآفرینی دینداران در کربلا/ سروش محلاتی: بسیاری از فجایع، با انگیزه های دینی انجام میشود
- دسته بندی جامع از براهین باور به وجود خدا/ مصطفی ملکیان: ایمان به خداوند، در زمره عواطف است
- دیدگاه امام خمینی درباره تعرض به زنان بدحجاب: این گونه دخالت ها براى مسلمان ها «حرام» است
- نقش متفکران و علمای دین در پيدايش افراطيگري/ دکتر حسن اکبری بیرق
- پاسخ فاضل میبدی به رحيميان و آقاتهراني
- رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد که شیعه واقعی باید رعایت اخلاق اسلامی و احترام به همنوعان را از تعالیم ائمه (ع) بیاموزد.
- چرا جلوی رفتار خلافوحدت گرفته نمیشود؟ «اهانت به نمادهای برادران اهل سنت از جمله اتهام زنی به همسر پیامبر اسلام [عایشه] حرام است.
- اگر قرار است وحدتی پیدا شود جز در بستر اخلاق پیدا نمی شود و جز در بستر اخلاق نمی ماند
- درسهای حضرت محمدمصطفی(ص)؛ از مصلح تا حاکم/ میثم محمدی
- این مدعیان را با محمد (ص) چه کار؟ غلامعلی رجائی
- رئیسجمهور آمریکا: کشورش نه با اسلام بلکه با کسانی در جنگ است که اسلام را به انحراف کشانده اند/ مسئول خشونت و تروريسم نه اديان بلکه انسانها هستند.
- گفتمان امام موسی صدر؛ “برای انسان، گرد هم آمدهایم”
- آیا روشنفکری دینی همان روشنفکری دینداران است؟| یاسر میردامادی
- آنچه «روشنفکری دینی» نیست/ من چه غم دارم که ویرانی بود؟... زیر ویرانی گنچ سلطانی بود
- مولوی عبدالحمید، امام جمعه مسجد اهل سنت مکی زاهدان: شیعه و سنی به مشترکات، وحدت و اعتدال اتکا کنند
- سیدهادی خامنهای: عبدالعلی بازرگان جوابهای خوبی به اظهارات سروش داده است
- حکمت و حکومت؛امام علي (ع) وسياست ازمنظر نهج البلاغه* دکتر محمد جواد اطاعت
- ارائه اولین ارزیابی علمی از قیام بشر علیه خود/ دوازده دستاوردی که به پایان جهان میانجامد
- این لحظه دوباره در آینده ای نزدیک باز نخواهد گشت. معتقدم دو کشور دارای فرصت تاریخی برای حل مسالمت امیز مسئله هسته ای هستند فرصتی که نباید آن را از دست بدهیم.
- پیام تبریک یونسی بمناسبت تولد زرتشت: «زرتشت»اولین پیامآور یکتاپرستی، صلحطلبی، رعایت حقوقبشر، راستی و درستکاری در جهان بود.
- تحول معنی کلمه «عورت» در قرآن| ابوالفضل ارجمند
- تحول معنی کلمه «خاتم» در قرآن – ابوالفضل ارجمند
- چگونگی سازگاری دین و عقل(1)/ منبع: مجله چشم انداز ایران شماره ۹۰ ویژه اسفند ۱۳۹۳ و فروردین ۱۳۹۴
- چگونگی سازگاری دین و عقل، پرسشی دیرین است که...(2)
- نزديكي آمریکا و کوبا پس از ۵۷ سال خصومت/ رائول کاسترو: باراک اوباما انسانی صادق است
- باید راه را دوباره تعریف کنیم| سید علیرضا بهشتی
- رضا صادقیان در یادداشتی در سایت انصاف نیوز: ایران و عربستان و واکنشهای عاطفی
- گزارشي از سفر سرمایهگذاران آمریکایی به تهران/ تكاپو براي روزهاي پس از پايان تحريمها
- ایران در «تعامل» يا «تقابل» با شرق و غرب؟ / عطا افشاریان
- مولوی اسحاق مدنی: اگر علی(ع) نبود، اسلام پیش نمیرفت
- نقش مثبت "فارسی ایر" و "انگلیسی ظریف" آنها یکدیگر را "جان" و "جواد" خطاب میکنند
- سیدحسن خمینی: بزرگترین دِین ما این است که نام امام را برای جامعه و نسل بعد، توام با آزادگی، رفاه و مشکل گشایی زنده نگه داریم.
- گزارش یک مناظره؛ از «علم و دین» تا «علمِ دینی»
- فراستخواه: مدرنیته به معنای افول دین نیست
- بیانات حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار جمعى از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور
- وحدت و اتحاد، الفت میان مسلمانان، دعوت مردم به خیر و امر به معروف و نهی از منکر، از جمله خواسته های قران از جوامع اسلامی است.
- آیت الله محمد علی ایازی: نشانی از اینکه پیامبر(ص) بخواهد فردی را به زور و با جنگ مومن کند نیست/ قرآن تنها اجازه جنگ با کفاری را می دهد که به جنگ روی آورده اند
- روایتی خواندی از بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه کتاب
- حجت الاسلام سید حسن خمینی یادگار گرامی امام گفت: راه جلوگیری از تکرار اشتباهات نسل های قبل وجود اعتماد بین نسلی است.
- بامیان در افغانستان رسما پایتخت فرهنگی سازمان سارک شد
- گفتمان اصلاحات بر پایهٔ اعتقاد به کنش ارتباطی میان فرهنگها و دولت با مردم به ارادهٔ آزاد و آزادی خواهی ذاتی انسان میرسد
- ۳ نکته برای کمتر کردن درد و رنج های زندگی/ از استاد مصطفی ملکیان
- ۳ نکته برای کمتر کردن درد و رنج های زندگی/ از استاد مصطفی ملکیان
- رهبر معظم انقلاب اسلامی: پذیراى جوان ها باشید. با روى خوش هم پذیرا باشید؛ با سماحت، با مدارا.
- باراک حسین اوباما، رئیس جمهور آمریکا با صدور بیانیه ای حلول ماه مبارک رمضان را به مسلمانان تبریک گفت.
- مربی تیم آمریکا: مردم ایران عالی هستند/ بسیار مشتاقم باز به ایران بیایم
- دکتر شهریار عدل درگذشت: شهریار عدل به هزینه خود برای ثبت جهانی تخت جمشید، چغا زنبیل و میدان نقش جهان اصفهان وارد عمل شد
- ایرانیان همچنین بر اساس آموزه های الهی خود، ارزش های انسانی و انسانیت را نیز همواره در سرلوحه کاری خود قرار داده اند.
- در گفتگویی با رئیس حوزه علمیه کاشان: نظر آیت الله یثربی درباره حجاب اختیاری و حضور بانوان در ورزشگاه
- در گفتگویی با رئیس حوزه علمیه کاشان: نظر آیت الله یثربی درباره حجاب اختیاری و حضور بانوان در ورزشگاه
- رییس جمهور اتریش: مردم ایران و امریکا توافق را تایید خواهند کرد
- اوحدی در گفتوگو با ایلنا اعلام کرد: جزییات سفر زائران به حج تمتع 94/ امسال 60 درصد پروازها مستقیم به مدینه میرود
- واشنگتن پست: آنان مبناي اعتمادسازي را گذاشتند/ نام کري و ظريف در کتب تاريخي جهان ثبت خواهد شد
- روزنامه انگلیسی ساندی تایمز مدعی شد باراک اوباما قصد دارد در سال 2016 به تهران سفر کند
- آیت الله هاشمی: گره های بی ربط سیاست خارجی بعد از توافق باز خواهد شد
- ترجمه فارسی/ متن کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)
- کری نمی توانست کلمات را ادا کند اما در نهایت بغض خود را فرو خورد و گفت: «من به جنگ رفتم و برایم روشن شد که دیگر هیچ وقت نمیخواهم به آنجا بروم»
- اوباما: توافق با ایران فرصت تاریخی است/ دو راه بيشتر مقابل ما نبود؛ جنگ يا ديپلماسي
- وزیر خارجه بریتانیا اعلام كرد: سفارت انگليس در تهران بازگشایی ميشود
- فدریکا موگرینی رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا در مصاحبه با روزنامه ال موندو خاطرنشان ساخت که در صورت عدم توافق هسته ای، حمله نظامی جایگزین آن بود.
- باراک اوباما و دیوید کامرون عید فطر را به مسلمانان جهان از جمله مسلمانان آمریکا تبریک گفتند.
- روحانی در تماس تلفنی نخست وزیر انگلستان: خواهان توسعه روابط بر مبنای منافع و احترام متقابلیم
- وزارت خارجه ايران منتشر كرد؛ متن کامل و ۵ ضمیمه برنامه جامع اقدام مشترک
- بازخوانی نامه تاریخی امام(ره) درباره موسیقی و شطرنج: با برداشت بعضی ها از اسلام مردم باید بروند در صحراها زندگی کنند
- ملکیان و پساروشنفکری دینی/ دکتر مصطفی ملکیان
- نقد حال تشیّع: امیدها و نومیدی ها/ سخنرانی دکتر سیدحسین مدرسی طباطبایی درمونتریال کانادا
- «ای خدا! تو خوب می دانی که ما برای قدرت طلبی، یا دنیا خواری قیام نکردیم، بلکه خواستیم احکام روشن دین تو را به کار بندیم، و کشور اسلامی را اصلاح کنیم،
- رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام » رابطه با آمریکا، مستلزم جبران گذشته و قدمهای جدید آمریکا به سوی ایران است
- رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام » رابطه با آمریکا، مستلزم جبران گذشته و قدمهای جدید آمریکا به سوی ایران است
- آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار آقای هاینس فیشر رئیسجمهور اتریش: تاکنون صحبتهایی از طرف دولتهای اروپایی مطرح شده است، اما باید منتظر آثار عملی این اظهارات بود.
- روحانی دوم مهر به نیویورک میرود: امروز جهانیان آماده شنیدن پیام صلح آمیز مبتنی بر حقوق متقابل هستند.
- مباهله رسول اكرم (صلي الله عليه وآله) با مسيحيان نجران: . شما را دعوت میکنم که از ولایت بندگان خدا خارج شوید و در ولایت خداوند درآیید
- سروش محلاتی در پیش همایش بین المللی حقوق و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی(س): عده ای از زمان تدوین قانون اساسی بنای تعارض با اندیشه امام را گذاشتند/ برخی حق تعیین سرنوشت از سوی مردم را به رسمیت نمی شناسند
- گزارش جماران از میزگرد «مبانی فقهی حق الناس بودن رأی مردم»؛ فخار طوسی: نظریه حق الناس بودن رأی مردم وجوه قابل تفسیری دارد/ قاضی زاده: شرط مشروعیت حکومت اقبال مردم به آن در قالب رأی است
- گزارش جماران از میزگرد «مبانی فقهی حق الناس بودن رأی مردم»؛ فخار طوسی: نظریه حق الناس بودن رأی مردم وجوه قابل تفسیری دارد/ قاضی زاده: شرط مشروعیت حکومت اقبال مردم به آن در قالب رأی است
- پژوهشی در موانع عملی وحدت| سیدمحمدعلی ایازی
- به بهانه اهدا جایزه صلح نوبل به تونس؛ جهان، صلح مردمی میخواهد
- رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از دانشجویان و استعدادهای برتر: حضور انبوه نخبگان جوان و حرکت عظیم و پرشتاب علمی و فناوری که آغاز شده است، آینده ای روشن و همراه با پیشرفت و اقتدار و نفوذ روزافزون معنوی در منطقه و جهان خواهد بود
- بررسی آداب عزاداری در گفت و گوی جماران با حجت الاسلام والمسلمین غرویان؛ مردم در مجالس عزاداری که حرف های تفرقه انگیز گفته می شود، ننشینند/ جهانیان عزاداری ما را می بینند پس امام حسین(ع) را درست معرفی کنیم
- حجه الاسلام عبدالرحیم اباذری: اصول گرایی و اصلاح طلبی در نهضت حسینی
- آیتالله سید محمد علی ایازی استاد حوزه و دانشگاه و قرآن پژوه: این نیست که بگوییم اصل در اسلام جنگ است. اتفاقا اصل صلح و پیشگیری از خونریزی است. بدینجهت نه امام حسین(ع) هیچگاه میخواسته وارد جنگ شود و نه امام حسن(ع).
- سنت اسلام لیبرال به چه معناست؟ نگاهی به کتاب سنت اسلام نواندیش در ایران
- وزیر خارجه آمریکا از مسجد «سلطان» و قرآن تاریخی که در آن نگهداری می شود در «آستانه»، پایتخت قزاقستان بازدید کرد.
- مولوی عبدالحمید: مشترکات شیعه و سنی غیرقابل شمارش و اختلافات جزئی است/ به امام حسین(ع) اقتدا میکنیم و جلوی افراطگری ایستادهایم
- حجت الاسلام والمسلمین مسعود ادیب از مدرسین برجسته حوزه و دانشگاه و شرح و تفسیر سوره مبارکه عصر
- یونسی: کوروش به پیروان ادیان امنیت داد/ «ایران مهد همزیستی مسالمت آمیز ادیان»
- «و کذلِکَ جَعلناکُمْ اُمَّةً وَسَطاً»؛ «و این گونه شما را امت میانه قرار دادیم». (بقره: ۱۴)
- رئیس جمهوری: بله امکان پذیر هست که بین ایران و آمریکا یک رابطه غیرخصمانه و بدون تنشی برقرار شود/ کلید این کار در واشنگتن است و در تهران نیست. اگر این کلید در تهران بود من حتما از آن استفاده می کردم
- باراك اوباما با حضور درمسجدی در آمریکا، ضمن ابراز نگرانی از افزایش آزار مسلمانان، اسلام را حامل پیام صلح دانست و از رسانه های آمریکا خواست به جز انتشار حوادث مربوط به شمار اندکی از افراط گرایان منحرف، پیام صلحطلبانه اسلام و مسلمانان واقعی را به تصوی
- یک آموزگار فلسطینی به دلیل تلاش و فعالیت های آموزشی، جایزه نوبل بهترین آموزگار جهان را به دست آورد.
- دیپلماسی ایران در قبال آمریکا/ با امریکا چه کنیم؟/ «شاه کلید» یک رابطه خاص/ «سید حسین موسویان» استاد دانشگاه پرینستون امریکا
- ایران، کشوری هسته ای، اما متعهد به صلح جهانی/ پایان «جان سخت ترین بحران»/نقطه ای طلایی در تاریخ دیپلماسی جهان
- باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده فرا رسیدن نوروز ۱۳۹۵ را تبریک گفت. او گفت امیدوار است دوستی بین مردم ایران و آمریکا به رشد خود ادامه دهد.
- دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی به مناسبت سالروز تولد پیامبر بزرگ زرتشتیان پیامی صادر کرد.
- علی یونسی، دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی به مناسبت سالروز تولد پیامبر بزرگ زرتشتیان پیامی صادر کرد.
- کنسرت موسیقی سنتی ایرانی همزمان با جشن باستانی نوروزی توسط گروه صبا در شهرهای مختلف یونان برگزار شده است.
- حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن معزالدینی امام جمعه موقت یزد: ساختن جامعه، حلم، رحمت، عفو و سعه صدر میخواهد/ باید با توجه به مشترکات فراوان گرد هم بیاییم، هم خودمان حرف بزنیم و به دیگران اجازه دهیم حرف بزنند و آنچه میتواند موفقیت بیاورد، اعتدال است
- عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی گفت: در گذشته برخی حتی با داشتن تلویزیون و رادیو مخالف بودند و آن را حرام تلقی میکردند ولی با آمدن جمهوری اسلامی برخی از این کجفهمیها از بین رفت.
- مولانا عبدالحمید روحانی، امام جمعه اهلسنت زاهدان: مردم ایران «دارای تمدن دیرینه هستند و هرگز در تردد حجاج بیتالله الحرام مزاحمت ایجاد نخواهند کرد».
- سید مصطفی محقق داماد در هفتمین اجلاس مجمع جهانی اسلام در یزد: ریشه اتفاقات و جنایتها در کج اندیشی های دینی و برداشتهای غلط از ظواهر دین است و جای انکار نیست.
- ایت الله امجد در مراسم احیای شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان مطرح کرد: کسی می تواند امر به معروف و نهی از منکر کند که دو شرط "عقل" و " اعتدال" را داشته باشد/ اگر عدالت را در جامعه رعایت کنیم بسیاری از مشکلات حل می شود
- دومین جلسه از سلسله درسگفتارهای «حقوق شهروندی؛ جستاری در طریق پرچالش علوم انسانی»،امکان حقوق شهروندی در جامعه دینی
- نگاهی به آثار و فعالیت های ابوریحان بیرونی خالق نظریه های ماندگار
- سردار رحیم صفوی فرمانده پیشین سپاه و مشاور و دستیار ارشد رهبر انقلاب: «پیشنهاد من این است که ما باید روابط مان را با کشورهای عمان، کویت و قطر بیشتر کنیم و در رابطه با سعودی ها مدارا کنیم. ما به هیچ وجه نباید به سمت تنش با سعودی ها حرکت کنیم.»
- عاشورای حسین (ع) نماد چيست؟ فرهنگ حسینی؛ فرهنگی ضد افراط گرایی/ محمد توکلی
- روز کوروش کبیر، بزرگداشت یکتاپرستی، آزادمنشی، مدارا، صلحدوستی، خردورزی، مردمداری، کشورداری و انساندوستی، و میراث مشترک ایرانیان با هر دین و زبان و از هر قوم است.»
- برای صلح بين اسرائیل و فلسطین اوباما - کری در کسوت نلسون ماندلا؟ روزنامه بهار/ امید پورعزیز
- بازخوانی یک اندیشه/ هاشمی رفسنجانی: هیچ مشکلی با اقلیتهای مذهبی به ویژه مسیحیان ایران نداشتیم و نداریم
- نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی: فرهنگ ایران در جهت احترام به انسانیت به گونهای است که همه ما در کنار هم زندگی میکنیم و برای پیشرفت کشورمان تلاش میکنیم.
- یونسی: توسعه کشور نیازمند مشارکت همه اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی است
- پنج نشانه چرخش عربستان/ به گزارش دنیای اقتصاد، نشانههایی از نرمش ریاض در قبال تهران در حال هویدا شدن است.
- در گفتوگو با جاوید قربان اوغلی مطرح شد: روایتی از تجریه آشتی ملی در آفریقای جنوبی
- کاروان سرزمین برادری در پایان این سفر، که نشان دهنده وحدت میان شیعه و سنی است، به اقامه نماز جمعه در کنار مردم و روحانیون اهل سنت خواف پرداختند.