یکی از ویژگی‌های اجتماعی جامعه ای چون آمریکا تنوع نژادی و زبانی در این کشور است. ایجاد فرصتهایی برای ورود افرادی از جوامع مختلف به آمریکا و پذیرش مهاجران مستعد به این کشور، زمینه ایجاد جامعه ای خلاق را پدید آورده است. اگر سیاست‌ها و جنگ‌های سیاستمداران آمریکایی را در نظر نگیریم، برخی از اقدامات اجتماعی آنها مي‌تواند زمینه‌ساز توسعه در کشور ما باشد. گونه‌گونی اجتماعی یکی از مهمترین ویژگی‌هایی است که ایران بخوبی مي‌تواند از آن بهره برد.

ایران دارای قومیتهای متنوعی است که این تنوع مي‌تواند با سیاستگذاری صحیح داخلی به توسعه ایران کمک شایانی نماید. اگر ایجاد امنیت منطقه ای، رشد همه جانبه و ایجاد یک رهبری قدرتمند و مستقل در خاورمیانه از اهداف اصلی ایرانیان باشد به طور حتم با در نظر گرفتن اقوام قابل دست یافتن خواهد بود. ایران کشوری است دارای منابع متنوع و همچنین دارای شهرهایی زیبا و تاریخی و در میان همسایگان خود، از تجربه حکومت مبتنی بر رای مردم برخوردار است.

هر کدام از استانها و مناطق ایران دارای استعدادهای منطقه ای و بومی خاصی است. با در نظر گرفتن موقعیت خاص و ویژه ایران و شرایط بحران زده منطقه ای، رویکرد انتقال مدیریت کشور، از مدیریت متمرکز به مدیریت منطقه ای یکی از ابزارهای توزیع قدرت و ثروت و به تبع آن قدرتمند شدن ایران در منطقه خواهد شد. ایران با کشورهایی چون آذربایجان، ترکیه، عراق، کردستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس، افغانستان، پاکستان و ترکمنستان، تاجیکستان همسایه یا دارای ریشه‌هاي مشترک فرهنگی، زبانی و دینی است.

از طرفی تنوع قومیتی در ایران سبب گردیده است که هر کدام از استانهای کشور به نوعی نماینده هر کدام از این کشورها در کشورمان باشند. انتقال مدیریت و امنیت به مناطق مبتنی بر اقوام سبب مي‌گردد که امکان مراودات سیاسی و اجتماعی این اقوام با این کشورها تسهیل گردد و به دنبال آن نفوذ سیاسی و اقتصادی ایران در این کشورها را به دنبال داشته باشد. در حال حاضر تمرکز قدرت و ثروت در تهران و پایتخت کشور، سبب عدم استقلال استانها گردیده و آزادی عمل مدیریت منطقه ای را دچار نقصان نموده است.

انتخاب مدیرانی شایسته و به دور از گرایشهای سیاسی، قومیتی و دینی در سطح استانها و با رای مردم، توانمندیهای مناطق را افزایش مي‌دهد و پرورش مدیران را ممکن مي‌سازد. ضمن اینکه مدیریت مردمی و منطقه ای سبب به وجود آمدن رقابت اقتصادی میان مناطق و ایالات شده و رشد بومی را سبب مي‌گردد. مدیریت مبتنی بر اقوام و مناطق یا ایالات، البته هزینه‌هاي امنیتی خاص خود را خواهد داشت که با ایجاد سپاه استانی در سالهای گذشته شاید بتوان گفت زمینه‌هاي امنیتی آن پیشاپیش ایجاد شده است.

تمرکز زدایی و انتقال مدیریت به مردمان بومی هر استان یا ایالت و ایجاد استقلال در استانداریها، فرصت بسیار ارزنده ای را برای سیاست خارجی کشور فراهم مي‌آورد. ایران از جمعیت آذری زبان بالایی برخوردار است. تقویت مدیران محلی خطه آذری نشین کشور و تشویق آنها به بسط و توسعه روابط با کشورهای آذری و ترک زبان سبب ایجاد روابط مطلوب و در بلند مدت یکپارچگی میان این استان با سایر مردمان آذری و ترک زبان مي‌گردد. وجود آذریها در ایران یکی از نقاط قوت تنوع جمعیتی در کشور ایران است که در مناسبات سیاسی و اقتصادی با کشورهای شمال غربی مي‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

نقش کردهای ایران را در منطقه کرد نشین عراق و ترکیه باید در سیاستهای کلان آتی جدی گرفت. اگر رویکرد سیاست داخلی دولتمردان نسبت به اهمیت سرمایه گذاری روی اقوام کرد، بعنوان یکی از کهن ترین اقوام ایرانی، مشخص باشد به طور حتم ایجاد حلقه ای از مشاوران کرد، فارق از وطن خاکی آنها، مي‌تواند تاثیر بسزایی در تعامل سازنده کردها و بازگشت آنها به ایران بزرگ باشد. باید توجه داشت که عدم توزیع مناسب قدرت و ثروت و امکانات یکی از مهمترین پارامترهای تنش‌هاي سیاسی و اجتماعی در کشورهای منطقه و میان اقوام مختلف است.

فارس زبانهای افغانستان، پاکستان و تاجیکستان ریشه فرهنگی، زبانی و دینی یکسان با مردمان خراسان دارند و بسط و توسعه روابط مردم این منطقه با این کشورها مي‌تواند به ایجاد یک بازار بزرگ اقتصادی و فرصت سیاسی برای این استان تبدیل گردد. استفاده از پتانسیل بالای ترکمانها در مدیریت کشور و بسط رابطه آنها در ترکمنستان، بسط اقتصادی و سیاسی ایران در مرزهای سوریه را در پی خواهد داشت. رویای ایران بزرگ با تنوع قومیتی و جمعیتی تنها با تعامل سازنده اقوام مختلف ایرانی و ایجاد حلقه ای از مدیران قومیتی و مشاورانی از این اقوام امکان پذیر خواهد شد.

بلوچها بعنوان یکی از اقوام مهم ایرانی مي‌توانند تاثیر بسزایی در گسترش روابط ایران با پاکستانیها داشته باشند. باید مد نظر داشت که متاسفانه اختلاف مذهبی،این قوم مهم ایرانی را از ایران کهن،تا حدی، جدا ساخته است و باید توجه داشت که رویکرد مبتنی بر دین یکسان و احترام به تفکرات مذهبی این اقوام ایرانی، مي‌تواند آنها را بیش از پیش به میهنشان ایران نزدیک سازد. به طور حتم قرابت فرهنگی، زبانی و دینی مردم سیستان و بلوچستان چه در ایران و چه در پاکستان به ایرانیان بیشتر است تا شبه جزیره عربستان. ایجاد قدرت منطقه ای در این ایالت و ایجاد نیروهای نظامی و امنیتی بومی از این مردمان به توسعه امنیت و اقتصاد این منطقه و بسط نفوذ ایران در کشور همسایه این ایالت، تاثیر به سزایی خواهد داشت.

اعراب ایرانی یکی از مهمترین عوامل توسعه و امنیت فلات ایران بوده اند و اکنون نیز در این روند نقش بسزایی مي‌توانند داشته باشند. رشد سیاسی و اقتصادی آنها و همچنین ایجاد تعامل مستقل آنها با کشورهای حوزه خلیج فارس و عراق، مي‌تواند در تقویت پایگاه ایران در منطقه موثر باشد. اقوام بختیاری و سایر اقوام لر و همچنین فارس زبانان مرکز ایران نیز در ایجاد امنیت مستقل اقتصادی و سیاسی نقش موثری خواهند داشت. ایران با وجود چنین تنوع قومیتی و جمعیتی و با ایجاد شاهراه اقتصادی شرق و غرب، مي‌تواند یکی از ارکان مهم تصمیم سازی در دنیا باشد.

تقویت نیروهای سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی استانی و قومیتی، به رویکرد تعامل همه جانبه با همه کشورهای منطقه کمک خواهد نمود و دست برتر سیاسی و نظامی و همچنین اقتصادی را برای ایران رقم خواهد زد. ایجاد مدیریت و اقتصاد و سیاست مردمی و بومی، با در نظر گرفتن اقوام و فرهنگها و زبانهای گوناگون ایران، سبب تضعیف گروههای استقلال طلب وابسته به بیگانگان خواهد شد.

تنوع جمعیتی خود یکی از عوامل مهم بروز استعدادهای برتر است و تنوعهای صنعتی و خلاقیتهای هنری مختلف را به دنبال خواهد داشت.رقابت سازنده میان اقوام و ایجاد مدیریت مستقل ایالتی، فرصتی مهم برای بسط قدرت منطقه ای و ایجاد ایران بزرگ خواهد شد. اقوام یک فرصت مهم برای ایران هستند، ولی زمانی که جایگاه سیاسی و اقتصادی آنها به خوبی در بدنه اجتماعی دیده شوند و به خوبی در برنامه‌هاي سیاسی و اقتصادی بلند مدت مشارکت داده شوند.

تمرکز معاونت اقوام دولت بر ایجاد مشاورانی از اقوام مختلف در بدنه دولت، تمرکز بر استعدادهای منطقه ای و همچنین استقلال استانها و توسعه سطح تعامل میان اقوام مختلف ایرانی با کشورهای همسایه، تهران را به مهمترین نقطه تصمیم گیری منطقه ای در دنیای آینده تبدیل خواهد نمود. ایجاد کشوری چون آمریکا ولی با معیارهای انسانی و مبتنی بر کرامت انسانی در این منطقه مهم جهان، با ایجاد مدلی بومی و با تکیه بر توان اقوام، امکان پذیر خواهد بود.