دولت اعتدال در مختصات حماسه 18 سال پیش/ محمد عطريانفر |
روز نو: آقاي حجاريان دوشنبه گذشته محورهايي را بهعنوان مختصات دوم خرداد مطرح كرد كه اگر بخواهيم آنان را تحليل كنيم، ميتوانيم به اين پرسش پاسخ دهيم كه آيا دوم خرداد مجددا تكرار خواهد شد يا نه. باور ميرود خرداد سال 76 داراي ساختار و فرآيند و محتواست. خرداد 76 داراي يك ساختار و يك فرآيند و محتواست. ساختار خرداد 76 جرياني از نيروهاي چپ سياسي است كه در دوران امام(ره) در قدرت بود و پس از رحلت امام(ره) به گوشهنشيني و خروج از قدرت بهسر برد. اما اگر بخواهيم به صورت تمامعيار دوم خرداد را درك كنيم بايد بيش از آنكه ساختار دوم خرداد را بررسي كنيم، توجه خود را به هويت حقيقي و سياسي خرداد 76 معطوف كرده تا بتوان رهيافتي به دست داد. بنابراين در مقام تبيين فرآيند و محتوا ميتوان به نكات و محورهايي اشاره كرد كه هويت دوم خرداد را تشكيل ميدهد. 1- از منظر فرآيند و محتوا همانطور كه اشاره شده است بايد اذعان داشت كه مردم دست به انتخابي زدند كه برخلاف تصور و نظريه غالب سیاستمدارن بود. به اين معنا كه تلقي كساني كه دستي در عرصه سیاست داشتند اين بود كه پدیدهای غیر از نتیجه خرداد در انتخابات ریاستجمهوری سال 76 به قدرت خواهد رسيد. لذا مردم کار شگرفی انجام داده و با وجود اینکه همگان بر صلاحیت حرفهای و سیاسی رقیب کاندیدای اصلاحطلبان صحه ميگذاشتند، دست به انتخابی زدند که متفاوت از پیشبینی بسیاری بود. فیالواقع این نظریه غالب، نظریهای است که مردم صاحبان آن هستند.
2- نکته دیگري جزو مختصات محتوايي و فرآيندي دوم خرداد وجود دارد و بايد بر آن تاكيد كرد، حضور صميمانه مردم در انتخابات و مشاركت ملي است.
3- انتخابات 76 بر بستری از سلامت رفتاری نامزدهای انتخاباتی، طرفداران آنها و احزاب و گروههای همسوی آنها رخ داد. این موارد که از سوی کاندیداها و مردم رعایت شد، موضوعی بود که همگان را در برابر خود تسلیم کرد و حتی رقیب شکست خورده به سلامت و صحت آن مهر تائید زد. در این رابطه باید اقدام جوانمردانه و شرافتمندانه آقای ناطقنوری را ستود، چراکه او در اولین فرصتی که آثار پیروزی رقیب خود در صندوقها را مشاهده کرد به وی پیام فرستاد و یک حس برابری و همدلی را براي رقیب پیروز ايجاد كرد.
4- شخصیت پیروز و جریان پیروز دوم خرداد جریانی بود که طبقه متوسط شهری را بهخوبی نمایندگی میکرد. به این معنا که طبقه متوسط شهری با آگاهی هرچه تمامتر در عرصه انتخابات حضور پیدا كرد و جریانساز شد. این نکته اساسا روندی است که در کشورهای مردمسالار و دموکراتیک دنبال میشود و ما را متوجه این نکته میکند که طبقه متوسط شهری حضورشان جریانساز بوده و در پیروزیها نقش بسیار کلیدی دارند. از این حیث انتخابات خرداد 76 هم دلالت روشن و آشکاری بود که طبقه متوسط شهری و طبقه میانی که خط توسعه از درون آنها شکل میگیرد نقش موثر و تعیینکننده خود را ایفا کردند.
5- محور دیگر توجه به توسعه متوازن و همهجانبهای بود که دولت اصلاحات در دوره تبلیغات خودش و همچنین پس از استقرار به آن تاکید کرد و این حس را بهوجود آورد که اگر بخواهیم به یک نقطه منطقی و درستی دست پیدا کنیم باید در امر توسعه و پیشرفت در همه زمینهها به صورت متوازن و پابهپای هم، محورهای خط تولید را تعقیب کنیم که تحتعنوان توسعه متوازن و همهجانبه از سمت ریاست دولت مطرح شد.
6- نکته دیگری که بحث هویت دوم خرداد را تشکیل میدهد بحث تنشزدایی جریان پیروز با دنیای خارج بود؛ دنیایی که تبعا دوران جنگ سرد را پشتسر گذرانده بود و بهخصوص در مناطق خاورمیانه نگرانیهایی را در ذهن خودش تصور میکرد که آیا ميتوان کانونهای ناآرام را در این نقاط به ساحل آرام رساند. پیامی که از طرف دولت و ملت ایران در سال 76 به دنیای خارج ارسال شد این بود که دولتی در جهت همدلی، همافقی و همگرایی با دنیای پیرامون بر سر کار آمده است.
7- عزت پایدار مردم در نتیجه انتخابات يكي ديگر از محورهايي است كه هويت دوم خرداد را تشكيل ميدهد. فیالواقع مردم وقتی دست به انتخابی میزنند و شخصیتی را برمیگزینند اگر آن شخصیت را در تراز و شأن و منزلت ملی احساس کنند، احساس غرور و عزت میکنند. این نكته هم در بیان ابعاد دوم خرداد باید مورد تاکید قرار بگیرد.
8- مخالفت یکپارچه تندروها در برابر دوم خرداد از محورهايي است كه نميتوان از آن غافل بود. دوم خرداد مسیری را طي ميكرد که بين تندروی و عقلانیت و اعتدال تفكيك ايجاد ميكرد. هر عنصر تندرو و جریانی که کمتر از منطق رفتاری درست برخوردار بود، در برابر دوم خرداد ایستادگی کرد و مخالفت خودش را تا روزهای آخر اظهار کرد. در این رابطه رئیس دولت اصلاحات گفته بود كه دولتش هر 9 روز یک مشکل را پشت سر گذاشته است. این مشکلات محصول رفتارهای تندروها بود.
9- دولت پیروز دوم خرداد بر مردمسالاري ديني تاكيد داشت كه در ادبيات رئيس دولت تحتعنوان جامعه مبتني بر مدينهالنبي مطرح شد. رئيس دولت معتقد بود مردمسالاري ديني ريشه در مدينهالنبي دارد. دولت تا روزهای آخر خود بر این نوع از مردمسالاری ممارست کرد.
10- محور دیگری که در مقوله دوم خرداد میتوان اشاره کرد، حضور شایسته نخبگانی است که برای همراهی، همدلی،کمک به مردم و تامین منافع آنان به صحنه آمدند. اعتمادي كه نخبگان و روشنفكران جامعه به دولت داشتند را در کمتر دورهای شاهد بودهایم.
11- نكته ديگري هم بود بحث قدرت خرد و قدرت کلان است. به این معنا که قدرتهای خرد و قطعاتی از خرده قدرتهای موجود در جامعه که در واقع از درون مردم میجوشد و باید متکی بر نهادهای مردمسالار قدرت خود را به نمایش بگذارد، در یک پیوستگی و اتصال نیرومند در کلان قدرت سياسي مشارکت كردند و توان قدرت نظام را افزایش دهند.
نتیجهگیری برای یک تکرار
اگر این مختصات را تحتعنوان هویت خرداد 76 تعریف کنیم ميتوانيم به ضرس قاطع بگوییم دوم خرداد مجددا ميتواند ظاهر شود. البته ضمن اینکه لازم نیست آن را به آینده دور تعلیق کنیم چرا كه آنچه در 24 خرداد سال 92 رخ داد و نتیجهاش به قدرت رسیدن آقای روحانی بود، از بسیاری محورهایی که در خصوص دوم خرداد برشمردیم، برخوردار بود. به این معنا که مردم نظریه غالبی را به قدرت رساندند که برخلاف توقع برخی سیاستمداران بود، طبقه متوسط شهری را نمایندگی میکرد، به توسعه توجه همهجانبه دارد، بحث تنشزدایی با خارج را در دست خودش دارد، مردم احساس عزت ميكنند، تندروها مخالفت خودشان را آشکارا ابراز میکنند، شایستگان در قدرت حضور دارند و جامعه به دولت مستقر اعتماد دارد. لذا میتوان تصور کرد مختصاتی که در تبیین دوم خرداد اشاره کردیم در دولت عقلانیت و اعتدال همچنان شکل گرفته است. فیالواقع ميتوان اشاره كرد به اينكه عقلانیت و اعتدالی که جانمایه دوم خرداد سال 76 بود در 24 خرداد 92 به مفهوم تعمیق یافتهتری شکل گرفته است. باور کلی ما این است که آینده ایران در دورههای انتخاباتی همواره حلقههای مشابه دوم خرداد را بازتولید میکند و مردم میتوانند کاملا به آینده خودشان امیدوار و معتمد باشند و مسئولان هم در همه سطوح از چنین روندی استقبال خواهد کرد.
منبع: آرمان
|
- تحصن مادران دانشجویان خارج از کشور مقابل بانك مركزی
- روحانی در دیدار جمعی از فعالان سیاسی اصلاحطلب: در انتخابات ۲۴ خرداد سال گذشته مردم به صحنه آمدند تا بگویند تغییر و تحول را می خواهند/ برای تحقق خواست مردم ایستادگی میکنم
- روحانی: لازم باشد، مذاکرات را شخصا هدایت خواهم کرد/ هركس به بانك مركزي دستبرد زده دستش سوخته است
- نگاهی تحلیلی به جایگاه ریاست جمهوری در قانون اساسی/ آیا رییس جمهوری فقط رییس قوه مجریه است؟
- انقلاب اسلامی نماد اعتدالگرایی است/ بنیانهای فکری اعتدال به دوران خلافت حضرت امیر(ع) باز میگردد
- پیام اصلی اعتدال در عرصه کشورداری این است که اداره جامعه ما با علایق و سلایق گوناگون بدون دانش گفتوگو و سعه صدر امکانپذیر نیست.
- هاشمی رفسنجانی: مخالفان اینترنت و ماهواره از حرفهای آزادیخواهانه می ترسند/ امید دشمنان ایران برای چپاول، به تندروهاست
- دستیار ویژه رییسجمهور در امور اقوام و اقلیتها: تنگنظری و سختگیری ظلم به مردم است
- روحانی: باید اسلام اعتدالی را به جهان معرفی كنیم/ وحدت نیاز به سعه صدر و مدارا دارد
- گزارشي متفاوت از علي مطهري نماينده صريحاللهجه مجلس؛ مواضع سياسي اصلاحطلبانه؛ مواضع فرهنگي اصولگرايانه
- آیت الله هاشمی: امام گفتند، اگر آمریکا آدم بشود ما که نمیخواهیم تا همیشه با این کشور دشمنی داشته باشیم
- ضرورتهای جامعه ایرانی در عمل، ائتلاف نانوشتهای را شکل داده است که اصلاحطلبان معتقد به ساختار فعلی، میانهروهای عملگرا و اعتدالی و بخشی از اصولگرایان واقعبین، اعضای این ائتلاف هستند.
- دلنوشته نوروزی آیتالله هاشمی برای مردم ایران/ مردم ایران؛ فردا از آنِ شماست
- آیت الله هاشمی: امام گفتند، اگر آمریکا آدم بشود ما که نمیخواهیم تا همیشه با این کشور دشمنی داشته باشیم
- میانهروی و اعتدال شاخص وزین تعالیم اسلامی/ نویسنده: حمزه خان بیگی
- میانهروی و اعتدال شاخص وزین تعالیم اسلامی (2)
- پادشاه عربستان سعودی در پیامی، درگذشت والده حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری را به وی تسلیت گفت.
- ما از مذاکرات چه می خواستیم؟ نتیجه عقلانیت و تدبیر در دیپلماسی/ كورش شفيعي ايران نژاد
- روحانی: منشور حقوق شهروندی میتواند مبنای خوبی برای همدلی و همزبانی باشد
- یادداشت محمدجواد ظريف در نيويورک تايمز: اين فرصت يگانه براي تعامل نبايد هدر برود
- حقوق شهروندی در گفتمان دولت اعتدال | عباس موسایی
- رئيسجمهور در مراسم نکوداشت مقام معلم: محدودکردن هنر نیست،مصون کردن هنر است
- رییس جمهوری در آیین گشایش نمایشگاه بین المللی کتاب: سیاستگذاری کتاب باید با اصول شفاف ، روشن و کوتاه باشد
- واکاوی «تدبیر» و «امید» در دولت یازدهم/ مرتضی بانک
- محمدجواد ظریف در جلسه غیرعلنی تأکید کرد: با حمایت ملت و رهبری با قدرت جلو میرویم
- رئیس جمهور: اکثریت قاطع ملت ایران پشتیبان صلح هستنند
- دكتر محمدجواد ظریف، رییس دستگاه دیپلماسی ایران: سلام بر همسایگان، این پیام ایران است
- وزیر امور خارجه: » اگر غربیها به تفاهم لوزان پایبند باشند توافق امکانپذیر است
- ديپلماسي هسته اي در پرتو عقلانيت سياسي/ رضا صالحي اميري
- رييسجمهور در جمع استانداران و فرمانداران کشور: ما ملت متکثر و متنوعی هستیم، ایران مانند فلان کشور شرق دور نیست که همه پادگانی زندگی کنند، اینجا مردم آزاد هستند، حرف می زنند و نظر می دهند.
- اعتدال معیار مهم جامعه اسلامی/ احمد رضا مسعودی فر*
- به بهانه دومين سالگرد انتخاب گزينه «اعتدال» اعتدالگرائی و ریشههای رادیکالیسم در ایران
- تغییر نگرش در ديپلماسي لازمه توسعه/ عطا افشاریان
- در گفتوگوی «شرق» با دکتر محمود سریعالقلم بررسی شد: جراحی رو ح ایرانی
- رئیسجمهور: مذاکرات کشورمان با 1+5 روزهای حساسی را سپری میکند و جمهوری اسلامی ایران خود را برای دوران پسامذاکره و پساتحریم آماده میکند
- برگزاری اولین همایش ملی اعتدال در پائیز 1393 با استقبال گستردۀ دانشگاهیان، پژوهشگران و نخبگان علمی و فرهنگی مواجه شد
- پیام تبریک جمعیت زنان مسلمان نو اندیش به مناسبت توافق هستهای
- بازخوانی متن کامل مصاحبه بعد از نشست با معاونین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
- روحانی در مجمع مسئولان سپاه: انقلابی بودن به این معنا نیست که ما در سخن و بیان انقلابی حرف بزنیم اما در مقام عمل نتوانیم چنانکه شایسته است از منافع ملت و کشور دفاع کنیم.
- دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در مصاحبه با شبکه تلویوزیونی آمریکایی 'سی بی اس': مردم ما به مردم آمریکا احترام می گذارند و در پی جنگ با هیچ کشوری نیستند
- مشروح گفت و گوی زنده تلویزیونی رییس جمهور/ پیام روحانی؛ خود را برای شرایط جدید آماده کنید
- دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران: اگر آمریکا سیاست های خود را تغییر دهد و اشتباهات 37 سال اخیر را اصلاح و از ملت ایران عذرخواهی کند، اتفاقات خوبی می تواند بیفتد.
- مردم باید بتوانند داوطلبان خود را از بین سلایق مختلف انتخاب کنند/ توجه نکردن به خواست مردم، در دراز مدت عواقب بدی دارد
- دکتر محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور: از گسترش مناسبات با هرکشوری که با زبان تکریم با ملت ایران سخن بگوید و درصدد گسترش مناسبات باشد استقبال می کنیم.
- نقش احزاب درکاهش تنش های سیاسی
- هشدار استاد مشهور اخلاق درباره جامعه: متأسفانه در شرایط فعلی به افراد حقیقتپذیر و حقیقتگو کمتر توجه میشود و در یک کلام، انساندوستی کم شده است!
- این انتخابات نشان از خواست عمومی برای تغییر روش مدیریت کشور داشت و معنای انتخاب بی سابقه مردم به این سبک و سیاق مستلزم بررسی و تحلیل گفتمانی جدید در کشور می باشد.
- عضو ارشد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که جواب مردم در انتخابات، رد تندروی و حمایت از اعتدال بود، گفت: یک قاعده کلی در سیاست است که اگر افراط گرایی در پیش گرفته شد، اقبال مردم به سمت دیگری میرود.
- رفتار انتخاباتی مردم تهران در گفتوگو با تقی آزاد ارمکی: هر کسی صدای تغییر جامعه را بشنود پیروز است
- ناطق نوری در گفت و گو با ویژه نامه نوروزی اعتماد: هیچ تفاوتی در برخورد با دولت آقای هاشمی و آقای خاتمی برای من نداشت. آقای هاشمی در میان رجال سیاسی معاصر کم نظیر است. با آقای خاتمی هیچگاه چالش و تنشی باهم نداشتیم.
- راهی که دولت روحانی در سال ۹۵ پیش رو دارد/ برجام آغاز بازگشت ایران به جامعه جهانی است
- مروری بر دیپلماسی دولت یازدهم در سال 1394/ برجام؛ بسترساز دیپلماسی پویای ایرانی
- روابط عمومی وزارت اطلاعات روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد: همان گونه که مقام عالی وزارت بارها تاکید کرده اند، حفظ حقوق شهروندی و ایجاد آرامش در کشور سرلوحه فعالیت های این وزارت خانه قرار دارد.
- آغاز پروازمستقیم لندن - تهران/ هواپیمای بریتیش ایرویز پس از چهار سال وقفه بار دیگر در فروگاه امام(ره) به زمین نشست.
- حجتالاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی در مراسم افتتاح بزرگترین تصفیه خانه فاضلاب کشور در مشهد، گفت:: برای ساختن کشور همه باید دست به دست هم دهیم
- واکنش روحانی به اقدام ترامپ: نمیتوان بین ملتها دیوار کشید/ امروز روز آشتی و همزیستی مسالمتآمیز ملتهاست/ در ایران یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان از همان آزادی برخوردارند که مسلمانان دارای آن هستند.
- وزیر اطلاعات در کنگره مسوولان وزارت ارشاد با تاکید بر اصل آزادی رسانه ها در قانون اساسی، رسالت وزارت اطلاعات را خفه کردن گلوله ها دانست نه قلم ها و گفت: امنیتی کردن فضای رسانه جز ضرر چیزی ندارد.