«مصطفی معین»، رییس کرسی «یونسکو» در آموزش : افزایش اعتماد و عدالت در جامعه اختلالات روانی را میکاهد |
تدبیر24: سازمان آموزشی، تربیتی، علمی و فرهنگی یونسکو از سال 1345 خورشیدی فعالیت خود را آغاز کرد. ماموریت اصلی این سازمان توسعه پایدار با حفظ حقوق انسانی، احترام متقابل و فقرزدایی از جامعه بشری است. کرسی یونسکو در آموزش سلامت (UNESCO Chair in Health Education) در سال 1383 طی قراردادی که بین دانشگاه تهران و مدیرکل یونسکو به امضا رسید، فعالیت خود را آغاز کرد. چشماندازی که برای این کرسی تعیین شده است، ایجاد یک پایگاه ملی و منطقهای برای هدایت و حمایت فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در جهت ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افراد جامعه در چشمانداز توسعه بلندمدت کشور و در چارچوب اهداف علمی، پژوهشی، تربیتی و فرهنگی این سازمان است. در همین مسیر تاکنون سه همایش با عنوان سلامت روان از سوی کرسی یونسکو در آموزش سلامت دانشگاه علومپزشکی تهران، انجمن علمی روانپزشکان ایران و دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت و با همکاری اصحاب رسانه برگزار شده که هر سال به یک موضوع اختصاص دارد. همایش سال 89 با محوریت «انگزدایی در روانپزشکی»، همایش سال 90 با موضوع «انگ و نقش رسانهها» و همایش سال 91 با محوریت «هزینههای اختلالروان» برگزار شد. اما تم همایش امسال که روز سهشنبه ششم اسفند در محل انستیتو روانپزشکی تهران برگزار شد، به «چالشهای سلامت روان و غفلت همگانی» اختصاص داشت. به همین منظور با دکتر «مصطفی معین»، رییس کرسی یونسکو گفتوگویی داشتیم که در ادامه میآید.
جناب دکتر در ابتدا لطفا درمورد هدف و فعالیتهای کرسی یونسکو در آموزش سلامت توضیح دهید.
هدف این کرسی، بهصورت خلاصه، ارتقای فرهنگ عمومی در امر سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و فعالیتهای این کرسی در آموزش سلامت، شامل فعالیتهای آکادمیک در بُعد آموزش و پژوهش، برگزاری کنفرانسها و همایشها و انتشار خبرنامه و اطلاعرسانی است. کمیتههای تخصصی کرسی یونسکو در آموزش سلامت نیز شامل کمیته پژوهش، کمیته آموزش و یادگیری همه عمر و نیز کمیته تخصصی آموزش اخلاق در علوم و تکنولوژی است. اولویتهای کرسی یونسکو چیست؟
اولویتهای کرسی یونسکو که به تصویب شورایعالی کرسی رسیده است، متناسب با بار بیماریها در سطح کشور بوده که در راس همه آنها سلامت روان قرار دارد. همچنین بیماریهای قلب و عروق، سرطان، سوانح و حوادث، دیابت، آسم و آلرژی، ایدز، محیطزیست و اعتیاد از دیگر اولویتهای کرسی یونسکو هستند که از نظر علل و عوامل خطرزا با هم نیز ارتباط دارند. چرا سلامت روان در راس اولویتهای یونسکو قرار دارد؟
حداقل 450میلیوننفر در جهان با اختلالات روانی دست به گریبان هستند که شیوع آنرو به افزایش است و بیشترین هزینههای بهداشتی- درمانی و اجتماعی را در میان همه بیماریها تشکیل میدهد. هیچکس از ابتلا به بیماریهای روانی مصون نیست. 20 تا 30درصد افراد در جوامع گوناگون به یکی از اختلالات روانی مبتلا هستند، بنابراین موضوع سلامت روان در راس اولویتهای کرسی یونسکو قرار گرفته است. شایعترین بیماری روانی در حال حاضر چیست و پیامدهای اجتماعی آن را چگونه ارزیابی میکنید؟
افسردگی شدید، بهتنهایی بیش از بیماریهای قلب و عروق و سرطانها، هزینههای بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی را به جوامع تحمیل میکند. در سطح جهانی و در بین بیماریهای مختلف از نظر ایجاد ناتوانی (Daly`s)، حداقل 14درصد میزان ناتوانیها بر اثر ابتلا به بیماریهای روانی به ویژه افسردگی ایجاد میشود. باتوجه به اینکه شیوع اختلالات روان تنها مختص جامعه ما نبوده و نیست، سازمان جهانی بهداشت چه راهبردهایی را برای کاهش اختلالات روانی پیشنهاد میکند؟
راهبردهای 10گانه پیشنهادی که بهعنوان راهبردهای جهانی برای کاهش این اختلالات شناخته میشود، عبارتند از: ارایه خدمات درمانی مناسب در نظام مراقبتهای اولیه؛ ایجاد دسترسی مناسب به داروهای روانگردان؛ برنامهریزی آموزشی و ارایه پزشکی جامعهنگر؛ جلب مشارکت بیماران، خانوادهها و گروههای اجتماعی در امور پیشگیری و درمان؛ تدوین سیاستها و برنامههای کلان ملی و ضوابط قانونی مرتبط؛ توسعه منابع انسانی آموزشدیده و متخصص؛ تدوین و اجرای برنامههای بینبخشی؛ پایش مستمر سلامت روانی جامعه؛ حمایت از مطالعات و پژوهشهای گستردهتر در زمینه سلامت روان و برنامهریزی، ارایه آموزشهای عمومی و بهرهگیری از رسانهها. به رسانهها اشاره داشتید. چرا عنوان همایشهایی که از سوی کرسی یونسکو و با همکاری وزارت بهداشت و انجمن روانپزشکان ایران برگزار میشود، همهساله «سلامت روان و رسانه» است؟ چرا تا این اندازه بر نقش رسانهها تاکید میشود؟
میدانید که گسترش و تنوع رسانهای در دنیای امروز بسیار اهمیت پیدا کرده است. فضای مجازی، اینترنت، صداوسیما، ماهوارهها، نشریات تخصصی در زمینههای مختلف، ازجمله سلامت روان و پزشکی، مطبوعات، فیلم، نمایش و تبلیغات، همهوهمه به نوعی ایفای نقش میکنند. تاثیرگذاری رسانهها بر نوع نگاه و تفکر افراد نسبت به دنیای پیرامون بسیار حایز اهمیت است؛ زیرا تغییر نگاه و رویکرد، خود به اصلاح و تغییر رفتار منجر میشود. ثابت شده است که واکنش بیشتر افراد- به ویژه نسبت به مسایل روانی- بیشتر بر پایه تصویر ذهنی خودشان است تا واقعیتهای پیرامونشان؛ در واقع تصویر ذهنی است که نوع نگاه و رفتار فرد را نسبت به مشکلات روانی تعیین میکند و نه واقعیتها. ازاینرو رسانهها در این زمینه مرجعیت دارند، این رسانهها هستند که با ارایه اطلاعات، نوع دیدگاه مثبت یا منفیای که دارند، مقاله یا تحلیلی که در بزرگنمایی یا کوچککردن مسایل دارند، تصویر ذهنی جامعه را شکل میدهند. این مسایل براساس نتایج پژوهشهایی است که در سطح جهانی انجام گرفته و نقش رسانهها را به این صورت مورد تاکید قرار میدهند. چرا موضوع همایش امسال به «غفلت همگانی نسبت به سلامت روان» اختصاص دارد؟
باوجود شیوع فزاینده اختلالات روان، نوعی بیتوجهی یا غفلت در ارتباط با اهمیت سلامت روانی جامعه از سوی سیاستگذاران، دستگاههای اجرایی و حتی نخبگان علمی و اجتماعی وجود دارد که این امر، خسارت زیادی را به لحاظ تحمیل هزینههای بهداشتی، درمانی، اقتصادی، کاهش بهرهوری و کیفیت زندگی و گسترش آسیبهای اجتماعی به دنبال داشته است. افزایش فقر، رشد نابرابریها و تبعیضهای اجتماعی و اقتصادی که با روند جهانیشدن اقتصاد در کل دنیا افزایش یافته، گسترش شهرنشینی و اختلال در پیوندهای سنتی و خانوادگی بهعنوان عوامل جهانی شیوع اختلالات روانی شناخته شدهاند. همچنین ضعف یا تضعیف نهادهای مدنی (انجیاو)ها، کاهش سرمایه اجتماعی، تبعیضهای جنسیتی، قومیتی و گسترش خشونت و بیاعتمادی بهعنوان عوامل گسترش این قبیل بیماریها بهویژه در کشورهای درحالتوسعه شناخته شدهاند. تحقیقات نشان میدهد، رابطه مستقیمی بین بیماریها و مسایل و مشکلات اجتماعی با نابرابری یا تبعیض وجود دارد. برای مثال نابرابری درآمدی در سطوح مختلف یک جامعه، «آسیبپذیری» آن جامعه را افزایش میدهد. در کشورهایی مانند ژاپن یا کشورهای اسکاندیناوی که نابرابری کمتر و عدالت اجتماعی بیشتری وجود دارد، آسیبهای اجتماعی نیز کمتر است. حتی در آمریکا با اینکه سرانه درآمد افراد زیاد است، ولی بهدلیل آنکه تبعیض وجود دارد، آسیبهای اجتماعی هم بیشتر است. از جمله شاخصهای میزان سلامت یا بیماریها و آسیبهای اجتماعی، امید به زندگی، سواد و بیسوادی، جرم و جنایت و اختلالات روانی هستند. همچنین بین سرمایه اجتماعی (Social Capital) با میزان سلامت جامعه یا آسیبهای اجتماعی نیز رابطهای مستقیم وجود دارد. در کشورهایی که ساختار اجتماعی عادلانهتری وجود دارد و تبعیض کمتر است، سرمایه اجتماعی بر پایه «اعتماد عمومی» نیز بیشتر است. در کشورهایی مثل سوئد، نروژ، دانمارک، فنلاند، ژاپن و آلمان، سرمایه اجتماعی بالاتر است و در معرض آسیبهای اجتماعی کمتری نیز قرار دارند. پس با وجود این عوامل میتوانیم، بفهمیم که چرا بیماریهای مزمن غیرواگیر مانند بیماریهای قلب و عروق، سرطان، بیماریهای مزمن تنفسی و بهویژه اختلالات روانی در سطح جهانی و در کشور ما رو به افزایش گذاشته است. و سخن پایانی؟
کرسی یونسکو طی سالهای اخیر در تلاش بوده تا با برگزاری همایشهای «سلامت روان» که با همکاری انجمن علمی روانپزشکان ایران و دفتر سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت برپا میشود و استمرار این همایشها در جهت کاهش و کنترل اختلالات روانی، گامهای موثری بردارد و امید میرود، بتوانیم با تدوین استراتژیهای متناسب با شرایط اجتماعی و بومی در جهت ارتقای سلامت روان جامعه ایرانی، گامهای موثری برداریم.
|
- مهارت ها و شيوه هاي علمي و کارآمد براي رفع اختلاف
- حذف سنگسار از قانون جدید مجازات اسلامی
- ۲ خرداد، نوسازی انقلاب...
- گزارش رویترز از رستوران زن افغان برای نجات معتادان (+عکس)
- آفرينش: خطر افسردگي در ايران
- دبير انجمن روانپزشکان ايران در گفتوگو با «مردمسالاري» عنوان کرد: اضطراب زمينهساز خشم، پرخاشگري و عصبانيت در جامعه
- سلامت اجتماعی ، مغفول در حجاب سیاست / مهدی راستی
- با اعتماد و افكار عمومي جامعه ايراني چه كردهايم؟ چوب حراج بر اعتماد جامعه و افكار عمومي ايراني!
- ۱۰کشور دارای بیشترین امید به زندگی
- به بهانه شب یلدا / نگاهی به آئینهای شب یلدا در ایران
- مولفه هاي يک ارتباط موثر
- ک فعال حقوق كودك درگفتوگو باایلنا: ۲ و نیم میلیون کودک به جای تحصیل، کار میكنند
- گزارش كامل از دادگاه ۴ متهم به زورگیری+تصاوير متهمان زیر ۲۴ سال سن دارند؛ «فقر» ما را اينكاره كرد
- راست و دروغ در متن زندگي اجتماعي شكل ميگيرد
- چای و زندگی روزمره شهری در ایران
- قانون مشابه و تكراري تصويب ميكنيد تا چه شود؟ مشكل كشور نبودن قانون نيست، قانونگريزي است
- ممنوعیت و مصادیق دوشغله بودن تصويب شد در کجای دنیا اجازه میدهند یک نفر ۱۰جا کار کند؟
- 7 عادتی که برای موفقیت باید کنار بگذارید...7 عادت انسانهای موفق
- براي انتخابات صنفی پزشکان ! ردصلاحيت نامزد اصلاحطلب رييسجمهوري
- «ملی کردن امنیت»؛ به مثابه گام نخست توسعه
- هادی معتمد در گفتگو با فرارو تحلیل میکند / چرا مردم به یکدیگر «رحم» نمیکنند؟
- زندگیشاد چیست؛ زندگی پرمعنا کدامست؟
- رئیس انجمن جامعهشناسی ایران : آمار جرائم در كشور هر روز بیشتر میشود
- عماد افروغ و سعيد معيدفر بررسی كردند؛ تولد بزههای اجتماعی از دل فقر
- تاملاتی در باب جامعه ایران؛ خانهای روی شن / احسان شریعتی
- زير پوست اين ابرشهر مگر چه ميگذرد؟ چرا ظاهر عمومي تهران اينقدر پليسي است؟!
- بحرانیترین سالهاي ازدواج و طلاق در كشور
- رویکرد امنیتی علت زیرزمینی شدن آسیبهای اجتماعی
- لطفاً «شادی» را آزاد کنید! جامعه غمگين و افسرده فرجامي ناخوش دارد
- جامعه شناسی به زبان ساده / دکتر صادق زیباکلام
- علی رضا قلی : جامعه شناسی نخبه کشی / علل عقب ماندگی ایران و نقش مردم، حاکمیت و عوامل خارجی
- توسعه به مثابه آزادی / حسین حقگو
- یادداشت علی شمخانی : افق روشن است / چه جنگی سختتر و دهشتناکتر از جنگی که برای عقب نگه داشتن یک ملت و سدّ کردن مسیر پیشرفت آن وجود دارد؟!
- مرزنشينان ما هم روزگار غريبي دارند / «كولبري»؛ يكشغل يا مشكل حاد اجتماعي ؟
- جامعهشناسی ازدواج و عشق در ایران / هاله میرمیری
- اسماعیل حسینپور : چرا مالزی بینفت آنشده؛ ما با دریای نفت این؟ این قصه نیست، سیاه نمایی هم نیست...!
- بنزین آلوده، خودرو غیر استاندارد، صنایع آلودهساز / جامعه مدنی به مثابه پاد زهر
- داستان تلخ سبد در ایران؛ رابطه مستقيم زوال معیشت و كرامت شهروندي / ليلا واحدي
- گزارش شرق الاوسط از ورزش اجتماعی بانوان: دوچرخه سواری بانوان ایرانی قانونی یا غیرقانونی؟+تصاویر
- ۶ شرط اساسي براي پيمودن مسير موفقيت
- آقای دکتر هادی خانیکی، پژوهشگر قلمروی ارتباطات و علوماجتماعی، «جامعه نظارهگر» را روندی میداند که از مدتی پیش در اجتماع ما شکل گرفته و درحال انتشار است.
- بیکاری در ایران،علل و راه حل های رفع بیکاری / ابراهیم گراوند
- بیتفاوتی اجتماعی ناشی از عدم تعلق است/ سندرم بیتفاوتی اجتماعی در جامعه ايران
- بسترهای اعمال خشونت در جامعه/ اگر قانون همسو با نیازهای روز مردم نباشد واپس زده می شود/ گیتی پورفاضل، حقوق دان
- امنیت اجتماعی چیست؟ میثم تولایی
- نگاهی به مشکلات جامعه از منظری دیگر/ از پمپاژ ناامیدی به جامعه باید پرهیز کرد
- محمدعلی جداری فروغی، وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان: اسیدپاشی بر صورت دختران اصفهانی؛ فاجعهاي كه از خشكشدن زايندهرود بدتر بود
- سخنگوی قوه قضاییه: اسیدپاشیهای اصفهان اقدامی ناجوانمردانه است/ عاملانش به اشد مجازات میرسند+حلقه مفقوده در پروندههای اسیدپاشی
- نیاز جامعه به تخلیه روانی، دلیل تجمع گسترده مردم در مراسم پاشايي
- لزوم مدیریت خشونتاجتماعی/ از بین رفتن اقتدار قانون= افزایش خشونت
- بررسی توهين یکجامعهشناس بهمردم و هنرمندان/ اقليما: اگر مردم نفهمند چرا برايشان سخنراني ميكني؟
- چرا «سندرم دروغ» در ايران نهادينه شده است؟
- گزارش گاردين از داستان ناپایان نان در ايران/ شعلهورتر شدن آتش نانواییها با افزایش قیمت نان
- تفریح مجازی بهجای تفریح جمعی! بحران «تفریح» معضل خانوادههای ایرانی
- يك روانشناس: حال جامعه ایران خوب نيست/ آموزش مهارت زندگی راه ارتقای بهداشت روانی جامعه
- خلاصه ای از کتاب جامعه شناسی نخبه کشی نوشته علی رضاقلی
- نهادینه شدن این معضل اجتماعی در جامعه ی ما می تواند مانع بزرگی در راه پیشرفت و توسعه کشور باشد.
- راهکارهای افزایش نشاط اجتماعی: افزایش آمار طلاق از عوارض خستگی روح و روان
- "اعصاب ندارم" جمله آشناي جامعه امروز ايران/ نداشتن اعصاب نقطه مشترک مردم ایران!
- گسترش شادي نياز امروز جامعه ايراني
- افزايش شاخص رنج بشری در ايران/ در ایران برای خيلي از امور بی ارزش هزينه ميكنيم
- ضرورت تمرکز زدایی نیاز توسعه پایدار/ تنوع قومیتی فرصتی برای توسعه ایران/ عطا افشاریان
- گر بتوانی دنیا را اندکی بهتر از آنچه تحویل گرفتهای تحویل دهی؛ خواه با فرزندی نیک، خواه با باغچهای سرسبز و خواه با اندکی بهبود شرایط اجتماعی
- فعالیتهای فرهنگی و پیشگیری از اعتیاد/ اعتیاد نگرانی اساسی بیش از 90 درصد مردم
- دکتر محمد امین قانعی راد رئیس انجمن جامعه شناسی ایران: برای اینکه جامعه ای شاد باشد باید دغدغه های اجتماعی و معیشتی نداشته باشد.
- تنها کمپ ترک اعتیاد زنان تهران در حوالی چیتگر واقع شده است. متن زیر، گزارش میدانی تکاندهندهای از این مرکز است.
- در حال حاضر طلاق عاطفی در بین افراد تحصیل کرده سه برابر دیگر افراد می باشد
- رئیس سازمان بهزیستی در گفتوگو با ایلنا: افزایش آسیبهای اجتماعی نگرانکننده است
- اگر آرزوی صلح دارید عدالت کشت کنید/ Si vis pacem, cole justitiam
- در گفتوگو با ایلنا اعلام شد: شهرداری دستور تخلیه مرکز جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان را داد/ از ما سوءاستفاده شد
- بررسی دو آمار متفاوت از گرایش به دین؛ جامعه از مذهبیون ناامید شدهاست
- از سياست رهايي نداريم: اين روزها از ميدان جامعهشناسي ايراني صداهاي اميدواركنندهاي به گوش ميرسد.
- رییس سازمان بهزیستی گفت: هشت هزار کارتنخواب در کشور وجود دارند که سبب بروز ناهنجاریهای اجتماعی شده اند.
- «ارتقای کیفیت زندگی شاخصی برای توسعه اجتماعی»/ امیریوسف وحدانی
- از کودکآزاری تا فربهپروری: از باباطاهر است که «یکی را میدهی صد ناز و نعمت، یکی را نان جو، آلوده در خون».
- یک جامعهشناس مطرح کرد؛ خانهگریزی فرزندان در زندگیهای سرد امروزی
- چرا روزنامهها مخاطب خود را از دست دادهاند/ یکی از دلایل قهر مخاطب، این است که رسانه ها پاسخگوی نیاز مخاطبان نیستند.
- اعتیاد موجب نگرانی جامعه شده است/ رکورد آسیب های اجتماعی در دست اعتیاد
- میل ابدي به ماندگاری در عرصه سیاست در ايران! لزوم متعادلسازی و چرخش نخبگان در كشور
- از بحران مشروعیت تا وخامت اجتماعی نتيجه «انحصارگرایی» در ساخت قدرت سیاسی
- مجلس کارآمد در تعریف معقول آن مجلسی متکثر است که صدای بخشهای مختلف جامعه در آن شنیده میشود.
- یک مترجم اشعار خیام گفت: خيام در 79 رباعي به نوعي از مرگ حرف ميزند که بسياري تصور ميكنند او انسان بدبيني بوده ولي بنده عرض ميكنم كه خيام حقيقتبين بوده است.
- پژواک وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ما/ درنگی در گزارش تكاندهنده وزیر کشور/ رضا صادقیان
- با این همه آسیبهای اجتماعی چه باید كرد؟ لزوم تسهیلگری و الگوی مشارکتی اجتماعمحور
- قیام ملی 30 تیر ماه 1331 به روایت تاریخ؛ مردم چگونهدكتر مصدق را نخستوزير كردند؟ غلامحسین دهدشتی
- از چنين جامعهاي چه توقعی میتوان داشت؟ دردهای مشترک ما و بيتفاوتيهايمان/ مرتضی آژند