نام شما:
ایمیل مقصد:

مدارا و عدالت؛ معبر توسعه/ دکتر جلال جلالی زاده

مدارا و عدالت؛ معبر توسعه/ دکتر جلال جلالی زاده


گروه: نگاه اعضاء و اهل مدارا
تاریخ درج: 1394/2/11
نویسنده: مدیر سایت
تعداد بازدید: 0

 

هر ایرانی که این سروده حافظ شیرین سخن را می خواند که فرموده “با دوستان مروت با دشمنان مدارا” فورا ذهنش به سوی آموزه های دینی می رود که حافظ این سخن را بی دلیل نگفته بلکه این سروده و توصیه ناشی از تجارب طولانی و سیر و تتبع در منابع غنی اسلامی است که از پیامبر (ص) وشاگردان وخانواده اش به ما رسیده و در می یابد که عمل به تعالیم اخلاقی و دینی موجب همبستگی و تعاون و همدلی در بین همه افراد شده و زنگارها و کدورت ها و بدبینی ها را از دل ها و جان ها می زداید.

    در این میان فرمایش اخیر مقام رهبری در رابطه با لزوم مدارا و رعایت جانب عدل و انصاف با پیروان سایر ادیان و رعایت حقوق آنان ناخودآگاه ما را به نکته ای دیگر رهنمون می سازد و آن این است که تاکید بر مدارا با دیگر ادیان به طریق أولی توصیه به مدارا با هموطنان و پیروان مذاهب مختلف اسلامی را نیز در خود گنجانیده است چنانکه از تاکیدات و فرمایشات دیگر ایشان نیز استنباط می شود. بر این مبنا اگر به زندگی و سیره پیامبر به عنوان الگوئی اعلی بنگریم خواهیم دید که سراسر زندگی ارزشمند و پر برکتشان مملو از نکات آموزنده و درخشان برای همه نسل ها وهمه افراد در طول زندگی است.
انسانی که به قول علمای اخلاق ترکیبی از قوای مختلف شهوانیه وغضبیه است آیا اگر فکری به حال او نشود ویا خود در پی کنترل آن ها وایجاد اعتدال در بین آن ها نباشد می تواند زندگی آرامی داشته باشد؟
زندگی انسانی وزیستن در مناطق گرمسیر وسردسیر از خط استوا گرفته تا قطب شمال وعادت کردن به شرایط زیست محیطی مختلف نشان دهنده استعداد خوگرفتن با وضعیت های گوناگون وآماده شدن برای پذیرش احکام و تعالیمی است که می تواند در تعیین سرنوشت انسان موثر باشد و این یعنی عمل کردن به آداب اخلاقی و متخلق شدن به روش ها و رفتارهای ارزنده هر چند با سختی ودشواری همراه باشد ناممکن نیست. بر این اساس می توان جامعه ای اخلاقی را بنا نهاد، می توان با صداقت وعدالت زندگی کرد، می توان با آرامش و صلح در کنارهم زیست و از حقوق یکدیگر دفاع کرد، نسبت به دیگران ایثار ورزید. مهر و مدارا نسبت به دیگران مشکل نیست فقط نیازمند فراهم شدن زمینه مساعد و ایجاد بستر و تهیه شرائط مختلف است.
اینکه چگونه پدر ومادر نسبت به فرزندان خود مهر می ورزند و چرا یک مربی برای تربیت کسی که به او سپرده شده از هیچگونه کمکی خودداری نمی کند و تلاش می کند تا موانع رشد را از سر راه او بردارد ومنافع و مصالح لازم را برای او تامین کند باید سرمشق و الگوی رفتاری ما شود. اگر جامعه در مقیاس وسیعتری چنین حسی را ایجاد کرد که همه نقش پدر ومادر و مربی را ایفا کنند و آنچه را که برای خود می خواهند برای دیگران بخواهند به یقین می توان گفت که جامعه به شکل یک بنای مستحکم ومنسجمی در خواهد آمد که هیچ عامل شکننده اخلاقیات در آن نفوذ نخواهد کرد. پس باید به دنبال استحکام بنای اخلاق در جامعه بود واین بنا بدون تلاش وفراهم کردن مصالح و مواد لازم آن ممکن نخواهد شد.
گذشت و سعه صدر و مدارا و مهربانی از عواملی هستند که می توانند در بسیاری از موارد که قوه غضبیه و منفعت طلبی یا خودپرستی و حب ذات می خواهند همه منافع ومحصولات فکری و مادی را به خود اختصاص دهند و فضا را بر دیگر افراد ببندند و از رشد و ترقی و تعالی دیگران جلوگیری کنند به یاری انسان آمده و او را از سقوط در ورطه بدبختی و بی اخلاقی نجات دهند. بدین سان است که اگر ابنای بشر در طول تاریخ و در مقابل انواع شرور و جنگ ها و تنازع بقا کوتاه نمی آمدند و یا قوه عاقله را بر دیگر قوا حاکم نمی کردند هرگز اعتدال و تعادلی در حیات انسانی ایجاد نمی گشت و بر اثر عدم توازن قوا و تاخت وتازهای پی در پی خودخواهانه زندگی به جهنمی مبدل می شد. اما رهنمودهای پیامبران الهی و تحریک فطرت بشری وبهره گرفتن از نیروی عقل همیشه بر همزیستی مسالمت آمیز با رعایت حقوق دیگران و مدارا نسبت به همنوعان تاکید نموده تا انسان ها بتوانند با احساس مسئولیت عمیق اجتماعی و برقراری پیوندهای سیاسی واقتصادی از تکروی وانحصار طلبی مستبدانه خودداری نمایند .
مروری بر آیات واحادیث فراوانی که در این مورد وارد شده دلالت دارد که مدارا دارای شقوق مختلفی است که از مدارا بر نفس خود تا جامعه و حکومت گسترش پیدا می کند.
مدارا هر چه از سوی اقویا نسبت به ضعفا در پیش گرفته شود جنبه های ارزشمند بیشتری خواهد داشت، چون مهربانی ومدارا از سوی افراد ناتوان و ضعیف معمولا حمل بر ناتوانی، ترحم طلبی یا مسائلی نظیر آن می شود.
از این رو باید این فکر و رویه را از مدارس به دانش آموزان آموخت و جامعه را از اوان کودکی تمرین داد. وظیفه سنگینی که بار اصلی آن بر دوش حکومت است گرچه در مراتب بعدی مداراجویی و حسن خلق بزرگان نیز سرمشقی برای بقیه جامعه است و چه بهتر که مسئولان با تمسک به این توصیه مقام رهبری به تمرین مهر ومدارا بپردازند تا دیگران به آنان تأسی جویند و این اخلاق در جامعه محقق گردد. و چه خوب می توان این قسم از اخلاق را نهادینه کرد و جامعه را به بزرگترین وصف متصف نمود. امروز مهمترین مشکل جوامع عدم تحمل و خشونت طلبی است که بهترین وسیله برای مبارزه با آن مجهز شدن به سلاح مهر ومداراست. سلاحی که می توان با آن همه موانع توسعه فکری واقتصادی واجتماعی را از بین برد و از آن سپری ساخت تا جامعه را از همه گزندها مصون بدارد.
جامعه ما هم طبیعتا باید به پندها و نصائح قرآنی حافظ عمل کند و مدارا را سرلوحه اعمال خود قرار دهد. چرا که مطمئنا ملتی متخلق به این اخلاق حسنه گام های بلندی به سمت توسعه می پیماید. در سرزمینی متکثر الاقوام و المذاهب چون ایران اگر مردمانش مدارا و محبت و عدالت را از هم دریغ کنند از درک افکار متنوع عاجز می مانند و به مرور از مسیر تفاهم و دوستی خارج می شوند. لذا مهرورزی و مدارا فضیلتی است برای همگان به ویژه مسئولان تا چتر محبت و انصاف خود را بر همه بندگان خداوند بگسترانند.
بستن http://www.modarair.com/news/مقالات/دکتر-جلال-جلالی-زاده.html
مطالب مرتبطمطالب مرتبط:
بازديد کل : 496085     
تمام حقوق مادی و معنوی محفوظ و متعلق به سايت بنياد مدارا و تدبير مردم ایران ( تأسیس: سال 1384 ) می باشد.
نام شما:
ایمیل مقصد: