نام شما:
ایمیل مقصد:

چشم انداز/ امید به تغییر در جامعه ایران / نویسنده: حمیدرضا موحدی زاده

چشم انداز/ امید به تغییر در جامعه ایران / نویسنده: حمیدرضا موحدی زاده


گروه: رویکرد مدارا، مروت و تدبیر
تاریخ درج: 1392/4/11
نویسنده: مدیر سایت
تعداد بازدید: 7

شاید بتوان گفت یکی از مهم ترین دستاوردهای انتخابات 24 خرداد 1392 و انتخاب آقای دکترحسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران، بازگشت روحیه زندگی، نشاط و امید به آینده به خصوص در بین دختران و پسران جوان و نسل سوم انقلاب، هم چنین ایرانیان مقیم خارج از کشور در مسیر اصلاحات و اعتدال مبتنی بر دانش و عقلانیت می باشد. اینک دغدغه و نگرانی اصلی آگاهان و دلسوزان جامعه معطوف به این  2مسأله می باشد که :
 
-1آیا اگر در دولت " تدبیر و امید " هدف گذاری شفاف و معقول، برنامه کارآمد و اثربخشی صورت نپذیرد و نهادهای حاکمیتی عمیقأ و قلبأ رأی و خواست اکثریت جامعه فعلی ایران را چراغ راه آینده خود قرار ندهند، می توان امیدوار بود امید و سرمایه اجتماعی بوجودآمده ناشی از حماسه سیاسی انتخابات بهار 1392 محفوظ مانده و تثبیت گردد ؟
-2 چگونه می توان " امید به تغییر" را به یک روند برگشت ناپذبر تبدیل کرد ؟
 
برای پاسخ به پرسش های اساسی فوق کنکاشی در وضعیت متقابل جامعه و حکومت انجام شده و سعی گردیده راه حل های منطقی و امکان پذیر ارائه شود تا مورد استفاده دست اندر کاران در عرصه اجتماعی و دولتی قرار گیرد. در این میان مدل " سلسله مراتب نیازهای انسانی آبراهام مازلو " از نظریه پردازان کلاسیک مدیریت، چشم انداز جوامع را برای دستیابی به انواع نیازهای انسانی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ترسیم نموده است که کاربرد آن در شرایط فعلی و پیش روی جامعه و حکومت ایران واضح و ضروری به نظر می رسد.
http://khorramalpine.ir/wp-content/uploads/2011/04/maslow-human-needs1.gif
 
با بهره گیری از نظریه فوق 5 سطح و پایه را برای جامعه تصور کرده و متناسب با امکانات و محدودیت های موجود به تحلیل علمی و کاربردی پرداخته خواهدشد :
 
سطح وپایه اول : نیازهای زیستی و فیزیولوژیکی                  Physiological Needs
نیازهایی مانند آب، غذا، خواب، غرایزجنسی، مسکن، اتومبیل، استراحت و تفریح در اوج سلسله مراتب نیازهای انسان ها و جوامع قرار دارد. تحقیق صورت گرفته در" مدل مازلو" نشان می دهد جامعه تا زمانی که در حد قابل قبولی به نیازهای فوق دست نیابند و به قدر کافی ارضاء نشوند به پایه ها و سطوح بالاتر نیازهای انسانی خود توجه چندانی نکرده و تلاش خاص و مداومی را نیز برای دستیابی به پله های بعدی نیازهای انسانی صورت نمی دهند.
 
نتیجه منطقی و کاربردی :
دولت "تدبیر و امید " هم چنان که در شعارها و برنامه های انتخاباتی خود اعلان نموده است برای مسائل اقتصادی و معیشتی مردم و نسل جوان اولویت قائل می باشد. هم چنین عزم راسخ دارد در برطرف کردن موانع دستیابی جامعه و نهادهای تولیدی و اجتماعی به اهداف و تأمین نیازهای زیستی و فیزیولوژیکی طبقات متوسط و پایین جامعه کوشش و برنامه ریزی داشته باشد. این مهم از طریق حل و فصل مسائل هسته ای و بین المللی و روی کارآمدن مدیران شایسته وکارآمد در دستگاه های دولتی و عمومی امکان پذیر خواهد بود. بدیهی است کاهش و نهایتأ لغو تحریم های اقتصادی و سیاسی از سوی جامعه بین المللی می تواند موفقیت دولت را در عرصه داخلی تضمین نماید.
 
سطح و پایه دوم : نیازهای ایمنی و امنیت انسانی              NeedsSafety Or Security
نیاز به رهایی از ترس و نگرانی، بالابودن ارزش جان انسان ها و تأمین جانی و مصون بودن از خطرات و ناامنی های شغلی و محیط کار و عدم محرومیت از نیازهای اساسی سطح دوم نیازهای انسان ها و جوامع راتشکیل می دهد. به عبارت دیگر نیاز به حفاظت از خود در زمان حال و آینده را شامل می شود. هم چنین نیازهای ایمنی بدان معنا هستند که انسان ها می خواهند از تمامی خطراتی که ممکن است در آینده آنها را تهدید نماید، مصون و ایمن باشند.
 
نتیجه گیری منطقی و کاربردی :
دولت " تدبیر و امید " برای پاسخ به نیازهای ایمنی جامعه می بایستی در امور زیر اهتمام جدی از خود نشان دهد :
1- اصلاح و اجرای گام به گام قوانین ایمنی بخش جامعه نظیر قانون کار، تأمین اجتماعی و بیمه های درمانی ( افزایش سهم دولت به 70 درصد )
 
2- کاهش آسیب های اجتماعی و جانی ناشی از تصادفات جاده ای( سالانه بیش از 25000نفر جان خود را از دست می دهند) و ضرورت ایمن سازی جاده ها و وسائل نقلیه و ...
 
3- تغییر رویکرد و عملکرد نهادهای دولتی نسبت به پدیده اعتیاد و شناخته شدن آن به عنوان بیماری نه عمل و اقدام مجرمانه !
هم چنین تغییر فضای امنیتی حاکم بر بخش هایی از جامعه نظیر دانشگاه و...، رسیدگی به " ازکارافتادگان و معلولین"" حقوق بازنشستگان" و ... از جمله نیازهای ایمنی یا امنیت انسانی را تشکیل می دهد که به منظور تأمین نیازهای ایمنی انسان بوجود آمده اند.
 
سطح و پایه سوم : نیازهای اجتماعی، تعلق خاطر، همبستگی و دوستی
                                            Friendship Needs & Social Belongingness
بر اساس مدل " سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو "، تنها جوامعی می توانند به پله سوم یعنی ایجاد همبستگی های اجتماعی وملی دست یابند که نیازهای سطح اول و دوم را تأمین نموده و با تثبیت آنها، زمینه انتقال و ارتقاء به سطح و پله سوم را فراهم کرده باشند. بدیهی است که نیازهای اجتماعی و مورد تأیید قرارگرفتن به وسیله دیگران، موجب برانگیخته شدن رفتار آنها می گردد. وجود محیطی که در آن ارزش واقعی انسان درک شده و مورد احترام و تکریم انسانی به عنوان اشرف مخلوقات واقع گردد. هم چنین رفتار دوستانه گروه های غیر رسمی در سازمان، یک منبع اساسی در تأمین نیازهای اجتماعی انسان تلقی می گردد.
 
نتیجه گیری منطقی وکاربردی :
دولت " تدبیر و امید " می بایستی زمینه تقویت بنیان های جامعه مدنی را فراهم آورده و از طریق هم افزایی    " سرمایه اجتماعی "، امکان مشارکت و دخالت مردم در قالب نهادهای مدنی و صنفی را نسبت به تصمیم سازی و برنامه های دولت عملیاتی کرده و مناسبات دولت و ملت را که در طول 8 سال گذشته آسیب دیده، بازسازی و بهسازی نماید. این مهم از طریق اصلاح و اجرای کامل قانون فعالیت های احزاب و رسانه ها، گسترش و تثبیت سازمان های غیردولتی ( NGO ها )، تقویت و انتقال اختیارات به تشکل های مدنی، صنفی و سندیکایی کارگری، کارفرمایی و کارمندی در حوزه زنان وجوانان، هنرمندان و سایر اقشار اجتماعی امکان پذیر می باشد.
علاوه بر آن تأمین و تضمین حقوق و آزادی های انسانی، مدنی و مشروع مردم، تقویت و انتقال اختیارات و قدرت اجرایی  به شوراهای شهر و روستا و نهادهای بالادستی شوراها در مراکز استان ها و مرکز کشور، هم چنین واگذاری اختیارات دولتی به نهادهای اجتماعی و خصوصی و اجرای کامل و رقابتی اصل 44 قانون اساسی می بایستی در دستور کار دولت جدید قرار گیرد.منطقأ نهاد دولت برای ایجاد ارتباط با جامعه و مردم بایستی از یک شبکه تلویزیونی مستقل برخوردار باشد.
 
سطح و پایه چهارم : نیازهای منزلتی، هویتی و شخصیتی انسان Esteem Needs      
این نیاز انسان ها مربوط به شناخت و درک مشترک آنها از سوی دیگران می باشد، که موجب احساس خودباوری و خود ارزشی در میانشان می گردد. جلب احترام دیگران نسبت به خود و اعتباری که افراد می بایستی از آن برخوردار باشند، از نیازهای قدر و منزلت انسان ها به شمار می آید که پس از تأمین و برآورده شدن نیازهای فیزیولوژیکی، ایمنی و اجتماعی انسان موجب انگیزش رفتار فرد و جامعه خواهد بود.
هم چنین اگر انسان ها نتوانند نیاز خود به احترام و منزلت را از طریق رفتار سازنده و مثبت برآورده سازند به ناچار ممکن است برای ارضاء نیاز خود به احترام، ارزش ومنزلت، به رفتار تخریبی و یا نسنجیده و هنجارشکن متوسل شوند.
 
 
نتیجه گیری منطقی و کاربردی :
دولت " تدبیر و امید" برای تقویت احساس ارزش، قدر و منزلت مردم و جامعه، می بایستی ساز و کارهایی را طراحی و اجرا نماید تا فرهنگ چاپلوسی، تملق، دروغ گویی، فریب کاری، رانت خواری و فساد دولتی از بین رفته و جای خود را به فرهنگ صداقت، درست کاری، راست گویی، کار و تلاش، شهامت، شجاعت و امانتداری بدهد و از این طریق است که به تدریج آحاد جامعه به تدریج احساس عزت، سربلندی و منزلت نموده و اخلاق اجتماعی و سیاسی مردم و حکمرانان به سوی سازندگی، اصلاح و اعتدال پیش می رود.
 
سطح و پایه پنجم : خودباوری و خودشکوفایی      Needs For Self- actualization
 
بر اساس مدل " سلسله مراتب نیازهای انسانی" آخرین و مهم ترین سطح و پلکان نیازهای انسان ها و جوامع، خودباوری و خودشکوفایی می باشد. پرواضح است تنها جوامعی می توانند به آخرین سطح و پایه نیازهای انسانی دست یابند که :
1- قابلیت، دانایی و توانایی عبور از سطوح چهارگانه قبل " فیزیولوژیکی، ایمنی، اجتماعی و منزلتی" را پیدا کرده باشد.
2- جوامع برای این که دچار سقوط از پله های سوم و چهارم به پایین نشوند راهی جز بلوغ فکری و سیاسی ندارند و تنها از طریق عبور و تثبیت در هریک از سطوح قادر خواهند شد خود را به سطح آخر و مطلوب رسانده و روند "امید به تغییر" را برگشت ناپذیر نمایند.
3- نهادهای حاکمیتی و اجتماعی، آگاه باشند که تغییرات اجتماعی روندی ضروری و برگشت ناپذیر داشته و مقاومت در برابر تغییر، حاصلی جز سرخوردگی جامعه و کاهش مشروعیت و مقبولیت دولت و حکومت در بر نداشته و انتظار می رود دوراندیشانه در یک مسابقه برد-برد، یکدیگر را یاری و حمایت نمایند.
 
نتیجه گیری کلی :
طبق نظریه آبراهام مازلو – انسان سلسله مراتبی از نیاز ها دارد که به ترتیب و یکی یکی – و مرحله به مرحله سراغشان می رود . شرح مبسوط این سلسله مراتب با کمی دقت در نوشتار فوق قابل دستیابی می باشد –  اما با یک اشاره کلی باید گفت که اولین نیاز انسان – نیازهای زیستی و حیاتی درجه اولش یعنی غدا و هوا و سرپناه و خواب و جنسیت و پوشاک و .... می باشد . در گام بعد نیازهای امنیتی و ایمنی اش  در برابر عوامل مخرب طبیعی مثل زلزله و طوفان و .... و اجتماعی مثل نیاز به نظم و قانون و امنیت شغلی در مقابل مخاطرات  بی نظمی و هرج و مرج و ..... و در مرحله بعد نیازهای عاطفی و تعلق پذیری است و نیاز رده جهارم نیازهای تاییدی و تقویت کننده عزت نفس اش مثل مهارت و استقلال و سلطه گری و اعتبار و شهرت و در مرحله بعد انسانی که نیازهای زیر بنایی اش پاسخ داده شد به  دنبال اقناع نیازهای شناختی و معرفتی و مفهومی و نیازهای زیبایی شناسی و جستجوی تقارن و تناسب خودش می رود و در انتها  نیاز به خودشکوفایی انسان و نیازهای متعالی او به دنبال پاسخ گویی و ظهور می باشد.
حال اگر برنامه ریزان در نهاد دولت جدید " تدبیر و امید " آقای دکتر حسن روحانی بخواهند فرهنگ امید و نشاط فردی و اجتماعی بوجود آمده از انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد سال 1392 را تبدیل به یک روند برگشت ناپذیر نمایند، بایستی در مسیر پیشرفت و توسعه کشور گام نهاده و با استفاده از تمامی ظرفیت های موجود و استفاده نشده جریان های اصیل و ریشه دار اصلاحات و اعتدال، هم چنین عقلای اصول گرا و تکنوکرات های صاحب فن و تخصص، شرایط نامطلوب کشور و جامعه را به سمت شرایط مطلوب و معقول در عرصه های ملی و بین المللی انتقال داده و آن را با کمک خود مردم در شکل سازمان یافته و مدنی تثبیت نمایند. انشاء الله
بستن http://www.modarair.com/news/مقالات-مدیر-سایت/حمید-رضا-موحدی-زاده.html
مطالب مرتبطمطالب مرتبط:
بازديد کل : 497646     
تمام حقوق مادی و معنوی محفوظ و متعلق به سايت بنياد مدارا و تدبير مردم ایران ( تأسیس: سال 1384 ) می باشد.
نام شما:
ایمیل مقصد: