ملک الشعرای بهار؛ چهره ماندگار ادبیات ایران |
دوم اردیبهشت ۱۳۹۰ شصت سال از درگذشت ملکالشعرای بهار شاعر و روزنامهنگار نامدار ایرانی میگذرد. زندگی و تاثیر او بر ادبیات معاصر ایران را در دو بخش بررسی کردهایم.
ملک الشعرای بهار، شاعر، سیاستمدار و روزنامهنگار معاصر ایران
محمد تقی بهار، معروف به ملکالشعراء بهار، در آذر ماه سال ۱۲۶۵ خورشیدی در مشهد زاده شد. پدرش ملک الشعرای آستان قدس رضوی بود و از شعرای به نام خراسان. بهار که از کودکی شعر میسرود، پس از مرگ پدر به فرمان مظفرالدین شاه به جای او نشست و لقب پدر را گرفت.
بهار از سنین نوجوانی، زمانی که تنها چهارده سال داشت، همراه با پدر در محافل آزادیخواهان شرکت میکرد. آشنائی با آزادیخواهان سبب شد که دو سال پس از فوت پدر به جمع مشروطه طلبان خراسان بپیوندد. روزنامههای بهار و نوبهار و مجله دانشکده، در زمینه روزنامهنگاری از او به یادگار مانده است. چند شعر او مانند مرغ شباهنگ و جغد جنگ، و ترانهی مرغ سحر، با گذشت بیش از هشتاد سال از تاریخ سرودن آن، همچنان ورد زبانهاست. مرغ سحر، پس از ای ایران، در نبود آزادی و سرودی ملی، همان کاربرد را امروز برای مردم ایران دارد.
زندگی بهار علاوه بر شاعری با سیاست و روزنامهنگاری نیز در آمیخته بود. آنها آنچنان در هم تنیده شدهاند که تشخیص این که کدام یک در خدمت دیگری است، چیزی است در حد غیر ممکن. بهار پس از پیروزی آزادیخواهان در جدال شاه و ملت، روزنامهی "نو بهار"، ناشر افکار حزب دموکرات خراسان را منتشر کرد. از آن پس "بهار"ها بودند که پشت سر هم به دست چاپ سپرده میشدند. با تعطیل "نو بهار"، "تازه بهار" میآمد و پس از آن دوباره نوبهار جای تازه بهار را میگرفت. پایداری او در انتشار روزنامه و مقالههای آزادیخواهانه، بدون تردید به مذاق مستبدین خوش نمیآمد. به تبعید فرستادندش.
بازگشت از تبعید پس از هشت ماه، نوبهاری دیگر را به دنبال داشت. این بار اما برای نخستین بار، بهار مطالبی نیز پیرامون آزادی زنان در آن روزنامه به چاپ رسانید. دکتر صدرالدین الهی، نویسنده و روزنامهنگار، در سالهای دیر و دور، گفت و گوی مفصلی با دکتر پرویز ناتل خانلری در مورد بهار کرده است. مصاحبهای که از یادگارهای ماندگار او خواهد بود. دکتر الهی،"ایرج میرزا" شاعر نامدار را در سرودن شعر برای آزادی زنان پیشقدمتر از بهار و زبان شعر او را قاطعانهتر از بهار میداند: «مسئلهی آزادی زن و حجاب، مسئلهای بوده که با تجدد فکری به ایران آمده و باید بگویم جرأتی که ایرج میرزا در نقد حجاب و آزادی صورت زن داشته، هیچ شاعر دیگری نداشته است. چه در "عارفنامه"اش و چه فرضاً در شعری که میگوید: حجاب دارد و دل را به جلوه آب کند نعوذوبالله اگر جلوه بیحجاب کند فقیه شهر به رفع حجاب مایل نیست چراکه هرچه کند حیله در حجاب کند گفتن این حرفها در سال ۱۳۰۱ جرأت میخواهد. البته بهار جزو همهی آن کسانی بوده که معتقده بوده زن باید آزاد باشد، روی زن نباید بسته باشد. پروین هم همین اعتقاد را دارد، ولی قرصی زبان ایرج را من کمتر، حتی در نوشتهها دیدهام.» میهن پرستی، دلیل ماندگاری!
بهار نقش زبان و ادبیات فارسی را آنچنان مهم میدانست که استقلال سیاسی و شخصیت ملی را در بقای آن میدید. او در یکی از مقالههایش مینویسد: «امروز ایامی فرا رسیده است که بایستی این فن از طرف خود ملت حمایت شود و مردم دریابند که حیات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی آنها رهین زبان و ادبیات آنهاست و برای بقای شخصیت ملی و استقلال سیاسی خود باید از نویسندگان و گویندگان با علاقه و التهاب تمام حمایت نمایند.» بهار این زبان غنی را نه تنها در شعر خود که در روزنامههایش نیز به کار میبرد، تا مردم را در جریان کاربرد درست آن بگذارد.
دکتر خانلری، استاد دانشگاه، پژوهشگر و ادیب مشهور ایران، بهار را در مقایسه با استادانی مانند جلال همائی و بدیعالزمان فروزانفر، ادیب بزرگ مینامد. خانلری اما از نظر حضور موثر بهار در تاریخ معاصر ایران، یک صفت دیگر نیز بر او میافزاید: «ادیب بزرگ میهن پرست.» خانلری میگوید راز امتداد تاریخی بهار را باید در میهن پرستی او جست و یافت. تزلزل سیاسی
در آثار باقی مانده از بهار، به ویژه در نامههایش، به وضوح گاه یک تزلزل سیاسی دیده میشود. زمانی نامهای مجیزآمیز برای رضا شاه مینویسد و او را میستاید و گاه به خاطر مقالات تند سیاسی راهی زندان میشود. دکتر خانلری با این جمله که "ادبا برای زندگی کردن باید ستایش پادشاه را میکردند"، گویا خواسته است این تزلزل سیاسی را یک شست و شوی ادبی بدهد. دکتر الهی اما نظر دیگری دارد:
«خانلری در این مورد حق دارد. برای اینکه خود او بارها مورد انتقاد قرار گرفته بود که چرا پست قبول کرده، وزیر شده، معاون وزیر و یا سناتور شده است. این توجیهاش هم برای خودش قابل توجه است. اما من معتقدم این تزلزل نیست، این تغییر فکر هر آدم متفکری است در هر زمانی.» الهی میافزاید: «بله؛ بهار از یک انتها به انتهای دیگر رفته است. شاید باور نکنید که وقتی تبعید بهار به اصفهان تمام میشود و برمیگردد، به او توصیه میکنند که شعری در بارهی دیروز و امروز ایران بگوید. او شعری میسازد که در مجلهی "ایران امروز" به مدیریت مرحوم حجازی چاپ میشود. در این شعر که قصیدهی بلندی هم هست، میگوید دیروز آنجوری بود و امروز اینجوری است. در آخر هم وقتی به مدح رضاشاه میرسد، میگوید:
صاحب قران شرق، رضاشاه پهلوی شاهنشهی که سایهی خلاق اکبر است "ظلالله" را میگوید دیگر. اما نباید به او ایراد گرفت. او فکر کرده امروز که او را سر کار گذاشتهاند و خواستهاند شعری بگوید که امروز و دیروز را مقایسه کند. مقایسههایش هم درست هستند. اما نمیشود این را دلیل تزلزل سیاسی بهار دانست. بعد از آن هم آمده برای محمدرضا شاه شعر گفته و بسیار منطقی به او توصیه کرده چهکار بکند و چهکار نکند. بعد از آن هم به سمت جریان چپ، البته چپ که نه، صلح آمده و قصیدهی "جغد جنگ" را ساخته است. اینها بههرحال نشاندهندهی تحول فکری یک شاعر است.»
دکتر صدرالدین الهی اضافه میکند:«شاید این حرف من کمی عجیب و غریب باشد. اما من اعتقادی به اینکه اینها به جناح چپ پیوسته بودند، ندارم. من معتقدم که اینها آزادیخواه بودند و جناح چپ ما در آن روز، بیشتر از سایر جناحها از آزادی صحبت میکرد. بهخصوص بعد از غیرقانونی کردن حزب توده، تشکیلاتی که تشکیلات روسی بود و صورت ظاهر را حفظ میکرد و وابستگی سیاسی و سازمانی هم داشت، آدمهایی که کمی آزاد فکر میکردند، به این جریانات پیوستند. جمعیت مبارزه با بیسوادی تشکیل شد، دهخدا رییس آن بود. جمعیت هواداران صلح را داشتیم که بهار در آن عضو بود. اینها کسانی هستند که فکر آزادی و فکر رهایی انسان را در ذهنشان داشتند و وقتی به ایدهآل و اعتقادی رسیدند، حرفی که داشتند را میگفتند. خیلی ساده. نباید گفت که رفته عضو فلان تشکیلات شده بود، نه اینطور نبوده. البته نمیتوانم انکار کنم که تأثیر محیط در او نبوده، اطرافیان فشار نمیآوردهاند و به اصطلاح شستشوی مغزیاش نمیدادهاند، ولی بههرحال خودش هم در نهاد آدم آزادهای بوده است. دهخدا، سعید نفیسی، بهار و خیلیهای دیگر در آن زمان با این جریانات همگام بودهاند.» تحول در نثر
نثر بهار را در آغاز خیلیها نمیپسندیدند و آن را به نثر منشیها و میرزا بنویسها تشبیه میکردند. بهار، مدتی به تقلید از یک نویسنده چپ، "محمد امین رسولزاده"، تحولی در نثر خود به وجود آورد. اما کم کم راه خود را یافت و با نوآوری و رایج کردن واژههایی که مهجور و حتی ناشناخته بود، به یکی از پایهگذاران نوگرایی در زمان خود تبدیل شد. همین واژه "روزنامه" نیز از جمله کلمات ساخت اوست. آرامگاه ملکالشعرای بهار
دکتر خانلری وجه تمایز بهار را با دیگران در همین پویندگی در علوم ادبی میداند. علاوه بر آن " در جراتش در این که مضامین شعری خود را در لباسهائی عرضه کند که در سنت شعر اصلا برای آن چنین اجازهای صادر نشده است." بهار در قصیده "آذربایجان" میسراید:
"جرم خورشید چو از حوت به برج بره شد/ مجلس چهاردهم ملعبه و مسخره شد/" تفاوت در وطنیهها
تصنیف سازی در اذهان عمومی و میان شاعران، کاری حقیر به شمار میآمد. حتی زمانی که شیدا و عارف به سرودن آن پرداختند. بنا به گفته دکتر خانلری، زمانی که بهار به کار تصنیف سازی روی آورد، تصنیف هم جای خود را در ادبیات مکتوب ما باز کرد. در حالی که همان امتیازی را که خانلری برای وطنیههای بهار قائل است، میتوان در ترانههای عارف نیز دید. دکتر الهی میان این وطنیهها تفاوتی میبیند: «درست است، منتها با یک تفاوت و آن اینکه آن تصنیف یک بار سیاسی و انقلابی سنگینتری دارد. تصنیف "مرغ سحر"، یک بار درد اجتماعی را با خودش دارد و به این دلیل است که مورد توجه قرار میگیرد. وقتی میگوید: "مرغ سحر ناله سرکن" و یا بندی که میگوید: "نغمهی آزادی نوع بشر سرا"، متفاوت است با "از خون جوانان وطن لاله دمیده". یعنی کمتر حالت شعاری دارد و به این دلیل بیشتر میماند. میشود گفت که شعر عارف شاید کمی خصوصیتر و وطنیتر است و "مرغ سحر" عامتر.» دکتر الهی روی آوردن بهار را به حرفه روزنامهنگاری، زمینهای برای کار ترانه سرائی او میداند: «زبان روزنامه آدم را به طرف مردم میبرد و به طرف مردم بردن، زبان را ساده میکند. در عین پیچیدگی و در عین سختی قصیده، شما ناگهان با زبانی طرف میشوید که مردم آن را میفهمند. تا پیش از بهارسابقه نداشته این کلمات عامیانه در قصیدهها بیایند. قصیده چیز فاخری بوده، جبهشان را میپوشیدند، میایستادند پیش شاه، میخواندند و میآمدند پایین. در حقیقت، بهار قصیده را آورده است به میان مردم و به زبان مردم. مثلاً طیاره سوار شدن را در نظر بگیرید. همهی ما سوار شدهایم. بهار برای شرکت در جشنی، دارد میرود به روسیه. وقتی طیاره را وصف میکند، میگوید: روز آدینه ببستیم ز ری رخت سفر پر کشیدیم سوی دیلم و دریای خزر بر بساطی بنشستیم، سلیمان کردار که صبا خادم او بود و شمالش چاکر به یکی پرش، از بر رسیدیم به بحر به دگر پرش، از بحر رسیدیم به بر سوار شدن به هواپیما و رسیدن آن با یک حرکت، به دریا و از دریا به ساحل، سابقاً در قصیدههای ما نبوده است. این است که شعر بهار با مسائل روز طرف میشود. قصیده را در این قالب میسراید. آخر آن هم قصیدهی انوری را استقبال میکند و میگوید: هم بر آنگونه که استاد ابیوردی گفت به سمرقند اگر بگذری ای باد سحر نامهی اهل خراسان، به بر خاقان بر» الهه خوشنام
تحریریه: جواد طالعی برای خواندن بخش دوم مطلب روی لینک زیر کلیک کنید:
ملک الشعرای بهار؛ چهره ماندگار ادبیات ایران • بخش دوم
ادیبی که آثارش به کتابهای درسی راه مییابد، ماندگار میشود. با این استدلال دکتر پرویز خانلری ملکالشعرای بهار را در کنار ایرج میرزا و پروین اعتصامی شاعری میداند که ماندگار شده است. دکتر الهی نیز این را تایید میکند.
ملک الشعرای بهار
دکتر خانلری بهار را نقاشی زبردست میداند که تابلوهایش در مثنویها و قطعاتش جلوهگر شده است. او در عین حال بهار را در شعرهایش پند دهنده بزرگی میبیند که شاید نظیراو را بعد از "سعدی" و "ابن یمین" نداریم. خانلری میگوید: «هرگاه شعر شاعری در کتابهای درسی مدارس آمد، آن شاعر ماندگار است.» او "پروین اعتصامی"، ایرج میرزا" و بهار را به همین دلیل ماندگار میداند. دکتر الهی هم مهر تایید بر این نظر او میزند:
«البته بستگی دارد به کسی که شعر را انتخاب میکند،. تا چه اندازه خودش علاقهمند به آن شعر باشد. ولی شعرهایی که از ایرج، بهار و پروین در کتابهای درسی آمده، شعرهایی هستند که واقعاً بهدرد بچهها میخورد. انتخابکننده هم سلیقهی انتخاباش خوب بوده است. من خودم یادم هست که شعر بهار را برای اولین بار در کلاس دوم ابتدایی خواندم.» آنچه که سبب شهرت و احتمالا ماندگاری بهار شده قصاید اوست. بهار غزل هم بسیار سروده، اما هیچکدام از پژوهشگران، سرودههای او را در زمرهی غزلهای ناب به شمار نمیآورند. "محمد رضا شفیعی کدکنی"، شاعر و پژوهشگر ادبی میگوید: بهار اگر در قالب غزل توفیقی داشته باشد در غزلهای سیاسی اوست. نه غزل به معنی عاشقانه. حق این است که بهار روح غزلسرائی و زمینه نفسانی این گونه شعر را هیچگاه نداشته است.
"عبدالحسین زرین کوب" ادیب و پژوهشگر نیز داوری مشابهی دارد: بی هیچ شک غزلهای بهار اوج و لطف قصایدش را ندارد. آن شور حماسی که در طبع او هست و قصایدش را والا و با شکوه کرده، غزلهایش را چیزی نامانوس و تا حدی عاری از درد و شور نموده است. آخرین قصیده سرا!
دکتر خانلری در گفت و گوی با دکتر الهی، بهار را آخرین قصیده سرای ایران مینامد. نمیدانیم آخرین ازاین نظر که احتمالا پس از او کمتر کسی به قصده سرائی روی آورده است، یا این که زیباترین قصیدهها از آن بهار است. دکتر الهی میگوید: «هردو دلیل میتواند باشد. دلیل اولش این است که عمر قصیده به معنای کلاسیکاش، در دوران بهار و بعد از او، بهتدریج تمام شده بود. ولی دلیل دوماش این است بعد از بهار، قصیدههایی مشابه قصیدههای بهار کم ساخته شدهاند. یعنی آن قوت و جلالت و قرصی قصیدههای بهار را قصاید بعدی ندارند. قصیدهسراهای معروفی هم بعد از بهار هستند، قصیده هم گفتهاند، ولی هیچکدام قصیدههای بهار نشده است. تنها چیزی که برای من جالب بوده، این است که اخیراً دیدهام آقای اسماعیل خویی به طرف قصیدهسرایی –قصیدهسرایی سیاسی- رفته و انصافاً قصیدهها را خوب میسازد. حال اینکه با فکر سیاسیاش موافق باشیم یا نباشیم، مسئلهی بعدی است.» بهار (ردیف اول، سمت چپ) در کنار بدیعالزمان فروزانفر و گروهی از دانشجویان ادبیات
دکتر خانلری، در مقایسهای که بین "نیما" و بهار میکند، زبان نیما را در برابر بهار الکن میداند. قیاسی که شاید علیالاصول میان این دو شاعر چندان هم کار درستی نباشد. دکتر الهی نظر دکتر خانلری را کمی روشنتر بیان میکند:
«پیروان نیما، دوستان او، از این تعبیر دکتر خانلری چندان دلشاد نیستند. من شخصاً نیما را شاعری میدانم که فکرش، پیش از شعرش در ذهن من میآید و طبعاً در مقام قیاس با معیارهای کلاسیک شعر کلاسیک فارسی، نیما قابل مقایسه با بهار نیست. اینکه خانلری گفته است نیما در مقابل بهار، شاعر الکنی است، یک نظر شخصی است و به نظر من، نباید زیاد به او فشار آورد. خانلری گاهی از یکسری کارهای نیما خوشاش نمیآمده است. در حالیکه آن دو خیلی با هم دوست بودند، همشهری و خویشاوند بودند. حتی نیما پشت کتاباش را برای خانلری نوشته. منتها ممکن است آدم یک وقتی چیزی بگوید که موافق میل عام نباشد. به نظر من، نیما اصلاً الکن نیست. کسانی که او را نمیفهمند یا نمیخواهند او را بفهمند، کسانی هستند که آن بزرگی فکر نیما را نمیتوانند بفهمند، عظمت اندیشههایش را نمیگیرند. نیما، بدون شک، آغازگر راهی است در شعر فارسی که چندین قرن کسی دلش میخواسته اینکار را بکند، اما یا جرأتاش را نداشته یا ابتکارش را. مثال خیلی ساده این است. سبکی در شعر فارسی هست که به "سبک هندی" یا "سبک اصفهانی" معروف است و در تمام دورهی صفویه جاری بوده است. در میان اشعار این سبک، تک بیتهایی هست که از نظر تصور، تخیل، زبان و حس بینظیر است. به همین جهت، شاعران سبک هندی ما بیشتر با تکبیتهایشان معروف هستند؛ مانند صائب یا کلیم. ولی گاهی مفهوم آنقدر بزرگ است که آدم میفهمد شاعر دنبال چه بوده است. الان اینروزها که در فرانسه، دعوای برقع و روبندهی زنانه در میان است، هیچوقت هیچکس فکر نکرده که یک شاعر ایرانی در شش یا هفت قرن پیش از این، در وصف این برقع که چرا روی صورت این خانم است، یک بیت شعر گفته است. اگر او میتوانست این بیت شعر را به سبک نیمایی گسترش بدهد، شاید الان بعد و نگرش دیگری در شعر فارسی پیدا میشد. این شاعر میگوید: «برقع به رخ افکنده، برد ناز به باغاش تا نکهت گل بیخته آید، به دماغاش». میگوید برقع را سرش کرده، برای اینکه وقتی به باغ میرود، بوی گل الک بشود، به دماغاش بخورد. خُب با این چهکار میخواهید بکنید. کاری نمیتوان کرد.
نیما کسی است که توانست از این قالب دربیاید. بشکند و خودش را خلاص کند و بگوید حرفهایی هست که میشود در شعر باشد، ولی در قالب سنتی قراردادی نباشد. من شعرهای کلاسیک نیما را زیاد نمیپسندم، ولی رباعیهایی که میسازد، رباعیهای خوبی هستند، یعنی قابل خواندن هستند. پیداست که شعر کلاسیک را خوانده و بلد است؛ نه به اندازهی بهار، نه به اندازهی آنهای دیگر، ولی خوانده و بلد است. مدیح صلح
یکی از سرودههای بهار که شاید بیش از آنهای دیگر، بر زبانها جاری است و امروز مصداق بسیار دارد، همان "جغد جنگ" اوست. در مورد جغد جنگ شایعات بسیار است. برخی آن را سرودهای برای کمونیستها میدانند. دکتر خانلری در مورد همین جغد جنگ میگوید: چندی پیش به یکی از این آقایان که آمده بود دفتر مجله "سخن" و داشت از کمونیست بودن بهار و قصیده جغد جنگ حرف میزد، پریدم. بهار این قصیده را نه به خاطر خوشامد آقایان لنکرانیها گفت و نه برای این که جایزه استالین را ببرد. جغد جنگ نقطه طلائی شعر بهار است در معنای روح شاعرانهی او. یعنی کسی که از جنگ، کشتار و سلاح جنگی نفرت دارد و میخواهد به کمک کلمات خود این نفرت را به همه منتقل کند و به قول خود مدیح صلح بگوید. با بحرانی که این روزها در کشورهای عربی و خاورمیانه به وجود آمده است و ناقوس جنگی که این جا و آن جا مرتب به صدا در میآید، بد نیست یک بار دیگر جغد جنگ، شاهکار قصیده سرائی بهار را با هم بخوانیم که مصداق همین روزگار ماست. «فغان ز جغد جنگ و مرغوای او/ که تا ابد بریده باد نای او/ بریده باد نای او و تا ابد/ گسسته و شکسته پر و پای او/ شراب او زخون مرد رنجبر/ و از استخوان کارگر غذای او/ … رونده تانک همچو کوه آتشین/ هزار گوش کر کند صدای او/ … هزار بیضه هردمی فرو هلد/ اجل دوان چو جوجه از قفای او/ کلنگسان دژ پرنده بنگری/ به هندسی صفوف خوشنمای او/ بهار طبع من شکفته شد/ چو من مدیح صلح گفتم و ثنای او/" الهه خوشنام
تحریریه: جواد طالعی |
- سفارش به مدارا در قرآن
- روز جهانی معلم ۵ اکتبر ۲۰۱۲ برابر با ۱۴ مهر ماه ۱۳۹۱
- تصاویر/ خانه و موزه نیما یوشیج
- حافظ،شاهکارکلام موزون پارسي
- مشاهیر جهان به روایت کاریکاتور
- فرح اصولی ، هنرمند نقاش و دبیر دوسالانه های هنری : در سالهای اخیر دوسالانه های هنری رنگ باخته اند
- نمایشنامه نویس و کارگردان کودک و نوجوان : بی نظمی و سردرگمی های تئاتر کودک، نبود یک متولی واحد را به رخ می کشد
- به یاد ایرج قادری كه عاشقانه رفت
- هنرمند آلمانی به عنوان "گرانبهاترین هنرمند زنده جهان" شناخته شد
- 1000 نویسنده در نمایشگاه جهانی کتاب فرانکفورت
- نیما یوشیج، افسانهسرای شعر امروز ایران
- «اخوان به شعر نیما زبانی آشنا بخشید»
- بزرگداشت هزارسالگی سرایش شاهنامه
- روسو و آموزش و پرورش پيشرو
- حذف سینما از سبد خانوار
- شهر مردگان؛ شهروندان بیدفاع
- عرفه، مبارزه با موانع تکامل و انسانیت
- از سهروردي غافل نشويم گفت و گو با نجفقلي حبيبي، عضو هيات علمي موسسه پژوهشي حکمت و فلسفه ايران
- انتشار اثر همایونفر با دکلمه خسرو شکیبایی
- کنگره سهراب سپهري با حضور صندليهاي خالي برپا شد
- کوروش هخامنشي؛ حقیقتی افسانهای
- «فردین» تنها سوپراستار سینمای ایران بود؟
- مديرعامل انجمن شاعران ايران : قيصر امينپور، حافظ معاصر شعر فارسي
- مرتضي احمدي در جشن تولد 88 سالگياش: هفتاد سال است در خيابان هنر به مردم تعظيم ميکنم
- موراکامي، نويسنده اي شرقي با نگاهي غربي
- کیمیایی : سینمای دلخواه مردم وجود ندارد
- استاد دانشگاه و نوازنده عود گروه شهناز : حمایت از فعالیت های فرهنگی در دولت اصلاحات بیشتر بود
- خاطرات عزتالله انتظامي از زندان قصر : با شاملو همبند شدم
- استاد انتظامی : شرایطی پیش آمده است که همه هنرمندان غریبانه به سرای باقی میشتابند
- واكنش باران کوثری به ممنوعالفعاليت شدنش
- «فاطمه معتمد آریا» داور جشنواره فیلم دبی شد
- تازهترین گفت و گوی بهرام بیضایی با نشریه آرت دیلی: سهراب کُشی را خط نزدند ، مرا خط زدند
- فیلم جعفر پناهی نامزد دریافت اسکار شد
- کیوان ساکت در گفت و گو با پایگاه خبری "فریادگر": هنرمندان کشور، مفاخرند و نه مزاحم
- دو نگاه متفاوت به فیلم جنجالی جیرانی
- به مناسبت سالروز درگذشت "آقای خنده ایران"
- مراسمی برای هشتادوهفتمین سالروز تولد احمد شاملو برگزار شد.
- در آستانهی دریافت اولین «تندیس مهر» پرویز پرستویی : وظیفهی ما تنها مقابل دوربین رفتن نیست
- بهروز غریب پور اعلام کرد: حافظ به صحنه باز می گردد
- بررسی حواشی اخیر سینما در گفت و گو با تهمینه میلانی : ضعف مدیریت فرهنگی، اوضاع سینما را بحرانی کرده است
- 10 فیلم پرفروش سینمای جهان در 2012
- پيشبيني بهترين فيلمهاي سال 2013 / فيلم اصغر فرهادي در ميان 10 اثر برتر سينماي جهان
- کیارستمی نامزد جایزهی اسکار آسیا شد
- نگاهی گذرا به فیلم دوباره با هم / پردهای سفید برای چشمانی سیاه / نقد فيلم
- جشنواره تئاتر فجر و بدعتهای جدید / هرسال دریغ از پارسال !
- وقتی نفس تئاتر شهر میگیرد / اینجا جشنوارهی تئاتر فجر است یا ...؟
- حرفهای صریح پرویز پرستویی درباره سینما، بازیگری و.../ نه خداحافظی کردهام نه اعتصاب!
- شاعری که غزل را زنده کرد / تجلیل از بانوی غزل سیمین بهبهانی : بر ریشه ام تیشه مزن ! حیف است افتادن من / در خشک ساران شما سبزم ، بلوطم ، کهنم
- ارميا؛ سمبل تضاد سنت و مدرنیسم ؟
- خاطره دختری با چشمهای معصوم و مضطرب / حضور عسل بدیعی در فیلم «هفت پرده» کاملا اتفاقی شکل گرفت.
- پوستر فیلم جدید «اصغر فرهادی» منتشر شد (+عکس)
- عسل بدیعی این گونه از بین ما رفت / گزارشي از بدرقه آخر عسل بديعي توسط مردم و هنرمندان
- خاتمی و فرهادي «گذشته» را تماشا كردند / ديشب در موزه سینما چه خبر بود؟
- شاملو شدن و شاملو ماندن / آیدین آغداشلو
- محمود سریع القلم : فرهنگ سیاسی ایران / انقلاب ارتباطات و وابستگی متقابل کشورها به یکدیگر فرصت مقایسه را برای شهروندان کشور فراهم آورده است
- "ناگفته های آیت الله هاشمی رفسنجانی از سینمای ایران : " کلام رهبری را چماق می کنند " !
- هشتم مهر روز مولاناست، ولی انگار نه انگار! چرا ما ایرانیان مولانا را نمیشناسیم؟
- فرهنگ و توسعه در جامعه مدنی / غلامحسین دوانی
- توسعه فرهنگی چیست ؟ *امیر ابتهاج
- از فرهنگ تا توسعه با تاکید بر مسائل توسعه، ناصر فکوهی
- اهمیت توسعه فرهنگی در آموزش و پرورش / توسعه فرهنگی و یکسانسازی فرهنگی در ایران معاصر
- جهان به فرهنگ ما غطبه میخورد و صدای تحسینش به آسمان می رود. حیف است که چنین گوهرِ پاکی تار و کدر شود
- مولانا میراثی است 740 ساله که امروز به ما رسیده است؛ دولتآبادی: اگر شمس و مولانا نبودند دنیا چیزی کم داشت
- اصغر فرهادي : گذشتهای وجود دارد که بسیار غمگین و دردناک است؛ از تصویری کهاز ایرانیها ساختم خوشحالم
- ناصـر ملکمطیعـی : اگـر از ایـران بروم کفـران نعمـت کـردهام
- دکتر حسن روحانی : تقسیم هنرمندان به ارزشی و غیر ارزشی بی معناست
- شهرام ناظری : با همین امید که در دل مردم و به طبع هنرمندان این کشور زنده شده، میتوان به استقبال روزهای روشن آینده رفت.
- حسین زمان : به اقدامات فرهنگي دولت اميدوارم / تدبیر در کلام روحانی؛ امید بخش هنرمندان
- 25 اسفند روز بزرگداشت پروين اعتصامي/ گویند عارفان هنر و علم کیمیاست وآن مس که شد همسر این کیمیا طلاست
- «فرهنگ» راهبرد ملی است؛ نه ابزار مقابله با دولت! *دکتر هوشنگ عطاپور
- خسرو احتشامی: سیمین بهبهانی یک چهره متشخص در غزل معاصر ایران دارد و این چهرهها در تاریخ ایران کم هستند.
- «حسینعلی امیری» سخنگوی وزارت کشور: امر به معروف و نهی از منکر- باید در چارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران انجام بگیرد. نقض قانون برای انجام یک امری که حس میشود تکلیف شرعی است، به هیچ وجه نه شرعی است و نه قانونی.
- 20 مهر روز بزرگداشت حافظ نامگذاری شده/ راز جاودانگی حافظ چیست؟
- انجمن بازیگران سینمای ایران در پی اهدای جایزه بازیگری مردی جشنواره رباط مراکش به پرویز پرستویی، به این هنرمند پیام تبریک داد.
- تجمعات مردمی در بزرگداشت مرتضی پاشایی؛ زیر پوست جامعه اتفاقات مستقلی در جریان است
- به دلیل محدودیتها در حوزه عمومی و واقعی، شبکههاي اجتماعی محلي براي تخليه رواني!
- جعفر پناهی؛ کارگردان سینمای ایران: دیوار سیاست همیشه مانعست
- نگاهی به جشن آتش در فرهنگ ایران
- نامه منتشر نشده شریعتی به همسرش: به هر حال تو برای من زیبایی ، پاکی ، امید و حیاتی ، چگونه می توانم تحمل نکنم.
- /تئاتر مشهد در سالی که گذشت(1)/ بهار تئاتر مشهد چگونه گذشت؟
- گفتگویی با پگاه آهنگرانی؛ به دنبال محقق شدن مطالباتی هستم که رییسجمهور در زمان انتخابات قولش را داده بود
- با ترانه علیدوستی در فاصله میان دو «مادر»
- رئیس سازمان سینمایی در نخستین نشست بین المللی هم اندیشی مدیران سینمایی تأکید کرد: فرهنگ و هنر هیچ مرزی ندارد.
- پیام آیتالله هاشمی به همایش حافظ: فرهنگ این سرزمین، یار و مددکار همه مردم جهان است
- دکتر صادق آئینهوند، رییس پژوهشگاه علوم انسانی و چهره ماندگار تاریخ و استاد تاریخ اسلام دانشگاه، در گذشت.
- آیتالله هاشمی رفسنجانی: ملتی که کتاب ندارد، فرهنگ ندارد
- مراسم ترحیم محمدعلی سپانلو با حضور چهرههای مختلف فرهنگی و هنری برگزار شد.
- ثبت حمام شیخ بهایی به عنوان یکی از آثار ملی ایران/ راز گرمشدن حمام شیخبهایی با یک شمع
- توصیه نامه یونسکو مربوط به مقام و منزلت معلم
- از کودکی با قلم و ادبیات آشنا بودم و عشقم در درجه اول ادبیات،خواندن ،نوشتن بوده بعد موسیقی.
- پای دردلهای «بهمن آزموده» هزار وعده خوبان، یکی وفا نکرد...
- یک استاد هنر: دولت هنوز به شعارهای فرهنگی و هنری خود عمل نکرده است/ پایه و اساس توسعه هر کشور ریشه در فرهنگ آن دارد
- مهر گزارش می دهد؛ تئاتر کودک در صحنه بی توجهی خاک می خورد
- میراث فرهنگی باید در زمینهی احیای آیینهای باستانی که جلوههای فرهنگ نیاکان ما هستند، اقدام کنند
- در گفتگو با ایلنا مطرح شد: چه کسانی در سال ۸۸ به بیضایی اجازه کار ندادند؟
- انجام توافق هستهای ایران و کشورهای 5+1 در میان هنرمندان نیز با واکشنهای مثبتی همراه شد.
- واکنش صریح کمال تبریزی به حوزه هنری: ما باید سعی کنیم افکار یک دیگر را تحمل کنیم
- سحر رضوانی در گفتوگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا): احساس میکنم باید در فضا و هنر تئاتر مشهد فعالیت کنم، چرا که مدیون این فضا هستم.
- سحر رضوانی در گفتوگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا): احساس میکنم باید در فضا و هنر تئاتر مشهد فعالیت کنم، چرا که مدیون این فضا هستم.
- هما روستا كارگردان و بازیگر با سابقه و توانمند تئاتر و سینماي ايران و همسر زندهیاد حمید سمندریان چهارم مهرماه همزمان با سالروز تولدش دار فانی را وداع گفت.
- عبدالرحیم جعفری ، بنیانگذار مؤسسه انتشارات امیرکبیر، با همت ستودنی و بینظیر خود موفق شد « صنعت نشر» را در سرزمین ما معنا و مفهوم بدهد.
- 8 آبان سالروز درگذشت قیصر امین پور . یادش گرامی/ چرا مردم قفس را آفریدند؟ چرا پروانه را از شاخه چیدند؟ چرا پرواز ها را پر شکستند؟
- بزرگترین گردهمایی رسانه ای کشور، درهای بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات به روی مردم باز شد
- نیما پیشرو نهضت بزرگ و قابل توجه غرب، در تفکر شاعرانه است. او برای اول بار به زندگی سلوک و عواطف انسان ایرانی، با بینش روشن و پیشروندهٔ افکار فلسفی مغرب نگاه میکند.
- آیدین آغداشلو: مسأله بر سر مدیریت فرهنگی است
- دکتر محمدرضا عارف: نقش کتاب در توسعه فرهنگ/ جامعهای که می خواهد آزاد و آگاه زندگی کند، حتما باید به پدیده کتاب با چشم دیگری بنگرد.
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه "فاطمه معتمدآریا" هنرمندی برجسته و خوشنامی است، گفت: قطعا اقداماتی که توسط عناصر خودسر در کاشان نسبت به ایشان انجام شده را تایید نمیکنیم.
- برترین سیستمهای آموزشی دنیا متعلق به کدام کشورهاست؟
- پس از گمانه زنی های بسیار درباره اکران نوروزی بالاخره اسامی این فیلم ها اعلام شد و دو فیلم کمدی در کنار چهار اثر اجتماعی به نمایش درخواهد آمد.
- ما ایرانیها روی گنج ادب فارسی ایستادهایم که یکی از آنها، پروین اعتصامی است. پروین شاعری است که مائده آسمانی را گرفته و بر سر سفره ادبیات گذاشته است. تمام کلام او، درس اخلاق و انسانیت است.
- صرفا به خاطر نگارش يك نامه! اهانتهای سازمانیافته به استاد عزتالله انتظامی/ چگونه میتوان دل در گرو سربلندی میهن داشت و از لاینحل ماندن پارهای مشکلات بیمناک نبود؟
- مشاهیر دنیا در مورد سعدی چه میگویند: سخن سعدی هیچگاه کهنه نمی شود/ تو کز محنت دیگران بی غمی، نشاید که نامت نهند آدمی.
- عضو شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی: خیام گفتمان جدیدی را در تفکر ایرانی ایجاد کرد
- رئیس جمهور در ضیافت افطار با اصحاب فرهنگ و هنر، موفقیت جهانی سینما و موسیقی ایران در عرصه جهانی را افتخار ملی دانست و تاکید کرد: اصحاب فرهنگ و هنر در خط مقدم معرفی ایران متمدن و فرهنگ دوست به جهان هستند.
- شب غم خانواده هنر و سینما؛ گروه هنری: استاد عباس کیارستمی که برای ادامه درمان بیماری خود به فرانسه سفر کرده بود، در سن ۷۶ سالگی و در ماه تولدش درگذشت./ استاد به «خانه دوست» رفت
- جمشید مشایخی به مناسبت درگذشت دوست قدیمیاش، داوود رشیدی، دلنوشته کوتاهی منتشر کرد.«نگفتن از او بیمعرفتی است...»
- فیلم سینمایی «فروشنده» اثر اصغر فرهادی در مدتی که در سینماهای هویزه، سیمرغ و پیروزی اکران شد، در حدود991 میلیون و 582 هزار تومان فروش داشته است.
- امیرکبیر در دوره کوتاه صدراعظمی با نبوغ خاص و احساسات پر شور میهنپرستی خود، توانست برنامههایی را پیش ببرد که اهمیت آنها در راه پیشرفت ایران و ایرانی غیرقابل کتمان است.
- به بهانه سالروز درگذشت استاد همایون خرم/ صد سال خاطره بازی با آهنگهای همایون خرم
- فرهادي برای دومین بار خود و سینمای ایران را صاحب جایزه اسکار كرد «فروشنده» اسکار گرفت؛ «مهتاب» بهترين فيلم اسكار
- «اصغر فرهادی» کارگردان ایرانی که به تازگی برای فیلم «فروشنده» جایزه اسکار دریافت کرده در مصاحبه با خبرگزاری افه اسپانیا در مورد این فیلم گفت، منشاء همه خشونتها، احساس تحقیر است.